ضرورت آموزش و یادگیری الکترونیکی در مدارس

به هرحال، باید در انتظار تحولاتی در زمینه آموزش و پرورش باشیم. هدف از این گزارش شناسایی موانع و چالش های پیش روی یادگیری الکترونیکی، تبیین مزایای این نوع آموزش و یافتن راه ها و پیشنهادهای مناسب برای این موضوع است.

 

آموزش و یادگیری الکترونیکی

 

یادگیری الکترونیکی به آن نوع یادگیری اطلاق می شود که در محیط شبکه و اینترنت و در ساختی رسمی به وقوع می پیوندد و مجموعه ای از فناوری های چند رسانه ای در ایجاد آن به کار می روند.

 

ضرورت آموزش و یادگیری الکترونیکی در مدارس

 

امروز شکل سنتی کلاس های درس رو به افول است. روز به روز بر تعداد مدارس هوشمند افزوده می شود. مدارس هوشمند مدارسی هستند که با داشتن امکانات ارتباطی کافی و با اتصال به شبکه های ملی و جهانی، دسترسی معلم و دانش آموز را به منابع عظیم علمی و محتوای آموزشی فراهم می کنند.

 

 

 

آموزش در اینگونه مدارس به کمک رایانه از طریق شبکه هایی مانند اینترنت، اینترانت و اسکترانت و به صورت چند رسانه ای انجام می شود. به عبارت دیگر، محتوای برنامه های درسی با استفاده از صدا، تصویر، متن، فیلم و... ارائه می شود. بهره گیری از تعامل و ارتباطات دوسویه و چند سویه بین معلم و شاگرد و نیز بین شاگردان، کیفیت فرآیند یاددهی یادگیری را به بالاترین سطح خود می رساند.

 

 

 

می دانیم که یکی از اهداف عالی نظام تعلیم و تربیت، افزایش کیفیت یادگیری دانش آموزان و رشد علمی و فرهنگی آنان است. استفاده از فناوری های نوین آموزشی و بهره گیری از آنها در مراکز آموزشی، هرچند که نمی تواند یگانه ابزار مقابله با تهدیدها و رهایی از امواج خروشان تغییرات پرشتاب جامعه بشری باشد، اما به موسسات نوید می دهد که با استفاده مستمر از این فناوری، حداقل یک گام جلوتر از رقبای خود حرکت کنند.

 

 

 

 

 

مزایای آموزش و یادگیری الکترونیکی در مدارس

 

امروز با پیدایش آموزش الکترونیکی، تصورات قبلی در زمینه نیاز به امکانات فیزیکی بسیار برای امر آموزش و یادگیری در سطح عمومی و آموزش عالی متحول و دگرگون شده است اکنون با به صحنه آمدن مراکز آموزش الکترونیکی، امکان یادگیری در هر زمینه ای، برای هر فردی و در هر زمان و مکانی به صورت مادام العمر فراهم است.

 

از این جمله مزایای آموزش و یادگیری الکترونیکی این موارد قابل ذکرند:

 

- کاهش استرس ها و فشارهای روانی در دانش آموزان از طریق گسترش یادگیری های تعاملی، فردی و مجازی

 

- تحقق عدالت آموزشی از طریق گسترش دسترسی به دامنه وسیعی از محتوای الکترونیکی

 

-افزایش مشارکت معلمان و دانش آموزان در فرآیند تعلیم و تربیت و تولید محتوای بومی و محلی

 

- افزایش امکان نظارت و کنترل دقیق یادگیری دانش آموزان و ارزشیابی از آموخته های آنان از طریق آموزش و ارزشیابی مجازی و...

 

موانع و چالش های آموزش و یادگیری الکترونیکی

 

مهم ترین چالش هایی که بر سر راه آموزش الکترونیکی در ایران وجود دارد عبارتند از:

 

1- کمبود زیرساخت های فنی و مخابراتی

 

2- نیاز مخاطبان به سواد رایانه ای

 

3- لزوم تهیه محتوای درسی الکترونیکی

 

4-محدود بودن مدرسان راغب به کار در این حیطه

 

5-لزوم سرمایه گذاری در زمینه فناوری اطلاعات

 

6-نبود نیروی انسانی آموزش دیده و مناسب

 

7- نبود ارتباط چهره به چهره بین مدرس و دانش آموز

 

8- بومی نبودن محتوای آموزشی

 

9- لزوم تایید محتوای دوره ها توسط سازمان ها و ادارات

 

10- وجود نظام آموزشی متمرکز و یکسویه در برنامه ریزی های آموزشی و درسی

 

11- نبود شبکه ای واحد در سطح کشور، برای حمایت از پشتیبانی

 

 

تاثیر آموزش الکترونیکی در بهبود آموزش معلمان

 

شواهد به دست آمده از بررسی های تحقیقاتی نشان از آن دارد که فنون تدریس و نوع تفکر معلمان، بر بکارگیری آموزش الکترونیکی و در نتیجه پیشرفت دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد.

