ضرورت توجه به توانایی گفتاری کلاس اولی ها
بعضی از والدین بدون توجه به سطح توانایی گفتاری کودک، وی را برای ورود به مدرسه آماده می کنند. این در حالی است که کودک باید آشنایی کافی با واژه های فارسی داشته باشد ساختار زبان را بشناسد، اطلاع کافی از صرف و نحو و به کار بردن حروف اضافه داشته باشد و دامنه لغات او هم مناسب باشد. به دلیل اهمیت آشنایی کودکان با واژه ها و زبان مادری با توجه به نزدیک شدن به شروع مدارس با یکی از کارشناسان گفتار درمانی گفت وگویی کردیم که در ادامه می آید.
اگر چه ممکن است با انجام تست های محدود ورود به مدرسه مشخص شود که کودک در این زمینه مشکلی ندارد اما باز هم باید به زبان گفتاری کودک توجه کافی داشت.
اگر کودکی مهارت گفتاری نداشته باشد، هر چند در بدو ورود به مدرسه دچار مشکل نمی شود اما به مرور زمان با سخت شدن موضوعات آموزشی و پیچیده شدن کلمات، دچار مشکل می شود.سعیده احمدی کارشناس ارشد گفتار درمانی با بیان این مطلب در گفت وگو با خراسان می افزاید: به عنوان مثال وقتی معلم می گوید بابا سوارکار است، کودک «بابا» را می نویسد ولی «سوارکار» را فراموش می کند یا وقتی می خواهد کلمه «سوارکار» را بنویسد «سوار» را می نویسد ولی نوشتن کلمه «کار» را از یاد می برد در واقع این کودکان بخش ها و اجزای جمله را فراموش می کنند زیرا دامنه لغوی کافی و مناسبی ندارند و در نوشتن دچار مشکل می شوند.
این بچه ها در سال های تحصیلی بالاتر در هنگام پاسخ دادن به سوالات تشریحی نمی توانند جمله بنویسند و در نوشتن انشاء نیز دچار مشکل می شوند. به همین دلیل والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که تنها رساندن مفهوم کافی نیست بلکه کودک باید اطلاعات کامل زبانی و مهارت جمله بندی داشته باشد و بتواند حوادثی را که برایش اتفاق افتاده است با گفتار پیوسته تعریف کند. همچنین کودک باید به درستی افعال را صرف کند؛ در این صورت مشکل خاصی نخواهد داشت. وی افزود: والدین باید بدانند که کودک در یک سالگی باید به طور متوسط ۳ کلمه بگوید. البته بعضی بچه ها کمتر و بعضی بیشتر صحبت می کنند.
کودک به طور متوسط در یک و نیم سالگی ۲۰ کلمه، در دو سالگی ۵۰ کلمه و در سه سالگی تقریبا ۹۰۰ کلمه می گوید. بچه ها در دو سالگی می توانند ۲ جمله بگویند و در سه سالگی جمله های کامل می گویند اگر کودکی در گفتار تأخیر داشته باشد به عنوان مثال کودک ۲ تا ۳ ساله اصلا صحبت نکند، باید نگران شد و با گفتار درمان مشورت کرد.این گفتار درمان در ادامه صحبت های خود با اشاره به این که کودک باید در ۵-۴ سالگی مهارت های لازم زبانی را برای آموزش فرا بگیرد، می افزاید: کودک ۴ ساله باید بتواند جمله را بخش کند و علاوه بر آن حروف را تفکیک کند یعنی وقتی که به عنوان مثال از او می خواهیم کلمه «خانه» را به دو بخش «خا» + «نه» بخش کند، وقتی از او می پرسیم اگر «خان» را از کلمه خانه برداریم چه واژه ای می ماند باید جواب صحیح دهد یعنی در واقع آگاهی واژه شناختی داشته باشد.
اگر کودک ۶ ساله در بدو ورود به مدرسه نتواند کلمات را بخش کند و تشخیص ندهد که کلمات قابل شکستن به بخش و بخش ها قابل شکستن به صداست و صداها را می توان با نمادهای تصویری یعنی همان حروف الفبا نشان داد، در آموزش حروف دچار مشکل خواهد شد.وی می افزاید: بعضی کودکان حرف می زنند اما مهارت جمله بندی ندارند، نحو و صرف را رعایت نمی کنند؛ نحو یعنی کنار هم گذاشتن کلمات برای ساختن جمله و استفاده درست از حروف اضافه و صرف یعنی کلمات را متناسب با اشخاص و زمان تغییر دادن؛ این کودکان در ورود به دبستان دچار مشکل خواهند شد. بنابراین مشکلات گفتاری کودکان باید قبل از ورود به مدرسه شناسایی و برطرف شود.
در تست های قبل از ورود به مدرسه اگر چه درباره مفاهیم سوالاتی می شود اما ممکن است چندان به مشکلات گفتاری توجه نشود اگر در زمان سنجش این مشکل مشخص شود، کودک را به سنجش تکمیلی راهنمایی می کنند که توسط کارشناسان آموزش و پرورش استثنایی انجام می شود. در نهایت این کودکان یا به مدرسه عادی یا به مدرسه استثنایی معرفی می شوند. آموزش این کودکان ۱ تا ۲ سال طول می کشد تا مشکل آن ها برطرف شود.
