دانشگاه علامه طباطبایی
معرفی دانشگاه:
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1358 ، با ادغام 27 مرکز آموزش عالی مستقل با عناوین مختلف دانشگاه، دانشکده، پژوهشکده، مدرسه عالی ، آموزشگاه عالی، موسسه، مرکز و سازمان، که از سال 1337 به تدریج تاسیس شده بودند، دو مجتمع عظیم تاسیس شد:
" مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانـی" (با ادغام 13 مرکز )
" مجتمع دانشگاهی اعم اداری و بازرگانی" (با ادغام 14 مرکز)
این مجتمع ها هرکدام تحت مدیریت مستقل، بیش از 5 سال فعالیت کردند و مجددا" در سال 1363 براساس موافقت شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه مورخ 16/04/1363 و اعلام وزیر وقت وزارت متبوع طی مصوبه 39824/6448/34 مورخ 18/11/63 ادغام شــدنـد و از ادغام آن ها دانشـــگاه علامه طباطبائی تاسیس گردید.
الف – مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی
این مجتمع از ادغام واحدهای زیر تشکیل شده بود :
1- دانشگاه آزاد ایران ( خیابان کریمخان زند- نبش آبان شمالی )
در سال 1350، مطالعاتی در زمینه برقراری نظام آموزش باز (open university) در ایران صورت گرفت و براین اساس دانشگاه آزاد ایران در سال 1351 کار خود را شروع کرد و در بهمن ماه سال 1356 فعالیت آموزشی خود را با دو برنامه تربیت معلم (فیزیک و شیمی ، فیزیک و ریاضی، زیست شناسی و زمین شناسی) و علوم تندرستی آغاز کرد.
دانشگاه آزاد ایران در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد و در زمان ادغام این دانشگاه ، 3181 نفر دانشجو و 427 نفر عضو هیات علمی فعالیت داشتند. دانشگاه مذکور تا آغاز انقلاب فرهنگی و ادغام در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی فارغ التحصیل نداشته است.
2- دانشگاه ابوریحان بیرونی ( دوره های حضوری - مامازند ورامین ) ( دوره های نیمه حضوری – تقاطع کارگر و بلوار کشاورز )
این دانشگاه در سال 1350 با دو دانشکده علوم انسانی و اجتماعی و علوم پایه تاسیس شد و در سال 1355 نیز مرکز جدیدی به نام کالج های منطقه ای به منظور آموزش از راه دور با روش مکاتبه ای ( دوره های نیمه حضوری ) به آن اضافه شد. رشته های تحصیلی در دانشکده علوم انسانی و اجتماعی در مقاطع تحصیلی فوق دیپلم در رشته های مدیریت خدمات پستی و مدیریت خدمات بانکی و در مقطع کارشناسی در رشته های زبان و ادبیات فارسی، آموزش و پرورش ابتدایی، اقتصاد و تعاون روستایی و در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشجو می پذیرفته است .
دانشــکده علوم این دانشــگاه در دو مقطع کـاردانــی و کارشـناسـی به روش های مکاتبه ای ( نیمه حضوری ) و حضوری برای رشته های ریاضی ، فیزیک ، شیمی و علوم طبیعی دانشـــجو داشته ، در مراکز کالج های منطقه ای نیز رشته آموزش و پرورش ابتدایی تا مقطع کارشناسی فعالیت آموزشی داشته است .
این دانشگاه در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد و در زمان ادغام تعداد 4488 نفر دانشجو و 194 نفر عضو هیات علمی در این دانشگاه فعال بوده اند.
3- مدرسه عالی ترجمه ( تهران - بزرگراه شهید چمران – پل مدیریت )
این مدرسه در سال 1348 با شش رشته تحصیلی مترجمی زبان ها انگلیسی ، فرانسه، آلمانی، عربی، ایتالیایی و روسی در مقطع کارشناسی تاسیس شد و در سال 1355 رشته مترجمی زبان اسپانیایی نیز به دیگر رشته های درسی این مدرسه اضافه شد.
مدرسه عالی ترجمه در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام گردید و در زمان ادغام 1825 نفر دانشجو و13 نفر عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
4- مدرسه عالی شمیران ( خیابان ولیعصر – خیابان فرشته )
این مدرسه عالی در سال 1352 با سه رشته آموزش و پرورش قبل از دبستان، مدیریت رفاه و مشاوره و راهنمایی خانواده در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تاسیس شد.
