کودک، خصوصا در سنینی که هنوز قدرت تشخیص کافی ندارد، در معرض انواع خطرات قرار دارد. یکی از خطراتی که خصوصاً در ایام پایان سال بیش از پیش کودکان را تهدید میکند، مسمومیت با مواد شوینده و وایتکس ، ریکا ،صابون ، صابون مایع و… می باشد. کودکان ذاتا کنجکاو و فعال هستند و هنگام مراقبت از کودک باید به این مسائل دقت شود. هرچند خطرات ناشی از مسمومیت با مواد شوینده زیاد است ، اما خوشبختانه با رعایت نکاتی میتوانید از کودک خود در منزل بخوبی مراقبت کنید و از هرگونه مسمومیت احتمالی جلوگیری کنید.
خوردن وایتکس و مواد شوینده چگونه باعث مسمومیت کودکان می شود ؟
هر ماده شویندهای، از جمله انواع ضد عفونی کننده‌‌ها، سفید کننده‌‌ها، پاک کننده سطوح، جرم گیرها و حتی صابون‌‌های معمولی می‌‌تواند برای کودک مسموم‌کننده و در نتیجه خطرناک باشد. هر ساله، کودکان بسیاری، دچار مسمومیت به دلیل استنشاق گازهای خطرناک یا تماس با مواد ضد عفونی کننده و سفید کننده می‌‌شوند. گاه به این مسمومیت‌‌ها به موقع رسیدگی میشود. اما گاه متاسفانه شدت این عوارض آنقدر شدید است که منجر به فوت فرد مسموم میشود. در این میان، کودکان بیش از بزرگسالان آسیب‌پذیر هستند. به همین دلیل هم لازم است والدین به سلامت کودک توجه ویژه نشان بدهند.
نشانه های مسمومیت با مواد شوینده در کودک
گاهی کودکان به دور از نگاه شما مواد شوینده می خورند که نشانه های مسمومیت موارد زیر است:
- تاول
- لب های قرمز
- تنگی نفس و سرفه
- درد و ورم دهانی شدید
مسمومیت با مواد شوینده چگونه اتفاق می افتد؟
برخی شوینده‌‌ها گازهای خطرناکی دارند که ورودشان به ریه برای کودک خطرات زیادی دارد. ترکیب برخی شوینده‌‌ها و جرم گیرها با هم باعث تولید گازهای خطرناک میشود. در این میان، میزان آسیب پذیری ریه کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان می باشد. در صورت عدم مراقبت صحیح از کودک ممکن است حتی اقدام به خوردن مواد شوینده کند. قرار گرفتن کودک در معرض مواد شوینده به مدت طولانی یا حتی کوتاه، می‌‌تواند منجر به مسمومیت شود.
درمان های مناسب بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک
آینده یک کودک که در اثر تماس با مواد شیمیایی دچار مسمومیت شده است بستگی زیادی به نوع ماده مسموم کننده و میزان قرار گرفتن کودک در معرض آن دارد. نوع درمان کودک بستگی به نوع ماده‌‌ای که کودک بوسیله آن مسموم شده است دارد.
کودک ممکن است به یکی از روش های زیر با ماده شوینده مسموم شود :
- اگر این مواد با سطح پوست تماس پیدا کرده باشند، درمان آن شبیه درمان سوختگی‌خواهد بود.
- اگر مواد شیمیایی توسط کودک خورده شده باشند، ممکن است درمان هفته‌‌ها و حتی ماه‌‌ها طول بکشد.
در صورت مشاهده علائم مسمومیت، باید کودک را فورا به بیمارستان منتقل کرد. پزشک ابتدا علائم حیاتی کودک را، که شامل ضربان قلب، دمای بدن، فشار خون و تنفس میشود کنترل میکند. اگر می‌‌دانید که کودک با چه ماده شویندهای در تماس بوده است و میزان این تماس نیز چه مقدار بوده است، باید فورا اطلاعات خود را با پزشک کودک در میان بگذارید. ازجمله روش‌‌های درمان مسمومیت توسط مواد شوینده می‌‌توان به این موارد اشاره کرد: اکسیژن، داروهای مسکن، لوله تنفس، مایعات داخل وریدی، برداشتن یا پانسمان قسمت‌‌های سوخته پوست، شستن مداوم قسمت‌‌های سوخته، برونکوسکوپی، آندوسکوپی.
عوارض خوردن مواد شوینده توسط کودک
اگر مسمومیت ها به موقع تشخیص داده و درمان نشوند، برای سلامت کودک خطرات جدی در پی خواهند داشت. علائم مسمومیت به نحوه مسمومیت و میزان تماس کودک با ماده شوینده بستگی دارد. نشانه های مسمومیت که به تشخیص آن کمک می کند به شرح زیر است:
-
- تأثیر مواد شوینده بر سیستم گوارش کودک استفراغ و گاهاً وجود خون در استفراغ است.
- وجود درد در ناحیه شکم و خون در مدفوع نیز از علائم و عوارض مسمومیت‌‌های حاد است.
- اگر ماده شوینده قوی باشد، ممکن است حتی مری نیز آسیب ببیند و دچار سوختگی شود.
- در صورت مسمومیت با مواد شوینده فشار خون و ضربان قلب سریع و محسوس کاهش می یابد.
- در صورت تماس پوست کودک با مواد شوینده ؛ قرمزی، التهاب و یا سوختگی سطحی ایجاد می شود.
- در صورت تماس مواد شوینده با چشم کودک در صورتی که اسیدی باشد ، سوزش و قرمزی دارد و کودک ممکن است بینایی خود را از دست بدهد.