 

دانش معلمان: روش بکارگیری آموزش الکترونیکی در کلاس درس تحت تاثیر دانش معلمان درباره تحت تاثیر دانش معلمان درباره موضوع مورد تدریس و نیز ارتباط فناوری اطلاعات با آن قرار دارد. بعضی از معلمان منابع فناوری اطلاعات را که به موضوع درسی خاصی مربوط است، انتخاب می کنند.

 

 

 

شواهد نشان می دهد، وقتی معلمان دانش خود را در زمینه موضوع درس و شیوه یادگیری دانش آموز به کار می بندند، به کارگیری فناوری اطلاعات بیشترین اثر مستقیم را برپیشرفت شاگردان می گذارد.

 

دانش مربوط به فن معلمی: باورها و ارزش های مربوط به فن آموزش یا روش تدریس معلم نقش مهمی در شکل دادن به فرصت های یادگیری از طریق فناوری ایفا می کند.

 

اعتماد معلمان در به کارگیری فناوری اطلاعات: اگر معلم سازماندهی دانش آموزان را بر مبنای فعالیت های مبتنی بر فناوری اطلاعات تنظیم کند، کارایی گروهی و فردی دانش آموزان نیز می تواند به موازات آن بیشتر باشد.

 

سازماندهی: اگر معلمان نتوانند تشخیص دهند که اتخاذ رویکردهای جدید تدریس، طرح درس و برنامه درسی، از جمله ضروریات تعامل است، در فرآیند یاددهی – یادگیری محدود خواهد شد.

 

به نقل از مجله رشد تکنولوژی، آموزش الکترونیکی به عنوان یکی از دستاوردهای عصر اطلاعات روز به روز گسترش می یابد، لذا با توجه به موانع و چالش های فراوان پیش روی آموزش الکترونیکی، لازم است سازمان ها و به خصوص مدارس، در استفاده از این فناوری جدی تر بکوشند.

 

پیشنهاداتی برای بهره گیری بیشتر از آموزش الکترونیکی ارائه می شود:

 

- برگزاری کلاس های آموزش ضمن خدمت برای معلمان، گردهمایی های علمی – آموزشی و همایش های تخصصی

 

- حمایت آموزش و پرورش و سایر سازمان ها از آموزش و یادگیری الکترونیکی

 

- آموزش عمومی مردم در زمینه فناوری اطلاعات و آگاه کردن مردم از این فناوری از طریق شبکه آموزشی صداوسیما

 

- دقت لازم در انتخاب محتوای مطالب آموزش الکترونیکی در مدارس

 

- استفاده از افراد دارای مهارت های مدیریتی و نظارتی در زمینه آموزش و یادگیری الکترونیکی در مدارس

 

- تشکیل کلاس های زبان انگلیسی و رایانه برای معلمان و کار کردن با رایانه، بهره مندی از متون علمی – تربیتی مولفان خارجی و آخرین دستاوردهای آموزشی و پرورشی و پژوهشی.

 

- تشکیل کلاس های زبان انگلیسی و رایانه برای دانش آموزان از دوره ابتدایی یا استفاده از بازی های رایانه ای

 

- تقویت فناوری نوین آموزشی در مدارس و اعطای اینترنت رایگان و ساخت ایمیل بری معلمان و شاگردان

 

- جایگزین کردن سی دهای آموزشی به جای کتاب های درسی و لغت نامه در نظام آموزی (غفاری، سایت شمیم آموزش و نوآوری).

 

- تشکیل گروه های کوچک پژوهش دانش آموزی در کلاس درس توسط معلمان تا فراگیرندگان از طریق نرم افزارهای مشارکتی درون و برون کلاسی، با نگارش و ویرایش، به نقد منصفانه فعالیت هم سالان خود بپردازند و ایده های تازه کشف کنند

 

برای توسعه کشور، گسترش آموزش و یادگیری الکترونیکی با قدرت و شتاب توصیه می شود، البته در این میان باید به برنامه ریزی راهبردی توجه ویژه مبذول داشت تا بتوانیم از حل مسائل و مشکلات متعدد فراروی پیاده سازی و توسعه این تحول نوین سربلند بیرون آییم.