مدرسه عالی شمیران در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام گردید و در زمان ادغام 708 نفر دانشجو و 27 نفرعضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
5- دانشکده دماوند ( تهران – ازگل )
این دانشکده در سال 1348 به نام مدرسه عالی دماوند با رشته زبان و ادبیات انگلیسی در مقطع کارشناسی تاسیس شد ؛ این مدرسه عالی در سال 1353 به دانشکده دماوند تغییر نام یافت.
رشته های تحصیلی این دانشکده عبارت بودند از : زبان و ادبیات انگلیسی ، تاریخ فرهنگ تطبیقی (سال تصویب 1352)، زبان وادبیات فارسی (سال تصویب 1358)، فرهنگ و معارف اسلامـی (سال تصویب 1358)، دوره کارشناسی ارشد مربی زبان انگلیسی (سال تصویب 1355) پذیرش دانشجو در این دانشکده اکثراً از بین بانوان بوده است.
6- پژوهشکده فرهنگ ایران (تهران - خیابان شهید فاطمی)
این پژوهشکده درسال 1349 توسط بنیاد فرهنگ ایران به منظور تربیت پژوهشگر در با سه رشته زبان وادبیات فارسی، گویش های نوین ایران و زبان های باستانی و تاریخ در مقطع کارشناسی ارشد تاسیس شد و در سال 1353 دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی به آن اضافه گردید .
سال 1358 این پژوهشکده درمجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد و در زمان ادغام 56 دانشجو و 2 عضو هیات علمی در آن فعالیت داشتند. دانشجویان این پژوهشکده به دانشگاه تهران انتقال یافتند.
7- دانشکده علوم سیاسی و امور حزبی ( سهروردی شمالی)
این دانشکده تحت عنوان مدرسه عالی علوم سیاسی و امور حزبی در سال 1350 تاسیس گردید . فعالیت آموزشی این دانشکده در سال 1352 با رشته علوم سیاسی در مقطع کارشناسی آغاز شد و در سال 1355 دوره کارشناسی ارشد رشته مذکور نیز به این دانشکده اضافه شد. دانشجویان این دانشکده به همراه تعدادی از استادان آن، در مرحله بازگشایی به دانشگاه تهران منتقل شدند.
دانشکده مذکور در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد و در زمان ادغام 714 نفر دانشجو و 15 نفر عضو هیات علمی در آن فعالیت داشتند .
8- دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ( خیابان شریعتی – خیابان کتابی)
این دانشکده با نام مدرسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی با دو رشته روزنامه نگاری و مترجمی در سال 1345 فعالیت خود راآغاز کرد و در 1350 به دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی تغییر نام یافت.
رشته هایی که در این دانشکده در سطح کارشناسی تدریس می شد عبارت بودند از:
روزنامه نگاری، مترجمی، مدیریت، علوم اداری و ارتباطات اجتماعی (سال تصویب 1349) ، روابط عمومی (سال تصویب 1351)، مدیریت بازاریابی و ارتباطات بازرگانی (سال تصویب 1355) و مدیریت تبلیغات بازرگانی (سال تصویب 1355).
دانشکده فوق در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد و در زمان ادغام 458 نفر دانشجو و 27 نفر عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند .
9- مدرسه عالی ادبیات و زبان های خارجی ( خیابان توانیر- خیابان نظامی گنجوی )
این مدرسه عالی با 5 رشته زبان و ادبیات فارسی، عربی، انگلیسی ، فرانسه و آلمانی در سال 1343 فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد و در سال 1356 دو رشته زبان وادبیات فرانسه و مترجمی فرانسه در این مدرسه به مجموع رشته های تحصیلی فوق اضافه شد.
مدرسه فوق الذکر در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد ودر زمان ادغام 1018 نفر دانشجو و 14 نفر عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
10- آموزشگاه عالی آموزشیاری ( یاغچی آباد )
فعالیت آموزشی این آموزشگاه در سال 1352 با رشته آموزشیاری در سطح کارشناسی آغاز شد و در سال 1358 در آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی و سپس در سال 1361 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد . در زمان ادغام 124 نفر دانشجو و 11 نفر عضو هیات علمی در این آموزشگاه فعالیت داشتند .
11- آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی( خیابان کارگرجنوبی )
این آموزشگاه در سال 1337 با رشته خدمات اجتماعی در مقطع کاردانی فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد . در سال های 1342 و 1348 به ترتیب رشته های خدمات اجتماعی در سطح کارشناسی و مدیریت خدمات اجتماعی در سطح کارشناسی ارشد در این آموزشگاه ایجاد شد. در ضمن آموزشگاه مددکاری یاغچی آباد در سال 1358 در آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی ادغام شد.
آموزشگاه عالی خدمات اجتماعی در سال 1361 در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی ادغام شد .در زمان ادغام 559 دانشجو و 26 نفرعضو هیات علمی در این آموزشگاه فعالیت داشتند .
12- مدرسه عالی پارس ( خیابان شریعتی نرسیده به حسینیه ارشاد )
این مدرسه عالی با مصوبه شورای مرکزی دانشگاه ها در 1345 تاسیس و از سال 1346 در سه گروه علوم تربیتی– روانی ، زبان های خارجه و علوم پایه با جذب 343 دانشجو شروع به فعالیت نمود . در سـال 1360 از این مدرسه عالی فقط رشته های زبان انگلیسی، علوم تربیتی، روانشناسی و مشوره و راهنمایی در مقطع کارشـناسـی به مجتمع دانشـگاهی ادبیات وعلوم انسـانـی منتقل شدوبقیه رشـته ها ( گروه علوم پایه ) به دانشگاه های تربیت معلم و شهید بهشتی انتقال یافت. در زمان ادغام 1748 نفر دانشجو و 74 نفر عضو علمی در مدرسه فعالیت داشتند .
13- مدرسه عالی ورزش ( دهکده المپیک )
این مدرسه در سال 1358 پس از ادغام در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی به دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی ارتقاء یافت و در سال 1362 به دانشگاه تربیت معلم منتقل شد.
ب- مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی
این مجتمع از ادغام واحدهای زیر تشکیل شده بود :
1- مدرسه عالی بازرگانی ( عباس آباد نبش بخارست )
این مدرس لی در سال 1337 با رشته بازرگانی در مقطع کارشناسی فعالیت خود را آغاز کرد . سال 1351 برنامه درسی جدیدی برای رشته یادشده و رشته های بازاریابی و اداره امورمالی و برخی گرایش های مدیریت تدوین شد . در سال های 1356 و 1357 به ترتیب رشته های حسابداری و دبیری بازرگانی به برنامه های آموزشی آن اضافه گردید. مدرسه فوق در سال 1358 در مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی ادغام شد و در زمان ادغام 2098 دانشجو و 42 عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
2- دانشکده حسابداری و علوم مالی نفت ( خیابان انقلاب )
این دانشکده که وابسته به شرکت نفت سابق بود، د 1336 تاسیس شد، در رشته های حسابداری و امورمالی درمقاطع کاردانی ،کارشناسی وکارشناسی ارشد پذیرش دانشجو داشته است.
دانشکده فوق در سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد و در زمان ادغام 947 نفر دانشجو در این دانشکده فعالیت داشتند.
3- مدرسه عالی بیمه ( خیابان انقلاب اول ایرانشهر )
این مدرسه عالی با دو رشته بیمه بازرگانی و تعاون و تامین اجتماعی در مقطع کارشناسی در سال 1349 فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد و در سال 1350 رشته بیمه و اقتصاد ( R.C.D ) به آن اضافه شد. مدرسه فوق الذکر در سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد و در زمان ادغام1203 نفر دانشجو و 6 نفر عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
4- مدرسه عالی خدمات جهانگردی و اطلاعات ( میدان ولی عصر – خیابان دمشق )
این مدرسه، سال 1351 با دو رشته جهانگردی و هتلداری در مقطع کاردانی فعالیت خود را آغاز کرد.
این مدرسه در سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد و در زمان ادغام 292 نفر دانشجو و 11 نفر عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
5- مدرسه عالی مهمانداری و خدمات پرواز ( میدان آزادی - مهرآباد )
این مدرسه عالی که وابسته به شرکت هواپیمایی ایران (هما) بود . در سال 1353 با دو رشته مدیریت خدمات پرواز و مهمانداری در مقطع کاردانی تاسیس شد.
