موقعیت جغرافیایی استان آذربایجان شرقی
منطقه آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیایی، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است. استان آذربایجان شرقی از استانهای مهم و پرجمعیت ایران است که در گوشه شمال غرب کشور واقع گردیده است. مساحت این استان 45491 کیلومتر مربع است که حدود 2.8 درصد از مساحت کل کشور را شامل میشود. این استان از نظر موقعیت طبیعی در محل بههم خوردگی دو رشته کوه البرز و زاگرس، بهعبارتی در زون البرز و آذربایجان و در گوشه شمالغرب فلات ایران واقع شدهاست. از نظر تقسیمات حوضههای آبریز کشور، حوضههای آبخیز ارس، سفیدرود ـ قزلاوزن و دریاچه ارومیه پهنه استان را پوشش میدهند که بیشترین مساحت استان در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار گرفتهاست. در حالت کلی، استان آذربایجانشرقی یک منطقه کوهستانی محسوب میشود که حدود 40 درصد از سطح آن را کوهستان فرا گرفتهاست. از مناطق کوهستانی معروف منطقه، میتوان توده آتشفشانی سبلان در شرق و سهند در غرب و جنوب غربی و رشته کوههای قرهداغ در شمال و رشته کوههای تخت سلیمان و اربط در جنوب و ارتفاعات بزقوش در جنوب شرق و قوشاداغ در شمالشرق استان را نام برد.
مرزهای استان
استان آذربایجان شرقی از ناحیه شمال، با کشورهای آذربایجان، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان (وابسته به کشور آذربایجان) به طول 235 کیلومتر دارای خط همجواری است که مرز مشترک این استان با کشورهای فوق را رود ارس تشکیل میدهد. در حال حاضر ارتباط استان با کشورهای همجوار در طول این مرز تنها از سه نقطه جلفا، خداآفرین و کردشت (مرز نوردوز) انجام میگیرد که در این میان جلفا از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین آذربایجان شرقی به دلیل داشتن اشتراکات فراوان با کشورهای همسایه یکی از مهمترین مناطق کشور در روابط خارجی محسوب میشود. این استان از ناحیه غربی و جنوب غربی با آذربایجان غربی همجوار میباشد. در جنوب خود با استان زنجان و از ناحیه شرقی نیز با استان اردبیل حدود 400 کیلومتر مرز مشترک دارد.