آموزش و پرورش بر مدار تدبیر و امید
دکتر فانی وزیر آموزش و پرورش یک شب پس از گزارش 100 روزه دکتر روحانی رئیس جمهور، در شامگاه چهارشنبه از برنامه نگاه دو با مردم ایران سخن گفت. اگر چه این حضور تلویزیونی صرفاً با محوریت ارائه گزارش صد روزه دولت در حوزه آموزش و پرورش نبود اما در محورهایی با مرور اقدامات صورت گرفته نیز همراه بود.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی وروابط عمومی وزارت آموزش و پرورش ، دکتر علی اصغر فانی در مهمترین بخش مصاحبه خود از شناسایی 700 مسأله و چالش در آموزش و پرورش و رسیدن به 4 سیاست سخن گفت و از امکان سنجی و نقشه راه برای عملیاتی کردن برنامه های پیش رو مطالبی عنوان کرد.
به نظر می رسد عموم بینندگان و شنوندگان سخنان آقای وزیر، در یک نکته اشتراک نظر پیدا کرده باشند که؛ سایه شتاب زدگی و تصمیمات عجولانه از آسمان آموزش و پرورش ایران عبور کرده و از این پس آرامش، واقع بینی، فکرکردن و برنامه ریزی قبل از اقدام، مبنای مدیریت در وزارت آموزش و پرورش خواهد بود.
از جمله محورهای فرهنگی مصاحبه رئیس جمهور در شامگاه سه شنبه؛ تلاش برای اعطای اختیارات بیشتر به مردم در مدیریت حوزه فرهنگ و آموزش، پرهیز از دولتی شدن فرهنگ و کنارزدن فضای امنیتی بود که امتداد این تفکر را در سخنان وزیر آموزش و پرورش دولت یازدهم شاهد بودیم.
دکتر فانی از حذف لایه های مدیریتی و تصمیم گیری در آموزش و پرورش سخن گفت و پیش از این نیز بر امنیت فرهنگی به جای فرهنگ امنیتی تاکید کرده بود. تقویت مشارکت بخش غیردولتی، انگیزه بخشی به معلمان و مدیران و جلب حمایت مردم نسبت به سرمایه گذاری در آموزش و پرورش از دیگر برنامه های دکتر فانی بود.
آموزش و پرورش امیدوارانه به تدبیر برای تمشیت امور خود پرداخته و راهی دراز اما در افقی روشن از معنویت و خردورزی و اعتماد به مردم در پیش دارد.
درادامه متن مصاحبه دکتر علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش را با برنامه نگاه دو پی می گیریم:
علی اصغر فانی در برنامه تلویزیونی نگاه دو به برنامه های یک صد روزه آموزش و پرورش اشاره کرد و اظهار داشت: در ابتدای ورودم به آموزش و پرورش یعنی در حدود ۱۰۰ روز پیش، در آستانه بازگشایی مدارس بودیم و تمام تلاشمان بازگشایی خوب مدارس کشور بود که انجام شد.
*شناسایی ۷۰۰ چالش در آموزش و پرورش
فانی با بیان اینکه همزمان با برنامه های روز آموزش و پرورش، چالش های را نیز احصا کردیم، گفت: بیش از ۷۰۰ مسئله و چالش در آموزش و پرورش شناسایی شد و به ۴ سیاست جدی رسیدیم.
وی نخستین سیاست را سامان دهی نیروی انسانی عنوان کرد و افزود: بیش از یک میلیون کارمند در ۱۰۵هزار مدرسه کشور مشغول به خدمت به حدود ۱۲ میلیون و ۳۰۰هزار دانش آموز هستند که این تعداد نیروی انسانی به خوبی توزیع نشده است.
*کمبود ۵۰هزار نیروی انسانی در آموزش و پرورش
وزیر آموزش و پرورش به نیروهای مازاد در این وزارتخانه اشاره کرد و ادامه داد: در بعضی از مناطق و رشته ها با تورم نیروی انسانی و در برخی از مناطق نیز با کمبود مواجه هستیم به گونه ای که ۵۸ هزار نیروی مازاد و در کنار آن ۵۰هزار کسری نیروی انسانی داریم.
وی با بیان اینکه در این شرایط تقاضا برای جابه جایی فرهنگیان نیز وجود داشت اضافه کرد: ناچار شدیم برخی از دبیران متوسطه را در دوره ابتدایی استفاده کنیم که از این معلمان تشکر می کنیم به همین دلیل یکی از سیاست های ما سامان دهی نیروی انسانی است که امیدواریم در سال های ۹۳ و ۹۴ به نتیجه برسد.