- در صورت استنشاق گازهای مواد شوینده ؛ تورم مسیر تنفسی، مشکل در تنفس، تنفس صدا دار و یا تغییر رنگ کودک و تلاش کودک برای نفس کشیدن.
بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک خلاقیت به خرج ندهید!
هرگز هنگام مسمومیت کودک با مواد شوینده، خلاقیت به خرج ندهید و از خوراندن مواد دیگر به کودک خودداری کنید. هیچگاه در این موارد، از مواد خنثی‌کننده استفاده نکنید. برای مثال اگر کودکی جوهر نمک خورده، به او جوش شیرین ندهید که اثر اسیدی آن را خنثی کند. زیرا واکنش اسیدی و قلیایی حاصل، یک واکنش گرمازاست و دراینصورت در کودک علاوه بر سوختگی شیمیایی، سوختگی گرمایی نیز ایجاد میکند.
کمکهای اورژانسی بعد از خوردن وایتکس توسط کودک
زمانی که کودک از طریق مری وایتکس را ببلعد هرگز باعث خفگی وی نمی شود اما اگر در این شرایط کودک وایتکس را بالا آورده و دوباره بلع صورت گیرد ، خفگی اتفاق می افتد.
توجه :
آب، مایعات تایید نشده یا سفیده تخم مرغ را به خورد کودک خود ندهید ، تا رسیدن به مراکز درمانی از توصیه های اورژانس کمک بگیرید.
کارهای ممنوعه بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک
برخی افراد صرفاً بر اساس شنیده ها اقدام به خوراندن موادی به کودکان برای درمان عوارض مصرف شوینده ها می کنند. حقیقت این است که خوردن برخی مواد سبب تشدید عوارض ناشی از مسمومیت میشود. در ادامه این تصورات غلط را بیان می کنیم :
خوردن شیر برای کاهش عوارض بلع مواد شوینده
عده‌ای باور دارند که خوردن شیر سبب میشود عوارض مواد شوینده کاهش یابد این تفکر اشتباه است ، خوردن شیر در برخی موارد سبب جذب سریع‌تر دارو یا مواد سمی در بدن میشود و مسمومیت را تشدید می کند.
کاهش عوارض وایتکس ، ریکا ، صابون و … با خوردن آبلیمو
قدیمی‌ها معتقدند مصرف آبلیمو بعد از مسمومیت اثرات مواد شیمیایی یا دارویی را خنثی می کند. در حالی که آبلیمو یکی ماده اسیدی است که خوردن آن توسط کودکان باعث درد معده و مشکلات عمده دیگر میشود.
خوردن آب‌نمک
باور برخی این است که آب‌نمک غلیظ سبب میشود فرد مسموم القای استفراغ پیدا کند و مواد شیمیایی خورده شده را بازگرداند، اما این بارو صحیح نیست، زیرا غلظت نمک به‌ویژه در کودکان اگر مواد سمی به آنها آسیب نزند آنها را دچار اختلالات الکترولیتی و خطرهای جسمانی میکند.
القای استفراغ به کودکان به جهت کاهش عوارض مواد شوینده
زمانی که فرزندتان ماده شوینده بلعیده، به هیچ عنوان او را وادار به استفراغ نکنید. استفراغ و برگرداندن این مواد سوختگی دستگاه گوارش را تشدید می‌کنند. اجازه دهید کارهای لازم اینچنینی توسط متخصصان اورژانس انجام شود.
توجه :
- افراد بزرگسال به دلیل توان بدنی می توانند از القای استفراغ کمک بگیرند.
- این مهم را میتوانید با خوراندن آب و تحریک قسمت پایینی حلق دنبال کنید.
بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک درمان خانگی نکنید.
فقط به توصیه‌های متخصصان گوش کنید. در این مواقع معمولا اطرافیان یا آشنایانی که در محل حضور دارند، هر کدام توصیه‌ای می‌کنند. بهتر است تمام این توصیه‌ها را اگر از سمت فردی غیرمتخصص بیان میشود، نشنیده بگیرید. اگر تا زمان رسیدن به اورژانس، هیچ کاری برای کودک انجام ندهید، شاید بهتر از یک کار اشتباه باشد.
پیشگیری از مسمومیت کودک توسط مواد شوینده
برای پیشگیری از حوادثی که برای کودک توسط مواد شوینده اتفاق می افتد:
- برای کودکان از ظروف یکبار مصرف استفاده نکنید.
- مواد شوینده که تولید گاز می کند را در محلی که کودکان هستند استفاده نکنید.
- می توانید از سرکه سفید به عنوان محلول شوینده به جای وایتکس استفاده کنید.
- مواد شوینده را در ظروف خود نگه دارید تا دستورالعمل های تولید کننده را در صورت نوشیدن را بخوانید.
- از قرار دادن مواد شوینده (سفید کننده، آمونیاک، مواد شوینده، شامپو) در دسترس کودکان اجتناب کنید.
خلاصه مطلب خوردن مواد شوینده توسط کودک
در صورتی که کودک ، یک فرد بزرگسال یا خودتان مواد شوینده مصرف کردید فراموش نکنید که اولین اقدام حفظ خونسردی می باشد و بهترین کار بعد از آن تماس با اورژانس است. کودکان بیشتر به دلیل تلخ بودن مواد شوینده و اسیدی بودن آنها بی تابی می کنند. پس آرامش خود را حفظ کرده و درمان خودسرانه نکنید، تنها سعی کنید در صورت بسته بودن راه تنفسی ، با آب دادن به وی راه تنفسی وی را باز کنید تا اورژانس برسد.
