نامه حداد عادل به وزیر آموزش و پرورش درباره احیاء زنگ انشاء مدارس

غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نامه ای به علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش به صحبت های حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهور در آئین بازگشایی مدارس در روز نخست سال تحصیلی جدید به اهمیت درس انشاء در افزایش توان یادگیری دانش آموزان پرداخت و خواستار احیاء زنگ انشاء در مدارس کل کشور شد.

متن این نامه که به صورت اختصاصی برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته، به شرح زیر است:

جناب آقای دکتر فانی
وزیر محترم آموزش و پرورش
باسلام و احترام

«فرا رسیدن سال تحصیلی جدید را به جنابعالی و تمام معلمان تبریک می گویم. با عنایت به سخنان رئیس جمهور محترم در روز بازگشایی مدارس و انتقاد ایشان از ضعف نگارشی دانش آموزان و پیشنهاد افزودن سه درس انشا، کتابخوانی و نقد و گفتگو در برنامه درسی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی از این سه پیشنهاد حمایت می کند و آنها را در جهت تقویت زبان ملّی و همسو با اهداف فرهنگستان می داند.

به آگاهی می رساند فرهنگستان در جهت تعامل و کمک به آموزش و پرورش، دو سال است که گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی را تأسیس و اصلاح کتاب های درسی مطابق مصوبات فرهنگستان و نقد و بررسی برنامه های درسی را در اولویت کاری خود قرار داده است. گروه یاد شده در دو حوزه انشا و کتابخوانی گزارش «بررسی و آسیب شناسی درس انشا در مدارس» و گزارش «پرلز (مطالعۀ بین المللی پیشرفت سواد خواندن) و نقش آن در ارتقای مهارت های زبانی در ایران» را تهیه کرده است که تقدیم می شود.

یادآور می شود گزارش «بررسی و آسیب شناسی درس انشا در مدارس» در یکی از جلسات شورای فرهنگستان و با حضور رئیس و کارشناسان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی قرائت و موضوع به بحث گذارده شد و تمام اعضای فرهنگستان بر لزوم بازگرداندن ساعت انشا در مدارس تأکید کردند.

اکنون و با توجه به تأکید رئیس محترم جمهور و ضعف شدید دانش آموزان در حوزه های یاد شده و گزارش های پیوست دستور فرمایید دروس زبان و ادبیات فارسی به گونه ای طراحی شود که این ساعت ها به نظام آموزشی بازگردد. فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز آمادگی کامل دارد تمام توان علمی خود را برای کمک به تهیه برنامه یا محتوای آموزشی در اختیار آن وزارتخانه قرار دهد.»

بر اساس این گزارش، حجت الاسلام والمسلمین، حسن روحانی رئیس جمهور در سخنرانی خود در مراسم آغاز سال تحصیلی، خواهان ایجاد زنگ کتاب، زنگ گفتگو و زنگ انشاء در مدارس کشور شده بود. وی گفته بود: من از آموزش و پرورش و فرهنگیان درخواست دارم که زنگ کتاب را ایجاد کنند و ساعتی را در طول هفته و یا ماه به کتابخوانی دانش آموزان و توضیح خلاصه آنچه که دانش آموز خوانده، اختصاص دهند. جامعه ما از کتاب و کتابخوانی فاصله گرفته است. خواندن کتاب باید از کلاس اول شروع شود، در کشورهای پیشرفته، دانش آموزان ابتدایی هر هفته چند کتاب می خوانند و خلاصه اش را برای همکلاسی ها بیان می کنند.

درخواست دیگر روحانی از فرهنگیان، تبدیل شدن فرهنگ شفاهی به فرهنگ کتبی بود. او در این زمینه هم تاکید کرده بود: در این مدت مردم بارها حرف های خود را به صورت شفاهی می زنند، اما نمی توانند حق و حقوق خودشان را به صورت کتبی بیان کنند. بنابراین درخواست من از فرهنگیان و آموزش و پرورش آن است که زنگ انشاء را البته نه به معنای سنتی اش احیا کنند و به دانش آموز اجازه دهند در انشاء خود از رئیس جمهور انتقاد کند و به او پیشنهاد دهد. نواقص و کاستی های رئیس جمهور را در کار اداره کشور بنویسند و آموزش و پرورش انشاء ها را برای ریاست جمهوری ارسال کند تا پیوند رئیس جمهور با دانش آموز بیشتر و بیشتر شود.

رئیس جمهور همچنین پیشنهاد ایجاد زنگ گفتگو را داده و گفته بود: زنگ گفتگو به ویژه باید در مقطع متوسطه ایجاد شود؛ چرا که دانش آموزان باید از مدرسه گفتگو کردن با یکدیگر، نقد مودبانه و انتقاد از یکدیگر را یاد بگیرند. درخواست من آن است که با ایجاد زنگ گفتگو، کرسی های آزاداندیشی که مورد توجه مقام معظم رهبری است نیز محقق شود. بنابراین به وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد پیشنهاد دارم که این زنگ را در ساعتی از هفته یا ماه در مدارس بگنجانند و سپس این زنگ به عنوان ماده درسی که دانش آموز به ازایش نمره می گیرد، تبدیل شود. قطعا با این اقدام دانش آموزان با بحث و مباحثه و تضارب آراء آشنا و آشناتر می شوند.