*نیازمند مشارکت بخش خصوصی در آموزش و پرورش هستیم
فانی سیاست دوم آموزش و پرورش را توسعه مشارکت در این وزارتخانه عنوان کرد و گفت: آموزش و پرورش یک نهاد فرهنگی و اجتماعی است و باید زمینه های مشارکت معلمان، دانش آموزان و خانواده ها را در برنامه ریزی مدرسه فراهم کنیم و در کنار آن مشارکت بخش خصوصی را نیز داشته باشیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر ۸.۵درصد دانش آموزان یعنی یک میلیون نفر در مدارس غیردولتی مشغول به تحصیل هستند که امیدواریم با برنامه ریزی این مشارکت افزایش یابد.
فانی محور سوم برنامه های خود را توسعه مدیریت آموزشگاهی عنوان کرد و ادامه داد: اگر در یک مدرسه از مدیر توانمند و با انگیزه استفاده کنیم، وی می تواند در دانش آموزان انگیزه ایجاد کند و فرهنگیان را نیز به خلاقیت و نوآوری حرکت دهد.
*هر دانش آموز یک میلیون و دویست هزار تومان هزینه دارد
وزیر آموزش و پرورش به محور چهارم برنامه های خود اشاره کرد و گفت: محور چهارم سیاست عملیاتی کردن یا سرانه ای کردن بودجه است.
وی ادامه داد: برای سال ۹۳ در لایحه دولت پیشنهاد کردیم که بودجه مدارس را در اختیار مدیر مدرسه قرار دهیم و از وی بخواهیم که این بودجه را مدیریت کند.
وی با بیان اینکه به طور متوسط برای هر دانش آموز یک میلیون و دویست هزار تومان هزینه می کنیم افزود: این اعتبار به جز هزینه های سرمایه ای است و مدیر با اعتباری که به تعداد هر دانش آموز به وی داده می شود تمام هزینه های مدرسه را پرداخت می کند در حقیقت مسئولیت پذیری معلم افزایش می یابد و مدیریت بهتر صورت می گیرد.
وی تأکید کرد: همانطور که اشاره کردم از ۷۰۰ مسئله، این چهار موضوع را استخراج کردیم که با حل این موضوعات بسیاری از آن ۷۰۰ مسئله نیز حل می شود.
*باید در نقشه راه تحول، پیش نیازها فراهم شود
وزیر آموزش و پرورش به سند تحول این وزارتخانه اشاره کرد و اظهار داشت: آموزش و پرورش سند بسیار مهمی به نام سند تحول بنیادین دارد و هر سند تحولی سه مرحله را طی می کند که مرحله اول تصویب و مرحله سوم اجراست.
وی ادامه داد: مرحله دوم، عملیاتی کردن و امکان سنجی اجرایی کردن سند است زیرا هر سند نیاز به نقشه راه دارد.
فانی اضافه کرد: باید در نقشه راه، پیش نیازهای برنامه های تحولی را فراهم کنیم، زیرا بدون پیش نیازها در اجرای برنامه با مشکل مواجه می شویم.
*تغییر در وضع رفاه فرهنگیان تا چهار ماه آینده
وزیر آموزش و پرورش در خصوص پرسش یکی از فرهنگیان درباره وضعیت معیشتی معلمان گفت: از همان روز اول فعالیت در آموزش و پرورش برای خود مشاوری در بخش رفاه فرهنگیان منصوب کردم که به برنامه های خوبی رسیدیم.
وی اظهار امیدواری کرد که تا سه یا چهار ماه آینده این اقدامات شروع شود و فرهنگیان نتایج آن را در آینده ای نزدیک مشاهده کنند.
فانی به انتخاب مدیران مدارس اشاره کرد و بیان داشت: یک پروژه علمی برای انتخاب مدیران آموزشگاه ها در آموزش و پرورش انجام شده است که اجرا نشد.
وی به تشکیل دفتر بهبود مدیریت در آموزش و پرورش اشاره کرد و اظهار داشت: معتقدیم باید بهترین ها به عنوان مدیر مدرسه انتخاب شود و آموزش های لازم را بگذراند ضمن اینکه ارزیابی ضمن خدمت در دوران مدیریت نیز صورت گیرد.
وی اظهار امیدواری کرد که طی دو سال آینده طرح مدیریت آموزشگاهی در آموزش و پرورش اجرا شود و از مدیران خوب، دلسوز، با انگیزه و محبوب بین معلمان بعنوان مدیر مدرسه انتخاب شود.
