بازگشت الفبای عربی به مدارس ترکیه

در اوایل ماه نوامبر سال گذشته میلادی (2014) دو تصمیم مهم در نشست شورای ملی آموزش ترکیه گرفته شد که جنجال و حاشیه های مربوط به آن هنوز هم ادامه دارند. این تصمیمات عبارت بودند از ضرورت آموزش الفبا و زبان ترکی عثمانی به عنوان واحد درسی اجباری در سطح دبیرستان ها و همچنین افزوده شدن واحد درسی «فرهنگ دینی و اخلاق»، مبتنی بر آموزه های اسلامی به برنامه تحصیلی سال های اول، دوم و سوم ابتدایی.

 

اردوغان در این نشست با اشاره به مخالفت ها با آموزش زبان عثمانی گفت که مخالفان چه بخواهند و چه نخواهند زبان عثمانی در این کشور تدریس خواهد شد.

 

در بخشی از گزارش بی بی سی دراین باره آمده که این رویکرد، جامعه ترکیه را دو پاره کرده است. چند سال پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و تاسیس جمهوری ترکیه، قانون الفبای جدید ترکی موسوم به «انقلاب الفبا» در نخستین روز ماه نوامبر 1928 تصویب و به اجرا گذاشته شد. به موجب این قانون، الفبای عثمانی کنار گذاشته شد و الفبای لاتین با اندکی تغییرات مورد استفاده قرار گرفت. با این وجود، از دهه 1980 به این سو و همزمان با تقویت اسلام سیاسی در ترکیه گرایش به احیای الفبای عربی/عثمانی افزایش یافته است.

 

طرفداران آموزش ترکی عثمانی استدلال می کنند که ترکیه با انقلاب الفبا، یک روزه تبدیل به جامعه ای بیسواد شد و اکنون ترک ها تنها ملتی هستند که قادر به خواندن سنگ نوشته های مزار پدران خود نیستند. آنها می گویند اگر فرانسوی ها در کتاب های درسی خود، مجبور به خواندن آثار مولیر در قرن 17 هستند و انگلیسی ها در مدارس خود، اشعار و نمایشنامه های ویلیام شکسپیر در قرن 16 را مطالعه می کنند چرا ترک ها نباید بتوانند آثار قبل از دوران انقلاب الفبا را بخوانند.

 

یک روزنامه نگار اسلامگرای ترک بر این باور است که آموزش زبان ترکی عثمانی برای نسل جوان دارای فواید زیادی است. به نظر او این زبان از نظر زیبایی شناختی هم دارای تاثیرات فراوانی خواهد بود.

 

اما در بین نخبگان ترکیه، تعداد مخالفان آموزش زبان ترکی عثمانی نیز کم نیست. از نظر آنها چیزی به نام زبان عثمانی وجود ندارد و این زبان ملغمه ای از ترکیب زبان های دیگر با ترکی بوده و بازگشت به آن، نشانه واپس گرایی است.

 

به رغم این مخالفت ها دولت آنکارا می گوید: در یک بازه زمانی سه ساله، حدود 150 هزار نفر آموزش دیده اند و آمادگی تدریس زبان و خط عثمانی به دانش آموزان را دارند.