برنامه های آموزش ابتدایی درباره ۸ محور سخنان رئیس جمهور در اول مهر/ ایجاد زنگ کتاب

فاطمه قربان معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تأکید ریاست جمهوری بر علم آموزی و پرداختن به مفاهیم علمی و خردورزی گفت: از آنجا که قرآن کتاب هدایت و راهنما به راه سعادت و کمال است و هدایت هم جز از راه عقل و علم میسر نیست، از این جهت علم و دانش اهمیت و جایگاه بسزایی در قرآن کریم دارد و به کسانی که بهره ای از علم دارند درجات بزرگی می بخشد، لذا علم بر کیفیت زندگی می افزاید، حتی در حوزه صنعت، کشاورزی و اقتصاد هم اگر مبتنی بر علم و دانش باشد، بهره وری بیشتری خواهد داشت.

وی افزود: بر این اساس فرا گرفتن علم و دانش و خردورزی برای هر انسانی ضرورت دارد تا بتواند از زندگی با کیفیت برخوردار باشد و با همین رویکرد اولین برنامه راهبردی معاونت آموزش ابتدایی، شناسایی، جذب و آموزش و نگهداشت کودکان لازم التعلیم و ارائه آموزش های با کیفیت در نظر گرفته شده است تا بتوانند فراتر از کتب درسی، از یافته های علمی برخوردار باشند، زیرا ارتقای علمی و تدابیر مبتنی بر عقل و خرد به ارتقای کیفیت زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی می انجامد.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه آموزش و پرورش به ویژه در دوره ابتدایی، بخش مبنایی تعلیم و تربیت رسمی و عمومی کشور است و کودکان را برای رسیدن به مراتبی از حیات طیبه آماده می کند، عنوان کرد: ضمن سپاسگزاری از تأکید ریاست جمهوری امیدواریم با توجه به نگاه عالمانه وی نسبت به علم آموزی و با حمایت جدی از آموزش و پرورش، بتوانیم این مهم را با کیفیت هر چه بیشتر محقق کنیم.

قربان درباره لزوم رعایت قانون و آشنایی دانش آموزان با قانون مداری که یکی از محورهای مهم صحبت های رئیس جمهور در جمع دانش آموزان بود، اظهار کرد: ضرورت قانون و قانون مداری از آغازین روزهای حیات بشر، همیشه مورد توجه بوده و تجربه نیز نشان داده که رعایت این قوانین موجب سعادت همه جانبه بشر را رقم زده و حفاظت از حریم قانون و عمل کردن به آن نیز سبب ایجاد جامعه ای سالم و قانون مدار شده است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: بر همین اساس آموزش و پرورش به عنوان متولیان تعلیم و تربیت باید در عرصه های گوناگون حیات اجتماعی، عمل به قانون و پاسداری از حریم قانون را به دانش آموزان آموزش دهیم و آنان را با این قوانین آشنا کنیم، چرا که زندگی انسان یک زندگی اجتماعی است و لازمه زندگی اجتماعی رعایت حقوق افراد مختلف جامعه است و برای دستیابی به این مهم، وجود قانون، امری ضروری و رعایت آن توسط همه افراد جامعه، لازم است.

وی تأکید کرد: قانون، همیشه باید حافظ امنیت جامعه باشد، به ویژه در حاکمیت اسلامی، با احترام به قانون، می توان به توسعه عدالت در جامعه پرداخت و حکومت اسلامی یعنی استقرار عدالت و برابری و برادری که این مهم باید ابتدا در خانواده و سپس در مدرسه که یک جامعه کوچک است، آغاز و در انسان ها نهادینه شود تا در بزرگسالی که به عنوان مدیران آینده جامعه، شروع به فعالیت می کنند، بتوانند قانونمند عمل کنند و به حقوق دیگران احترام بگذارند.

* در صورت دریافت گزارش تنبیه بدنی دانش آموزان، برخورد می کنیم

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که «آیا در مدارس ابتدایی تنبیه بدنی وجود دارد و برنامه های معاونت برای برای برقراری امنیت جسمی، روحی و روانی دانش آموزان چیست؟»، تصریح کرد: امیدوارم نه تنها در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا، شاهد تنبیه بدنی کودکان نباشیم و در صورت مشاهده و گزارش چنین مواردی به شدت با آن برخورد خواهیم کرد، چرا که دوره ابتدایی و جوانی از مهمترین و حساس ترین دوره های زندگی انسان است و انسان به دنبال یافتن هویت خویش، در مسیر شکل دادن به شخصیتی متکی به خود، گام برمی دارد.

