دانش آموزان درباره ایدز چه نگرشی دارند؟

پژوهش های انجام شده نشان داده است که ایدز در سراسر جهان به عنوان علت اصلی مرگ ناشی از بیماری های عفونی و نیز چهارمین علت اصلی مرگ در سطح بین المللی است و در این میان، اعتیاد تزریقی همچنان در صدر راه های انتقال ایدز بوده است. چنانچه در ایران نیز 67 درصد علت انتقال ایدز از طریق اعتیاد تزریقی و 10 درصد مربوط به انتقال از راه جنسی است.

طبق آخرین آمار، حدود 24 هزار مورد HIV/ ایدز در کشور شناسایی شده و پیش بینی می شود که حدود 93 هزار مبتلا به این بیماری در کشور وجود داشته باشد که از این آمار، تعداد زیادی را جوانان و نوجوانان تشکیل دهند.

پژوهشگران کشور نیز در تحقیقات خود به این نکته اذعان کرده اند که دانش آموزان دختر دبیرستانی از آسیب پذیرترین گروه های جمعیتی هستند که به واسطه سن و رفتارهای پرخطر بهداشتی در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند.

چنانکه یافته های تحقیقی بر روی 581 دانش آموز دختر 15 ساله در دو دبیرستان دولتی و نمونه دولتی در یکی از مناطق شهر تهران که به بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و دانش بهداشتی این گروه در خصوص ایدز پرداخته است، نشان می دهد 54.5 درصد دانش آموزان از دانش نسبتا مناسبی در مورد ایدز برخوردارند.

طبق یافته های این پژوهش، 95.9 درصد دانش آموزان موافق این موضوع بوده اند که : «ایدز یک موضوع بهداشتی و عمومی است و به همین دلیل باید عموم مردم جامعه نسبت به آن آگاهی داشته باشند».

همچنین 89 درصد دانش آموزان معتقد بودند که بیماران مبتلا به ایدز باید به نحوی مورد حمایت قرار گیرند.

این پژوهش حاکیست منابع عمده اطلاعات دانش آموزان درخصوص ایدز، رادیو، تلویزیون، و مطبوعات با 52.2 درصد بوده است.

اما این تحقیق نتیجه گیری کرده است که در حال حاضر بیشترین نیاز اطلاعاتی دانش آموزان در مورد ایدز، با 37 درصد مربوط به «روش پیشگیری از ایدز»، 22 درصد مربوط به اطلاعات عمومی در مورد ایدز و 17 درصد نیاز اطلاعاتی دانش آموزان، درباره راه های انتقال ایدز مربوط بوده است.

این تحقیق نگرش دانش آموزان نسبت به بیماران ایدزی را نیز مثبت ارزیابی کرده است.

بررسی تفاوت نگرش دانش آموزان دو دبیرستان دولتی و نمونه دولتی مورد مطالعه در این تحقیق حاکی از آن است که دانش آموزان دبیرستان نمونه دولتی که از رفاه اقتصادی و اجتماعی بیشترین برخوردار بودند، اطلاعات بیشتری در مورد «ایدز» و نگرش مثبت تری نسبت به «بیماران ایدزی و لزوم برخورداری آنها از حق زندگی اجتماعی همانند سایر مردم»، داشته اند که این نقش عواملی مانند منابع اطلاعاتی، متفاوت بودن منابع کسب اطلاعات و نوع روابط اجتماعی در تفاوت سطح دانش در مورد ایدز بین طبقات مختلف اقتصادی – اجتماعی را توجیه می کند.

البته طبق یافته های تحقیق انجام شده دانش آموزان باورهای نادرستی نیز در مورد ایدز دارند: 47.8 درصد بر این باورند که ایدز یک بیماری عفونی نیست؛ 22.4 درصد ظاهر بیماران مبتلا به ایدز را همانند مردم عادی دانسته و 22.2 درصد حشرات را ناقل بیماری ایدز قلمداد کرده اند.

درصد کمی از دانش آموزان که شامل 2.9 درصد هستند نیز اعتقاد داشته اند که فرد مبتلا به ایدز نباید بیماری خود را به افرادی که لازم است اطلاع دهد.

البته طبق تحقیقات انجام شده در سطح بین المللی، پاره ای از باورهای نادرست دانش آموزان درباره ایدز در سطح متوسطی بوده است. بعلاوه، دانش آموزان مدارس خصوصی نسبت به مدارس عمومی از امتیاز بالاتری در این دانش برخوردار بوده اند.

از دیگر نتایج تحقیق انجام شده در میان دانش آموزان ایرانی حاکیست: 20/8 درصد دانش آموزان مخالف این موضوع بوده اند که: «عدم پایبندی به اصول اخلاقی از دلایل «مهم» ابتلا به ایدز است»؛ این بدان معناست که تعهدات اخلاقی صرفا و به تنهایی، نمی تواند در پیشگیری از ایدز موثر باشد و توجه به راهکارهای دیگر هم ضروری است.

اما در مجموع این تحقیق، با اشاره به مطالعات مروری شیوع آگاهی در مورد ایدز در ایران نشان می دهد که این موضوع ضعیف بوده و حتی گاه کمتر از شیوع آگاهی نادرست است و این بدان معناست که برنامه های آموزشی، موفقیت کافی در تغییر نگرش مخاطبان خود نداشته اند و رسانه های جمعی باید نقش موثرتری در مورد آگاهی عمومی درباره ایدز داشته باشند.

مطالعه حاضر لزوم سرمایه گذاری بر برنامه های پیشگیرانه ایدز را به طوری که به تغییر نگرش ها و باورهای نادرست بینجامد، مورد تاکید قرار داده است.