تنبیه بدنی کودکان جرم است/تنبیه بدنی می تواند از کودک یک بزهکار بسازد

عضو ارشد مرجع ملی حقوق کودک درباره تنبیه بدنی کودکان گفت: سهل انگاری، آسیب رسانی، خشونت جسمی و روحی نسبت به کودک و... از جمله اقداماتی هستند که کودک آزاری تلقی می شوند.

 

منصور مقاره عابد در گفت و گو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه متاسفانه تنبیه بدنی و آزارهای روحی و جسمی در شیوه تربیتی ما به ثبت رسیده است، گفت: علیرغم پیشرفت های موجود افرادی هستند که برای تربیت کودکان متوسل به آزار و تنبیه بدنی می شوند و متاسفانه شاهد وجود چنین رفتارهایی در برخی مدارس نیز هستیم.

 

وی با اشاره به قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۸۱ گفت: براساس ماده ۲ این قانون هرگونه تربیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب صدمه جسمی، روحی یا اخلاقی به آنان شود و سلامت جسم و روانشان را به مخاطره اندازد، ممنوع است.

 

عضو مرجع ملی حقوق کودک تاکید کرد: براساس ماده ۷ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان اقدامات تربیتی در چارچوب ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی مصوب ۱۳۱۴ از شمول این قانون مستثنی هستند، به عبارت دیگر براساس مواد مذکور تنبیه بدنی و آزار کودک توسط والدین از موارد جرم مستثنی شده و قابل مجازات نیست.

 

وی ادامه داد: اما تنبیه بدنی به وسیله افرادی به غیر از والدین از جمله مسئولان آموزش و مربیان از مواردی است که در قانون کودک آزاری تلقی شده و پیگیری و مجازات آن به شاکی خصوصی نیاز ندارد.

 

مدیر مدرسه باید تنبیه بدنی را گزارش کند

 

مقاره عابد تصریح کرد: چنانچه افراد زیر ۱۸ سال که براساس قوانین کودک تلقی می شوند، توسط مربیان در مدارس مورد تنبیه واقع شوند، سرپرست مدرسه موظف است؛ این مسئله را گزارش و اعلام جرم کند و در صورتی که سرپرست مدرسه به این وظیفه خود عمل نکند، مرتکب جرم شده است.

 

این فعال حقوق کودک خاطرنشان کرد: کودک آزاری از جرایم عمومی است و نیاز به شاکی خصوصی ندارد و هر کس به محض مشاهده می تواند، آن را گزارش کند تا فرد خاطی مورد پیگرد قانونی قرار گیرد.

 

حد متعارف تنبیه باید مشخص شود

 

 

وی افزود: به طور کلی در قوانین خصوصا ماده ۱۱۷۹ قانون مدنی ابوین حق تنبیه طفل خود را دارند، ولی به استناد این ماده نمی توانند طفل خود را خارج از حدود تادیب، تنبیه کنند.

 

عضو مرجع ملی حقوق کودک با بیان اینکه به نظر می رسد؛ در قانون مدنی حق تنبیه برای والدین محفوظ مانده است به شرط آنکه خارج از حد متعارف نباشد، ادامه داد: ماده ۱۱۷۳ از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی والدین را تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف دانسته است که این موضوع ابهاماتی را ایجاد کرده است.

 

وی در توضیح این مطلب افزود: نخست اینکه آیا ضرب و جرح کودک فقط در صورت تکرار ایراد دارد و اگر برای اولین بار اتفاق افتاد، مانعی ندارد. همچنین آیا زمانی که قانونگذار از ضرب و جرح در حد متعارف سخن می گوید، این سوال به ذهن خطور می کند که آیا جرح می تواند در حد متعارف باشد.

 

این فعال حقوق کودک اضافه کرد: باید حد متعارف تعریف شده و مشخص شود، چه میزان از تنبیه بدنی کودک متعارف تلقی می شود، به طور مثال آیا شکستن دست و پای کودک نیز حد متعارف است یا سیلی زدن به او؟ همچنین باید مشخص شود که آیا حد متعارف تابع عرف و عادت و فرهنگ بومی و قومی بوده یا بر اساس جغرافیای سکونت متغیر است؟

 

برخی جرایم قابل مجازات نیستند

 

مقاره عابد همچنین با اشاره به ماده ۱۵۸ قانون جدید مجازات اسلامی که عنوان می کند؛ «...ارتکاب رفتاری که طبق قانون جرم محسوب می شود، در موارد زیر قابل مجازات نیست» گفت: این ماده عنوان می کند که اعمالی وجود دارد که جرم محسوب می شوند اما قابل مجازات نیستند که یکی از آن ها آنچنان که در بند (ت) این ماده مقرر شده است؛ اقدامات والدین و اولیاء قانونی و سرپرستان صغار و مجانین است که به منظور تادیب یا حفاظت از آن ها انجام شود. مشروط بر اینکه اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تادیب و محافظت باشد.