به گفته قربان ، داشتن امنیت روحی و روانی در این دوره تأثیر بسزایی در هویت یابی دانش آموزان دارد و بر همین اساس، نیازمند احساس امنیت و آرامش هستند و وظیفه ما معلمان، ایجاد این امنیت است و باید راههای رسیدن به این مهم، را برای دانش آموزان فراهم کنیم.

وی ادامه داد: از آنجایی که آموزش و پرورش مهمترین نهاد تعلیم و تربیت است قطعاً در چنین نهادی برقراری امنیت جسمی و روحی روانی کودکان در اولویت قرار دارد، چراکه ابتدا باید امنیت جسمی و روانی تأمین شود تا آموزش و تربیت اثرگذار باشد و حال آنکه تنبیه بدنی اولین مؤلفه ای است که آرامش جسمی و روحی روانی را به هم می ریزد و فردی که احساس آرامش نکند، نمی تواند یاد بگیرد.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه تنبیه بدنی در آموزش و پرورش مطلقاً ممنوع است، گفت: این برخورد با فلسفه آموزشی مغایرت دارد و اعتماد به نفس دانش آموزان را از بین می برد و این در حالیست که ما سعی در تقویت کسب مهارت های زندگی اسلامی را در دوره ابتدایی داریم و معتقدیم باید برای رسیدن به اهداف عالیه تعلیم و تربیت، باید اعتماد به نفس را در دانش آموزان دوره ابتدایی هر چه بیشتر تقویت کرد.

* ایجاد زنگ کتاب در مدارس ابتدایی

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره یکی دیگر از محور صحبت های رئیس جمهور در روز اول مهر مبنی بر اینکه دانش آموزان باید بدانند که اگر حقشان تضییع شد، حق اعتراض دارند، گفت: دانش آموزان برای رسیدن به کمال و کرامت خود باید در مقابل ظلم، سکوت نکنند و حق خود را مطالبه کنند چراکه وظیفه هر مسلمانی است که در برابر تضییع حقوق خود و دیگران، ساکت نباشد و باید تذکر بدهد.

قربان اظهار کرد: تضییع حق به هر صورت گناه است و اگر معلم دیر در سر کلاس حاضر شود یعنی در کار خود کم فروشی کرده و دانش آموز هم باید یاد بگیرد که اجازه ندهد حقش تضییع شود، اما شیوه مطالبه حقوق خود را نیز باید بداند و باید بداند چگونه از حق خود دفاع کند.

به گفته این مقام مسئول در آموزش و پرورش، اساساً یکی از وظایف مهم والدین در خانه و مدرسه، آموزش مهارت زندگی است و نباید فراموش کنیم علاوه بر آموزش علوم مختلف به کودکان، باید به آنها مهارت زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی را بیاموزیم و آنها را آگاه کنیم؛ ضمن آنکه در سند برنامه راهبردی معاونت آموزش ابتدایی در معیارهای کلی کیفیت بخشی و شاخص های کیفی، در یکی از بندهای آن به توانمندی دانشی، مهارتی و نگرشی دانش آموزان برای زندگی در عصر حاضر و آینده به آگاهی از اصول و فروع دین، علاقه و انس با قرآن و نماز و همچنین آگاهی از حقوق و مسئولیت های فردی و اجتماعی دانش آموزان اشاره شده است.

قربان در خصوص برنامه های معاونت ابتدایی برای ایجاد زنگ کتاب گفت: آموزش و پرورش همواره تأکید داشته که دانش آموزان باید با فرهنگ کتابخوانی آشنا شوند، لذا بر این باور هستیم که کتاب به عنوان یک وسیله مطمئن و کارآمد در بهینه سازی فضای فرهنگی جامعه باید مورد استفاده قرار گیرد و جامعه اسلامی بدون مطالعه کتاب، روح و جان ندارد و برای به وجود آوردن این فرهنگ در جامعه، نیازمند تدوین و اجرای برنامه هایی هستیم که عادت به مطالعه را ترویج دهد.

وی اضافه کرد: برای رسیدن به این مطلوب، چاره ای نداریم جز آنکه عادت به کتابخوانی را از دوران کودکی و دوره ابتدایی در دانش آموزان ایجاد کنیم تا این فرهنگ در جامعه گسترش یابد و هر چه سریعتر باید نسبت به ایجاد زنگ کتاب در دوره ابتدایی اقدام صورت گیرد.

به گفته قربان، با توجه به اهمیت کتابخوانی و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در دبستان، از ابتدا این موضوع در دستور کار معاونت قرار داشت و هم اکنون بیش از 50 درصد کلاس های دوره ابتدایی دارای کتابخانه کلاسی است و به دنبال این هستیم که این آمار به 100 درصد برسد ضمن اینکه تلاش می کنیم تا به دانش آموزان مسئولیت بدهیم تا در غنی سازی کتابخانه های کلاسی شان، مشارکت کنند؛ چه بسا در یک کلاس 30 نفره، اگر هر دانش آموز هر ماه یک کتاب به کتابخانه کلاس اهدا کند هر یک 30 کتاب می توانند بخوانند اما پول یک کتاب را هزینه کرده باشند و پیرامون هر کتاب فرصتی در کلاس فراهم خواهد آمد تا بحث و بررسی صورت گیرد.