*احیای گروه های آموزشی در آموزش و پرورش
وزیر آموزش و پرورش در خصوص توجه به فضاهای ورزشی دانش آموزان، گفت: در این هفته به درخواست بنده دیداری با وزیر ورزش و جوانان داشتیم و پیشنهادم این بود که بین آموزش و پرورش و وزارت ورزش و جوانان همکاری هایی صورت گیرد.
وی ادامه داد: این پیشنهاد مورد استقبال وزیر ورزش و جوانان قرار گرفت و امیدواریم بتوانیم از این فضای ایجاد شده در راستای رشد و ارتقای ورزش دانش آموزی استفاده کنیم.
فانی به کمرنگ شدن گروه های آموزشی در آموزش و پرورش اشاره کرد و بیان داشت: گروه های آموزشی از سال ۶۰ فعالیت خود را آغاز کردند که در سال های اخیر دارای نقش کمرنگی است که امیدواریم با تقویت گروه های آموزشی بتوانیم کیفیت برنامه های آموزشی و درسی را افزایش دهیم.
*اختصاص ردیف ویژه ای برای ارتقای کیفیت در آموزش و پرورش در بودجه ۹۳
این مقام مسئول در آموزش و پرورش به اختصاص ردیف بودجه ای تحت عنوان ارتقای کیفیت در آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: این اعتبار در جهت کیفیت بخشی آموزش، تجهیز آزمایشگاه ها، تجهیز هنرستان های فنی و حرفه ای و تقویت امکانات کمک آموزشی اختصاص می یابد و امیدواریم بتوانیم آزمایشگاه های مدارس و پژوهش سراهای دانش آموزی را تقویت کنیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر در بیش از ۳۰۰ منطقه آموزشی ۷۰۰ پژوهش سرای دانش آموزی داریم که برای افزایش این پژوهش سراها برنامه ریزی کردیم.
فانی اضافه کرد: در گذشته آموزش و پرورش ۱۹میلیون دانش آموز داشت که اکنون به ۱۲میلیون نفر رسیده است و امکانات نیز یک و نیم برابر شده است و این نشان می دهد که استراتژی امروز آموزش و پرورش کشور، ارتقای کیفیت است.
*اختصاص ۴۰میلیارد تومان برای کمک به مدارس شبانه روزی
وزیر آموزش و پرورش در خصوص برنامه هایش در جهت عدالت آموزشی گفت: عدالت آموزشی لفظ عام است که باید برای رسیدن به آن مصادیق را مشاهده کرد بعنوان مثال در جهت رسیدگی به وضعیت دانش آموزان در مناطق روستایی، ۳۰میلیارد تومان بین استان ها و مناطق روستایی برای طرح روستامرکزی اختصاص یافت.
وی به تعریف طرح روستامرکزی پرداخت و ادامه داد: در این طرح دانش آموزان مناطق روستایی که در روستای خود مدرسه ندارند با سرویس مدرسه مانند مینی بوس به روستای دیگری منتقل می شوند.
فانی به وضعیت مدارس شبانه روزی اشاره کرد و افزود: ۴۰میلیارد تومان برای کمک به مدارس شبانه روزی درخواست شده است که امیدواریم به زودی تأمین و توزیع شود.
وی ادامه داد: ۵۰ میلیارد تومان نیز در اوایل شکل گیری دولت یازدهم دریافت کردیم و به عنوان سرانه بین مدارسی که بیش از یک و نیم سال بود که یک ریال اعتبار نگرفته بودند توزیع شد.
*توزیع شیر بین دانش آموزان از اواسط آذر
وزیر آموزش و پرورش در خصوص توزیع شیر بین دانش آموزان اظهار داشت: بودجه شیر مدارس به دستور رئیس جمهور تأمین شده است و از اواسط آذر توزیع می شود.
وی در خصوص دانش آموزان تحت پوشش شیر مدارس گفت: دانش آموزان مقطع ابتدایی و متوسطه اول شیر در مدارس دریافت می کنند.
*طرح خرید خدمات آموزشی در جهت کمک به مدارس غیردولتی
فانی در پاسخ به پرسشی برای حل مشکل مدارس غیردولتی که به سمت ورشکستگی می روند، بیان داشت: یکی از اقداماتی که پیش بینی کردیم خرید خدمات آموزشی است.
وی توضیح داد: ممکن است در مدارس دولتی با کمبود فضا مواجه شویم و در این حالت می توانیم در همان منطقه از فضای خالی مدرسه غیردولتی استفاده کنیم.