مدرسه فوق الذکر در سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد و در زمان ادغام 105 نفر دانشجو و 15 نفر عضو هیات علمی در این مدرسه فعالیت داشتند.
6- موسسه علوم بانکی ( سه راه ضرابخانه ابتدای خیابان پاسداران )
این موسسه به منظور تربیت نیروی انسانی لازم برای بانک ها و موسسات عالی کشور و بالا بردن سطح معلومات و تخصص کارمندان آنها در سال 1343 تشکیل شد. این موسسه وابسته به بانک های مرکزی، ملی و سپه بوده و با رشته بانکداری در مقطع کارشناسی فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد.
موسسه فوق الذکر در سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد و در زمان ادغام 1692 نفر دانشجو و 5 نفر عضو هیات علمی در آن فعالیت داشتند.
7- مرکز آموزش مدیریت دولتی ( خیابان ویلاشمالی )
این مرکز وابسته به سازمان امور اداری و استخدامی کشور بود، دوره های آموزشی آن در سال 1351 مورد تصویب قرار گرفت در رشته مدیریت دولتی در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می پذیرفت. در سال 1358 نیز در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد . درزمان دغام 128 دانشجو و 14 نفر عضو هیات علمی در آن فعالیت داشتند.
8- دنشکده بین المللی امور اداری و بازرگانی ( خیابان انقلاب خیابان فرصت )
این دانشکده در سال 1355 با رشته مدیریت بین المللی در مقطع کارشناسی ارشد ایجاد شد. سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام گردید و در زمان ادغام 97 دانشجو و 3 نفر عضو هیات علمی در آن فعال بودند.
9- مرکز مطالعات مدیریت ایران ( بزرگراه چمران - پل مدیریت محل فعلی دانشگاه امام صادق )
سال 1351 مرکز مطالعات مدیریت ایران که به طور اختصار ICMS خوانده می شد، با رشته مدیریت بازرگانی در مقطع کارشناسی تاسیس شد و پس از آن در مقطع کاردانی و دوره های آموزشی کوتاه مدت نیز پذیرش دانشجو داشته است. این مرکز سال 1358 با 66 نفر دانشجو و 6 نفر کادر هیات علمی در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد .
10- مدرسه عای ایران زمین ( شهرک غرب )
این مدرسه در سال 1348 در مقطع کاردانی با سه رشته تحصیلی بازرگانی، کتابداری و منشیگری تاسیس شد. در سال 1357و 1354 ، به ترتیب کارشناسی رشته های بازرگانی و کتابداری در این مدرسه ایجاد شد ؛ مدرسه فوق در سال 1358 در مجتع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد .
11- سازمان مدیریت صنعتی ( خیابان ولی عصر – جام جم )
این سازمان در سال 1349 با رشته مدیریت عالی صنعتی در مقطع کارشناسی ارشد تاسیس شد و در سال 1357 رشته علوم سیستم ها نیز در آن ایجاد گردید . سال 1358 با 57 نفر دانشجو در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد .
12- دانشگاه علوم و فنون ( خیابان وزراء )
از این دانشگاه سه رشته حسابداری، مدیریت اداری و مدیریت بازرگانی در سال 1358 در مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد . در سال 1357 رشته های ذکر شده در مقطع کارشناسی ارشد به تصویب رسیده بوده است .
13- مدرسه عالی ریاضیات و مدیریت اقتصادی کرج ( کرج خیابان پهلوی سابق )
از سال دقیق تاسیس و همچنین آمار دانشجویی این مدرسه عالی اطلاعات قابل توجهی در دسترس نیست اما باتوجه به اطلاعات موجود از سال 1351 پذیرش دانشجو و برنامه منظم درسی برای رشته های مدیریت اقتصادی و ریاضیات در مقطع کارشناسی داشته است . سال 1358 نیزدر مجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام شد .
14- موسسه عالی حسابداری ( - )
از سال تاسیس و همچنین آمار دانشجویی این موسسه آموزشی اطلاعات قابل توجهی در دسترس نیست اما باتوجه به اطلاعات موجود در سه رشته حسابداری،حسابرسی و حسابداری دولتی در مقطع کارشناسی دانشجو می پذیرفته ودر سال 1358 درمجتمع علوم اداری و بازرگانی ادغام گردیده است .
