با یک تیر دو نشان زدن
در روزگاران قدیم که نه از مداد و خودکار و خودنویس خبری بود و نه از روانویس مردم نی های باریکی را که از مرداب جمع میکردند می تراشیدند و به عنوان قلم از آن ها استفاده می کردند .
خطاط های امروزی هم همین کار را می کنند اما ابن جوزی دانشمند بزرگ که کتاب های زیادی نوشته است کاری کرد که هیچ خوشنویسی نکرده است . او وقتی قلمش را می تراشید بر خلاف دیگران تراشه های آن را دور نمیریخت و آن ها را در کیسه ای میریخت . اطرافیان مرتب از او سوال میکردند که این کار او چه سودی دارد و علتش چیست ؟
اما ابن جوزی هر بار جواب درست و حسابی به آن ها نمی داد و فقط لبخندی می زد و می گفت :" تراشه های قلم خیلی زود شعله ور می شوند ، اگر زیاد باشد می توان با آن آتش خوبی رو به راه کرد ."
هیچ کس باور نمی کرد که ابن جوزی تراشه های قلم را برای درست کردن آتش بخواهد چرا که هیزم فراهم بود و برای آتش روشن کردن نیازی به تراشه های قلم نبود.
رفته رفته کیسه ی ابن جوزی پر شد و یک کیسه دوکیسه شد و دو کیسه سه تا و ...دیگر جمع آوری تراشه های مداد برای اطرافیان ابن جوزی عادی شده بود و کسی درباره ی این کارش از او سوالی نمی کرد .
روزها گذشت و ابن جوزی پیر شد و روزی رسید که دیگر قدرت خواندن و نوشتن نداشت و در بستر بیماری افتاده بود و فقط خدارا شاکر بود که توانسته در طول عمرش کتاب های زیادی نوشته و شاگردان زیادی را تربیت کند .
یک روز که شاگردانش برای عیادتش رفته بودند خبردار شدند که ابن جوزی فوت کرده و برای آن ها وصیتی به جا گذاشته است .
در این میان همسرش پیش آمد و وصیت نامه را به آن ها داد . در وصیت نامه اینطور نوشته شده بود:"می دانم که در روزی سرد و زمستانی از دنیاخواهم رفت . حتما به دست و پا می افتید که برای غسل کردن من آتشی درست کنید و آبی گرم نمایید . وصیت می کنم که آب غسل بدن مرا با آتشی که از تراشه های قلم هایم درست می کنید ، گرم کنید ."
آن هابه زیرزمین رفته و کیسه ها را بیرون آوردند و با دیدن آن همه تراشه یکی از شاگران ابن جوزی گفت : " با دیدن اینها می فهمم که استادمان چه قدر زحمت کشیده است . چه قدر نوشته و پاکنویس کرده است تا توانسته کتاب هایش را برای ما به یادگار بگذارد.
او با یک تیر دو هدف زده است هم قلم هایش را تراشیده و کتاب نوشته و هم اهمیت عمری را که برای نوشتن کتاب هایش صرف کرده ، به دیگران گوشزد کرده است ."
از آن به بعد با اینکه زدن یک تیر در دوهدف امکان ندارد هر وقت کسی کاری کند که کارش دو فایده ی متفاوت داشته باشد می گویند با یک تیر دو نشان زده است .
