ضرورت توجه به تربیت معلم و دانش‌آموز پژوهشگر در بازبینی کتاب‌های درسی
تهران (پانا) - وزیر آموزش و پرورش گفت زمانی می‌توانیم دانش آموز و معلم پژوهشگر تربیت کنیم که ساختار برنامه درسی مدرسه، تألیف کتب درسی و روش‌های تدریس بر مبنای پژوهش باشد، در حالی که در این حوزه کاستی‌های بسیاری داریم و امیدوارم در بازبینی کتاب‌های درسی به این مولفه توجه اساسی داشته باشند.
علیرضا کاظمی وزیر آموزشوپرورش صبح امروز در مراسم تقدیر از پژوهشگران برتر وزارت آموزشوپرورش که در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شد، اظهار کرد: در آموزشوپرورش حدود ۲۳ سال می‌شود که موضوع پژوهش در قالب‌های مختلف در بدنه آموزشوپرورش شکل گرفت و تا حدودی جای پای خود را باز کرده است؛ آمارها و گزارش‌های ارائه شده، نشان می‌دهد که به نسبت امکانات و سرمایه‌های در اختیار، موفقیت‌های چشمگیری داشته‌ایم. هر چند که با ایده آل‌ها، هنوز فاصله داریم.
وی با بیان اینکه موضوع پژوهش یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است، افزود: سهم ایران به رغم اینکه در تولید علم از جایگاه بسیار خوبی برخودار است، در پژوهش شرایط مطلوبی ندارد. سهم پژوهش، از تولید ناخالص ملی، زیر یک درصد است؛ در حالی که در میانگین جامعه جهانی، این عدد بالای یک‌و‌نیم و در کشورهای در حال توسعه، این عدد بین ۶ تا ۷ درصد است.
وزیر آموزشوپرورش افزود: در سال۹۲ با ۱۲ میلیون دانش‌آموز، بودجه آموزش و پرورش حدود ۱۰.۵ درصد و امسال هم با وجود ۱۶ میلیون دانش‌آموز؛ همچنان همان سهم را از بودجه عمومی کشور داراست. این نشان می‌دهد که دچار شکاف عمیقی، میدان نظر و عمل شده‌ایم، زیرا مبانی نظری و فکری کاملاً متعالی است اما در کف میدان، چیز دیگری محقق می‌شود. البته خسارت این نگاه، متوجه جامعه خواهد شد.
وزیر آموزش و پروش با بیان اینکه زمانی می‌توانیم کشور را به قله‌های رفیع پیشرفت و توسعه برسانیم که نظام تعلیم و تربیت دغدغه و اولویت اول در نظر و عمل باشد، افزود: با توجه به این رویکرد، می‌توان مسیر توسعه و آبادانی کشور را در پیش گرفت. با مرور در آیات قرآن نیز به این مهم می‌رسیم که بخش زیادی از آن به تفکر، تدّبر و پژوهش باز می‌گردد. بنابراین باید از ظرفیت پژوهش در عرصه تعلیم و تربیت بهره کافی برد.
وی با اشاره به اینکه علم محصول پژوهش است، ادامه داد: برای دست یافتن به داده‌‌های جدید و حلّ مسایل در عرصه‌های مختلف، باید دائم در حال پژوهش باشیم. بی‌شک برای رسیدن به جایگاه رفیع علمی باید در این حوزه سرمایه گذاری شود.
وزیر آموزشوپرورش با تأکید بر اینکه توسعه ضریب پژوهش و پژوهشگری در صدر وزارت آموزش و پرورش مورد توجه است، اظهار کرد: آموزشوپرورش دو مأموریت در زمینه پژوهش دارد که مأموریت اول، حل مسائل نظام آموزشوپرورش مبتنی بر داده‌پژوهی و دومین مأموریت، ایجاد باور و دیدگاه پژوهشی در بین دانش‌آموزان و معلمان است. چرا که معتقدیم به همان میزان در قبال آموزش مسئول هستیم، در قبال پژوهش هم مسئول هستیم.
کاظمی ادامه داد: یکی از دلایل که در برنامه‌ها دچار آزمون و خطا هستیم این است که از داده پژوهشی استفاده نکردیم.
وی با اشاره به لزوم آموزش سواد پژوهشی و جریان‌سازی پژوهشی در آموزشوپرورش، گفت: اگر این مأموریت را درست انجام ندهیم، دانش‌آموز و معلم پژوهشگر نخواهیم داشت. در این بخش بر‌اساس آمار، خیلی توفیق نداشتیم.
کاظمی با تأکید بر اینکه سواد پژوهشی میان دانش‌آموزان و معلمان نیازمند تقویت است، گفت: معلم و دانش‌آموز پژوهشگر یکی از از دیدگاه‌های متعالی سند تحول بنیادین است. زمانی می‌توانیم دانش آموز و معلم پژوهشگر تربیت کنیم که ساختار برنامه درسی مدرسه، تألیف کتب درسی و روش‌های تدریس بر مبنای پژوهش باشد، در حالی که در این حوزه کاستی‌های بسیاری داریم و امیدوارم در بازبینی کتاب‌های درسی به این مولفه توجه اساسی داشته باشند.
وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر تقویت و به روزرسانی امکانات پژوهش در مدارس، مناطق و استان‌ها بیان کرد: بدون آشنایی با روش‌ها و مهارت‌های پژوهشی در حوزه معلمان و دانش‌آموزان نمی‌توانیم موفق باشیم.
کاظمی ادامه داد: باید شبکه‌های تخصصی، مدرسان توانمند، پژوهش‌سراها، بودجه پژوهشی؛ نیازهای دانش آموزان را در این حوزه مرتفع کند. باید مشخص شود در چند منطقه از مناطق آموزشی به این موضوعات توجه شده است. ما نیازمند ساختار شبکه‌ای در این حوزه هستیم. شبکه پژوهش باید در مسیر آموزش پژوهش قرار داده شود.
وی با اشاره به اینکه در مسیر پژوهش مشکلات و موانعی نیز وجود دارد، افزود: باید از ظرفیت باقی نهادها در برطرف شدن کاستی‌های پژوهشی استفاده کنیم. باید به سمت پژوهش‌های عرصه محور برویم، یعنی به سمتی برویم که مسائل ما را حل کند.
