تعطیلی اردوهای سازمان دانش آموزی در چند سال اخیر

یکی از سازمان های زیر مجموعه وزارت آموزش و پرورش که همواره تمام فعالیت های خود را منطبق با نام دانش آموزان انجام می دهد، سازمان دانش آموزی جمهوری اسلامی ایران یا تشکیلات پیشتازان و فرزانگان  است.

تشکیلات دانش آموزی پیشتازان و فرزانگان به گروهی از دانش آموزان اطلاق می شود که به منظور انجام فعالیت های داوطلبانه و در راستای اهداف مشترک در یک تشکیلات سازمان یافته فعالیت می کنند و پیشتازان به عنوان اعضای پسر و فرزانگان به عنوان اعضای دختر معرفی می شوند.

سازمان دانش آموزی دو مجموعه در ذیل خود دارد که نخست خبرگزاری کانون دانش آموزی (پانا) و دیگری مجلس دانش آموزی است که هر کدام از این مجموعه ها با هدف مشارکت دانش آموزان و به جهت ایجاد خودباوری آنها تأسیس شده اند.

اساسنامه سازمان دانش آموزی جمهوری اسلامی ایران پس از تهیه پیش نویس آن توسط اداره کل فعالیت های دانش آموزی و تعیین اهداف، اصول، سیاستها و برنامه های آن به سازمان امور اداری و استخدامی ارسال شد و پس از اظهار نظر این سازمان، در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و نهایتاً در جلسه 441 مورخه 21 اردیبهشت 78 به تصویب این شورا رسید.

تا امروز 14 سال از تأسیس سازمان دانش آموزی می گذرد و در این سالها فراز و فرودهای متعددی را تجربه کرده است.

تاریخچه پیدایش تشکیلات دانش آموزی پیشتازان و فرزانگان

نقطه پیدایش سازمان پیشاهنگی در ایران از سال 1298 هجری شمسی است که توسط رضاشاه و با همکاری تعدادی از مستشاران امریکایی جهت آموزش آغاز شد؛ این سازمان در سال 1320 به عللی تعطیل شد و 2 سال بعد مجدداً فعالیت خود را آغاز و با پیروزی شکوهمند جمهوری اسلامی ایران در سال 1357 به جهت عملکرد سردمداران آن معلق و تعطیل شد.

در سال 1364 سازمان پیشاهنگی منحل و معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش ملزم به ارائه طرحی مناسب در چارچوب اهداف انقلاب اسلامی شد که یک سال پس از آن طرحی با عنوان پویندگان راه امام (ره) توسط معاونت پرورشی وقت که ریاست آن را زرهانی برعهده داشت تهیه و به نظرخواهی گذاشته شد.

در سال 1370 اساسنامه کانون های فرهنگی و تربیتی به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید و 2 سال بعد با پیگیری مستمر اداره کل اردوها و اماکن تربیتی، طرح تشکیلات دانش آموزی با عنوان پویندگان به طور آزمایشی در 8 استان کشور و در مقطع راهنمایی راه اندازی شد.

در سال 1373 وزارت آموزش و پرورش ملزم به اجرای طرح پویندگان در تمامی استان ها شد و یک سال بعد طرح پویندگان در مجلس مطرح و پس از تصویب و با توجه به هم اسم بودن با گروه پویندگان بسیج دانش آموزی، عنوان پیشتازان را برای پسران و عنوان فرزانگان را برای دختران (مقطع راهنمایی) انتخاب و فعالیت فرزانگان هم به این طرح اضافه شد.

در سال 1386 هم بحث جایگزینی یک تشکل با توجه به اهداف میهنی، ملی و معنوی که نشأت گرفته از فرهنگ ایرانی است آغاز شد.

تعطیلی تمام اردوهای دانش آموزی در چند سال اخیر

این تواریخ و اتفاقاتی که در این 90 سال برای سازمان دانش آموزی رخ داده است باید این مجموعه را یکی از قدرت های اصلی وزارت آموزش و پرورش تبدیل کرده باشد و قسمتی از بار اجرایی و آموزشی نظام تعلیم و تربیت کشور بر دوش این سازمان عظیم و طویل باشد.

اما با کنکاشی جزئی می توان دریافت که نه تنها سازمان دانش آموزی در سالهای اخیر نتوانسته به عنوان یکی از بال های قدرت وزارت آموزش و پرورش ظاهر شود، بلکه بسیاری از فعالیت های دانش آموزی و از جمله اردوها که مورد توجه دانش آموزان بود به تعطیلی کشیده شده است.

بازوی اصلی سازمان دانش آموزی در سالهای دور برگزاری اردوهای مختلف دانش آموزی بود که در سالهای اخیر خبری از این اردوها نیست و تمامی اردوهای این سازمان که متولی برگزاری اردو در کشور است، به حالت تعطیل درآمده است.

گواه این امر هم بررسی فعالیت های رسمی سازمان دانش آموزی است که به علل مختلف نوعی انزوا را تجربه می کند و این موضوع بسیار نگران کننده است.