این مقام مسئول در آموزشی و پرورش اضافه کرد: در طرح خرید خدمات آموزشی، هزینه دانش آموز را به مدرسه غیردولتی پرداخت می کنیم و دانش آموز در آن مدرسه تحصیل می کند؛ اعتبار این طرح در بودجه ۹۳ پیش بینی شده است.
وی ادامه داد: وقتی بخش خصوصی تقویت می شود، نظارت نیز افزایش می یابد تا به کیفیت آموزشی لطمه ای وارد نشود.
*جابه جایی املاک آموزشی و پرورش برای حل مشکل مدارس استیجاری
وزیر آموزش و پرورش در خصوص مشکل مدارس استیجاری کشور بیان داشت در ابتدا باید از فعالیت خیرین مدرسه ساز تشکر کنم چرا که از ابتدای شکل گیری حرکت خیرین، ۲۵هزار میلیارد تومان برای ساخت و ساز مدارس اختصاص پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه در بودجه سال ۹۳ پیشنهاد دادیم که برخی از فضاهای آموزشی که نیاز نداریم بفروشیم و مشکل مدارس استیجاری را حل کنیم، گفت: این موضوع در دولت تصویب شد و امیدواریم مجلس نیز به تصویب برساند تا با جابه جایی املاکی که نیاز نداریم مشکل مدارس استیجاری را حل کنیم.
*تأثیر ۲۵ درصدی نمرات امتحانات نهایی در کنکور ۹۳
فانی با بیان اینکه تعریف مشخصی از کتب کمک آموزشی وجود ندارد، اظهار داشت: بعضی از کتب کمک آموزشی موجود در بازار به حل مسائل کتب درسی می پردازد که در این حالت موجب می شود قدرت خلاقیت و نوآوری از دانش آموز گرفته شود و در کنار آن کتبی نیز وجود دارند که به عمق یادگیری کمک می کنند.
وی ادامه داد: کتب کمک آموزشی که در راستای افزایش خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان باشد مفید است اما در حال حاضر برخی کتب کمک آموزشی موجود در بازار از حالت استاندارد خارج است و مورد رضایت ما نیست.
وزیر آموزش و پرورش به بحث کنکور نیز اشاره کرد و گفت: امروز در دفتر وزیر علوم شورای برنامه ریزی کنکور را داشتیم و بر این اساس در کنکور سال ۹۳ تأثیر نمرات امتحانات نهایی سال سوم متوسطه ۲۵ درصد خواهد بود.
*حذف مجتمع های آموزشی در آینده
وزیر آموزش و پرورش به طرح مجمع های آموزشی که در سال های اخیر در آموزش و پرورش در حال اجراست اشاره کرد و بیان داشت: در این طرح هرچند مدرسه زیر نظر یک مدرسه فعالیت می کرد به این معنی که مدیر یک مدرسه کار مدارس دیگر را پیگیری می کند.
وی ادامه داد: در گذشته بین مدیر مدرسه و وزیر چند لایه مانند مدیرکل آموزش و پرورش استان، شهرستان و منطقه وجود داشت که با اجرای طرح مجتمع های آموزشی یک لایه مدیریتی افزایش پیدا می کرد.
فانی اضافه کرد: بررسی هایی که انجام شد، نشان داده است، مدیران زیرمجموعه مجتمع های آموزشی انگیزه فعالیت را از دست داده اند و احساس می کنند آقابالاسر دارند ضمن اینکه اولیای دانش آموزان در مشارکت فکری و مالی مدرسه نگران هستند و فکر می کنند ممکن است هزینه ها در جای دیگری صرف شود.
وی تأکید کرد: مطالعاتی را انجام دادیم و مشخص شد که این مجتمع ها موفق نیستند در نتیجه به تدریج و با تمهید مقدمات کاهش می یابند.
*پرداخت حق التدریس معلمان تا سه ماه آینده
وزیر آموزش و پرورش در مورد پرداخت حق التدریس معلمان گفت: مذاکراتی را با معاونت رئیس جمهور انجام دادیم و امیدواریم اعتبارات لازم تخصیص یابد که بتوانیم به تدریج تا سه ماه آینده بخشی از این اعتبارات را پرداخت کنیم.
وی در خصوص تجهیز مدارس به بخاری های استاندارد نیز بیان داشت: تعدادی از مدارس را توسط بخاری های تشعشعی تجهیز کردیم که خرید این بخاری ها از خارج از کشور بود اما شرکت صنایع آموزشی امکان تولید این بخاری ها را دارد و به مجرد تولید بخاری توسط این شرکت بین مدارس توزیع می شود