وی احیای «زنگ انشاء» را نیز بخشی از برنامه معاونت ابتدایی برشمرد و عنوان کرد: با اهمیت دادن به زنگ انشاء، خلاقیت و استعداد دانش آموزان شکوفا می شود و دانش آموزان با تفکر و فهم بهتری به بررسی مسائل موجود در محیط پیرامون خود خواهند پرداخت که این امر موجبات یادگیری را برای آنان فراهم و استعدادهای آنان را شکوفا می کند.

قربان ادامه داد: با در نظر گرفتن زنگ انشاء، در حقیقت دانش آموزان را به کتاب و کتابخوانی تشویق کرده و آنان را به ارتباط بیشتر با عوامل موجود در محیط خارج از مدرسه، هدایت می کنیم و این فرصت را به معلم می دهیم تا از نیروی ابتکار و خلاقیت دانش آموزان استفاده کرده و استعدادهای آنان را در زمینه های مختلف شناسایی و به پرورش این استعدادها بپردازد؛ در ضمن با نظم گرفتن افکار و به رشته تحریر درآوردن آن، موجبات تحقیق و پژوهش نیز فراهم شده و فرهنگ شفاهی به فرهنگ کتبی هدایت می شود.

وی در خصوص ایجاد ساعت گفت وگو و «کرسی های آزاداندیشی» در بین دانش آموزان اظهار کرد: کرسی آزاداندیشی دارای مفهوم گسترده ای است و به فضای آشکارسازی اشاره می کند که در آن باید اجازه دهیم فعالیت ها و اقدامات ما مورد نقد و بررسی دانش آموزان قرار گیرد، البته منظور این نیست که همه مسائل بدون دلیل و تعلق به نقد گذاشته شود بلکه برای ایجاد تحول و شفافیت سازی، باید به این امر توجه کرد.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود:در صورتی که بتوانیم نظرات موافق و مخالف را به دور از هر حب و بغضی شنوا باشیم و نقدهای منطقی را بپذیریم قادر خواهیم بود برای رفع نواقص و اشکالات موجود، قدم های موثری برداشته و از خرد جمعی در موضوعات مختلف استفاده کنیم.

وی تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ کتبی را نیز نکته مهم دیگری عنوان کرد که مورد تأکید رئیس جمهور بود و گفت: مستندسازی به مدیر یک مجموعه کمک می کند تا فعالیت ها و اقدامات انجام گرفته را ثبت کرده و از تکرار اشتباهات، پرهیز کند؛ همچنین تلاش کارشناسان مجموعه مورد ارزیابی قرار می گیرد و اثری ماندگار به جا خواهد ماند که سرمشقی برای دیگران خواهد بود، به گونه ای که تجارب و اندوخته ها سازمان یافته شده و الگویی منظم و منطقی، ثبت و دسته بندی می شود و در میان اعضا به اشتراک گذارده و مبنای تصمیم و اقدام در آینده خواهد شد.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: با مکتوب کردن اقدامات و فعالیت ها در راستای اهداف و نیازهای موجود و انتشار آن؛ باعث خواهیم شد افکار، دیدگاه ها، تجارب، آموخته ها و اندوخته های تجربی و علمی، به نسل های بعد انتقال یابد و در این راستا، کاهش زمان انجام کارها و کاهش هزینه را نیز شاهد خواهیم بود و همچنین این امر بهبود تجربه ها، نگرش ها و تصمیم گیری ها را به دنبال خواهد داشت.

به گزارش فارس، معاونت آموزش ابتدایی از بدو تأسیس در سال 1388 اقدام به جمع آوری اقدامات و فعالیت ها کرده و در حال حاضر مجموعه مکتوبی از فعالیتها و برنامه های 4 سال گذشته را با عنوان عملکرد معاونت آموزش ابتدایی در دولت دهم 1392-1388 مشتمل بر تغییرات ساختاری، تولید اسناد تحولی، اقدامات انجام شده در راستای عملیاتی شدن اسناد تولیدی، فعالیتهای قرآنی، برگزاری نشست های علمی، آموزشی، پژوهشی، همایش ها و ارزیابی از طرح ها و برنامه های اجرایی و بازدید از استان ها، تهیه و در اختیار شورای معاونین وزارت متبوع و استان های سراسر کشور قرار داده است تا تجارب به دست آمده در آینده مورد استفاده مدیران قرار گیرد.