 

این وکیل دادگستری اظهار کرد: بند ۱ ماده ۱۹ کنوانسیون حقوق کودک کشورهای عضو را مکلف کرده است؛ تمامی اقدامات قانونی، اجرایی، اجتماعی و آموزشی لازم را به عمل آورند تا از کودکان در برابر تمامی اشکال خشونت های جسمی، روحی، آسیب رسانی بی توجهی، سوء رفتار یا بهره کشی از جمله آزار جنسی در حین مراقبت توسط والدین یا سرپرستان قانونی یا هر شخص دیگری که عهده دار مراقبت و حمایت از کودک است، محافظت کند.

 

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش نیز در شمول اشخاص مسئول مراقبت از کودک قرار می گیرد، خاطرنشان کرد: بنابراین کنوانسیون، هدف از آموزش کودکان رشد شخصیت، افزایش احترام به والدین، حقوق بشر و آزادی اشخاص، افزایش احترام به هویت فرهنگی، آماده سازی کودک برای زندگی مسئولانه، تقویت روحیه صلح، مساوات، تفاهم و دوستی میان اقوام و مذاهب مختلف است.

 

مقاره عابد افزود: سهل انگاری، آسیب رسانی، خشونت جسمی و روحی نسبت به کودک و... از جمله اقداماتی هستند که کودک آزاری تلقی شده و از رسیدن به اهداف آموزشی یاد شده جلوگیری می کند.

 

این فعال حقوق کودک معتقد است؛ نظام آموزش و پرورش باید به گونه ای باشد که اگر کودک در محیط مدرسه با هر یک از آسیب های پیش تر گفته شده روبرو شود، مدیر موظف به ارائه گزارش و اعلام به مسئولان ذیربط باشد تا از طریق انجام چنین اقداماتی از میزان کودک آزاری و تنبیه بدنی کاسته شود.

 

تنبیه بدنی در مدارس رو  به کاهش است

 

وی اظهار کرد: برابر ماده ۹ قانون مدنی عقود و مقرراتی که دولت جمهوری اسلامی ایران با سایر دول منعقد می کند؛ در حکم قانون است و بنا بر کنوانسیون حقوق کودک نیز دولت های عضو مکلف هستند؛ حقوق کودکان را تضمین و مفاد پیمان نامه را به قوانین داخلی خود تسری دهند که خوشبختانه در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۸۱ معروف به قانون کودک آزاری این ظرفیت به وجود آمده است.

 

مقاره عابد با بیان اینکه در دادگاه ها تعداد پرونده هایی که به موضوع کودک آزاری در مدارس رسیدگی می کنند، بسیار نایاب یا نادر است؛ بیان کرد: این موضوع می تواند گویای دو مطلب باشد؛ یکی اینکه واقعا در مدراس ما کودک آزاری انجام نمی شود و دیگر اینکه کودک آزاری در مدارس انجام می شود، اما با آن برخورد قانونی نمی شود.

 

وی با اشاره به سخن وزیر آموزش و پرورش مبنی براینکه تنبیه بدنی در مدارس کاهش یافته است، گفت: تنبیه بدنی در مدارس وجود دارد، اما روبه کاهش است و باید بررسی کرد این روند کاهش با چه سرعتی و برای چند سال طول می کشد.

 

این فعال حقوق کودک معتقد است؛ تنبیه بدنی کودکان جرم است و اگر بلافاصله به آن رسیدگی شود، می تواند به تسریع روند کاهش تنبیه بدنی در مدارس منجر شود.

 

عضو مرجع ملی حقوق کودک تصریح کرد: وجود تنبیه بدنی در مدارس نه تنها می تواند؛ اهداف آموزش و پرورش را تحت الشعاع قرار دهد که می تواند از کودک یک بزهکار بسازد، چنانکه بسیاری از کودکان مقیم در کانون های اصلاح و تربیت مورد تنبیه بدنی واقع شده اند.

 

تنبیه بدنی دانش آموز را از مدرسه منفک می کند

 

وی ادامه داد: یکی از علل عمده تعارض کودکان و نوجوانان با قانون و جامعه ستیز شدن آنان منفک شدن این گروه از کودکان از آموزش و پرورش است که تنبیه بدنی یا آزار و اذیت روحی می تواند باعث سرخوردگی و انفکاک دانش آموز از مدرسه شود.

 

مقاره عابد بیان کرد: زمانی که معلم کودک را به گوشه کلاس برده و در مقابل دیگر دانش آموزان او را با کلام یا رفتار تحقیر می کند، آیا می توان گفت این تحقیر برای تربیت لازم است، آیا این نوع رفتار از جنس کودک آزاری محسوب نمی شود؟

 

این فعال حقوق کودک گفت: وقتی کودک را به دلیل سطح نمراتش در مدرسه ثبت نام نمی کنند و می گویند او را در مدارس دیگر ثبت نام کنید، این اقدام نیز نوعی تحقیر است که می تواند ضربات عمیقی به روان دانش آموز وارد کند.

 

عضو مرجع ملی حقوق کودک در پایان تاکید کرد: در نظام آموزشی ما انسان های بزرگی نیز وجود دارند و من هر چه آموخته ام از معلم خود فراگرفته ام و باید تمام عمر سپاسگزار او باشم.