در زمانی که قشر نوجوان و جوان کشور نیاز به داشتن اوقات فراغت و استفاده از اردوهایی که با فرهنگ این کشور در درون آموزش و پرورش تنیده شده است، دارد، اردوهای دانش آموزی در سالهای اخیر تعطیل و بودجه هایی که دریافت می شود مشخص نیست به کجا می رود.

ناگفته نماند که با شروع سال جدید و با حمایت مجلس شورای اسلامی، سازمان دانش آموزی دارای ردیف بودجه مجزایی شد و برای سال 92 حدود 8 میلیارد تومان بودجه مستقل از دولت دریافت می کند.

حرکت نزولی مجلس دانش آموزی

مجلس دانش آموزی پارلمانی متشکل از نمایندگان دانش آموزان استان های کشور است که هر سال 2 مجمع گروهی برگزار می کند و مانند مجلس شورای اسلامی مصوباتی را در حیطه آموزش و پرورش و دانش آموزان و همچنین اتفاقات مدرسه و نکات مرتبط دارد.

مجلس دانش آموزی یکی از افتخارات سازمان دانش آموزی است که این روزها که نه این سالها با مشکلات مدیریتی رو به رو شده است؛ یکی از مهمترین جلساتی که مجلس دانش آموزی در چند سال گذشته برگزار کرد، حضور هیئت دولت در این مجلس و انجام مصوبات ارزشمند بود؛ اما در این سالها هیچ نشستی برای مجلس دانش آموزی برگزار نشد و به نظر می رسد با وضعیتی که وجود دارد خبری از برگزاری نشست مشترک برای این نمایندگان نباشد.

یکی از مصوبات مجلس دانش آموزی در سالهای نه چندان دور که با حضور هیئت دولت و در محل مجلس سابق شورای اسلامی بود، افزایش بودجه سازمان دانش آموزی بود که پس از تصویب نمایندگان دانش آموزان در حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت به یکی از مصوبات ارزشمند این مجلس تبدیل شد؛ حالا سازمان دانش آموزی و مجلس دانش آموزی از آن روزها بسیار فاصله دارند و موضوعات مدیریتی یکی از مهمترین موارد آن بشمار می رود که باید منتظر بود و دید تا رئیس جدید سازمان دانش آموزی برای این بخش چه تدبیری را خواهند اندیشید.

تغییرات مدیریتی درخبرگزاری آموزش و پرورش

مشکلات مجلس دانش آموزی را که کنار بگذاریم به خبرگزاری پانا که در دل سازمان دانش آموزی با پتانسیل بسیار بالا قرار دارد، می رسیم؛ این خبرگزاری به نوعی رسانه آموزش و پرورش محسوب می شود که می تواند زبان گویا و شیوای فرهنگیان، دانش آموزان و تمامی اقشار جامعه باشد؛ اما در سالهای اخیر تبدیل به روابط عمومی شده است.

خبرگزاری کانون دانش آموزی (پانا) طی امضای تفاهم نامه ای بین رئیس سازمان دانش آموزی و مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی و تأیید وزرای آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت در خرداد ماه 1381 تأسیس شد؛ اما مدارک خبرگزاری پانا در مهر ماه 1391 توسط معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به هیئت عالی نظارت بر مطبوعات و خبرگزاری ها ارسال شد و این هیئت پس از 10 سال با اعطای مجوز خبرگزاری های رسمی جمهوری اسلامی ایران به این مجموعه خبری، موافقت کرد.

در سالهای نه چندان دور وضعیت این خبرگزاری به زعم خبرنگاران آن بسیار مطلوب بود و شیوه های مدیریتی اعمال شده باعث پیشرفت این رسانه فرهنگی کشور شده بود، اما در سالهای اخیر، تغییرات مدیریتی به سراغ این رسانه نوپا آمد.

در دوره وزارت حاجی بابایی نیز تعدادی از خبرنگاران این خبرگزاری به عنوان معلم به مدرسه رفتند و برخی بخش ها به مرز تعطیلی کشیده شد.

وقتی سایت سازمان دانش آموزی سیاسی می شود

سایت سازمان دانش آموزی به نشانی Pishfar.ir به جای انعکاس اخبار پیرامون حوزه خود به سازمان و سایتی سیاسی تبدیل شده است.

با آمدن فانی به عنوان وزیر کنونی آموزش و پرورش برخی نقاط مدیریتی این وزارتخانه هم دستخوش تغییراتی شد؛ از آنجا که معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش به عنوان رئیس سازمان دانش آموزی محسوب می شود، حسین هژبری معاون سابق جای خود را به کفاش معاون کنونی داد.

حال با تغییراتی که وزیر آموزش و پرورش در رأس امور فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ایجاد کرده است باید منتظر بود و دید تا معاون پرورشی و فرهنگی جدید این وزارتخانه چه تدبیری برای مدیریت این مجموعه های دانش آموزی خواهد اندیشید.

اما آنچه از دید بسیاری از کارشناسان واضح و مبرهن به نظر می رسد، تغییرات مدیریتی در رأس برخی امور برای نجات و ادامه فعالیت های فرهنگی و دانش آموزی نیاز است.