تشکیل دانشگاه علامه طباطبائی
دانشگاه علامه طباطبائی در سال 1363 هجری شمسی براساس مصوبه شماره 39824/6448/34 شورای عالی انقلاب فرهنگی تاسیس شد.
دانشگاه علامه طباطبائی در تاسیس دارای 6 دانشکده و یک مجموعه شامل4 مرکز آموزشی در تهران و 28 مرکز آموزشی در شهرستان ها با 483 نفر عضو هیات علمی که 148 نفر از آن ها مربوط به مراکز آموزشی شهرستان ها بوده است .
دانشکده ها :
1- دانشکده ادبیات فارسی وزبان های خارجی
2- دانشکده علوم اجتماعی
3- دانشکده علوم اقتصادی
4- دانشکده حسابداری و مدیریت
5- دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
6- دانشکده بهداشت و علوم پایه
دانشکده بهداشت و علوم پایه در سال تحصیلی 67-66 دارای رشته های زمین شناسی، ریاضی، شیمی و فیزیک ، 5 گروه آموزشی آمار_ریاضی ، شیمی، فیزیک، زمین شناسی، زیست شناسی و 30 نفر عضو هیات علمی، 130 نفردانشجو، و 41 عضواداری بوده است .
در طول سال های بعد به سبب همخوانی نداشتن برخی گروه ها و رشته های تحصیلی آن با رشته های علوم انسانی دانشگاه ، با انتقال بعضی از دانشجویان ( بصورت مهمان یا دائم ) و انتقال برخی از اعضای هیات علمی به سایر دانشگاه ها موافقت گردید . دو گروه آموزشی زیست شناسی ، آمار_ریاضی نیز در دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی و اقتصاد گنجانده شدند . دانشجویان باقیمانده مرتبط با این دو گروه هم به مرو زمان از این دانشگاه فارغ التحصیل شدند .
تغییر و تحول در واحدهای دانشگاه علامه طباطبائی
از زیر مجموعه های 27 گانه مجتمع های دانشگاهی " ادبیات و علوم انسانی " و " علوم اداری و بازرگانی " در طول سال های دهه شصت شمسی ، برخی مدارس عالی و دانشکده ها نظیر مدرسه عالی پارس و دانشـکده تربیت بدنی و علوم ورزشـی تماماً یا برخی رشته های آن ها به همراه دانشـجویان ، هیات علمی و کارکنان اداری به دانشـگاه های تربیت معلم ، تـهـران و شهیدبهشـتی انتقال یافتند.
در شهریور ماه 1366 به منظور یکپارچگی و توسعه آموزش از راه دور ، براساس پیشنهاد وزارت فرهنگ و آموزش عالی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشگاه پیام نور با جداشدن دانشکده بهداشت و علوم پایه ، مراکز آموزشی شهرستان ها ، کتابخانه مرکزی و مرکز تولید و انتشارات از این دانشگاه تاسیس گردید.
در زمان انتقال موسسات و مراکز آموزشی مذکور به این دانشگاه، صرفا دانشجویان این مراکز برای ادامه تحصیل منتقل شده اند و اکثر اموال منقول و غیرمنقول به دانشگاه های پیام نور، شهید بهشتی ،تهران ،امام صادق(ع) ، وزارت علوم،تحقیقات وفناوری، شورای عالی انقلاب فرهنگی واگذار شدند . این امر بروز مشکلات فراوانی را نظیر معضل پراکندگی واحدهای تابعه برای این دانشگاه به ارمغان آورده که تلاش های طولانی و بسیاری را برای حل آن نیازمنداست.
در سال 1368 مدرســه عــالــی بیمه که فعالیت آن از سال 1358 متوقف شـده بود با تصویب شورای گسترش آموزش عالی با عنــوان " موسسه آموزش عالی بیمه اکو " ، در مجموعه واحدهای وابسته این دانشگاه گنجانده شد.
در زمسـتان 1383 با مجوز (شماره 8188/22 مورخ 18/9/82 ) وزیر محترم علوم، تحـقیقات و فنآوری " دانشکده علوم ارتباطات " رسماً در محل دانشکده علوم اجتماعی تأسیس گردید .
رشته های دانشگاه علامه طباطبایی 
