فعالیت در حوزه اوان کودکی صرفا با مجوز رسمی از سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک
تهران (پانا) - معاون آموزش ابتدایی و سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با بیان اینکه هر فعالیتی در حوزۀ اوان کودکی باید منوط به اخذ مجوز رسمی از سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک باشد، گفت طبق تکلیف اساسنامه، هدف اصلی این سازمان، پوشش ۱۰۰ درصدی دورۀ پیش‌دبستانی برای کودکان ۴ تا ۶ سال است.
به گزارش روابط عمومی معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، رضوان حکیم‌زاده در برنامۀ «همایش سرگروه‌های علمی-آموزشی و راهبران آموزشی-تربیتی» استان قم، با اشاره به حوادث اخیر در غزه و لبنان، گفت: یاد و خاطره شهدای مقاومتِ زنده را گرامی می‌داریم و امیدواریم وجدان بشریت بیدار شود و چشمانش را به‌روی بزرگترین فجایع کودک‌کش باز کند.
جنایت‌های صهیونیست‌ها چهره واقعی مدعیانِ دروغین حفظ حقوقِ کودک را عیان کرد
وی با بیان اینکه قطعاً آینده روشن در انتظار جبهه مقاومت است، افزود: جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان باعث خواهد شد چهره واقعی مدعیانِ دروغین حقوق بشر و حفظ حقوقِ کودکان عیان شود و دنیا ببیند که این جنایتکاران چگونه کودکان را از حقوق اولیه یعنی حق زندگی و حق آموزش محروم می‌کند.
جبهه مقاومت الگوهایی بزرگ از زندگی عزتمندانه را به تاریخ ارائه داد
حکیم‌زاده ادامه داد: وقایع اتفاق افتاده در غزه و لبنان سبب شد در عصری که جهان به روزمرگی دچار شده بود، نمادهای زندگیِ پرافتخار و الگوهای شهادت در عالم واقعیت نمود پیدا کنند و جامعه جهانی افرادی مانند شهید یحیی سنوار، این مبارز بزرگ را ببینند که چگونه شهادت عزتمندانه را به زندگی با ذلت ترجیح می‌دهند.
آموزش و پرورش کشور قائم به معلم و مدیر است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در ادامه با اشاره به نقش مهم معلمان در دستاوردهای نظام آموزشی، تصریح کرد: بنده در دورۀ قبل، از اوایل دی‌ماه مسئولیت خود را در معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در حالی آغاز کردم که این معاونت حدود ۴ ماه مسئولی نداشت. با این حال به پشتوانۀ زحمات کادر آموزشی و اجرایی مدارس، روند آموزشی قطع نشد. این مهم نشان می‌دهد نظام آموزشی و آموزش و پرورش کشور قائم به معلمان تلاشگر و مدیران توانمند مدارس است و نه مسئولان و مدیران.
عشق به دانش‌آموزان بزرگترین سرمایۀ هر معلمی است
سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک ضمن اشاره به ضرورت بهره‌گیری از تجربیات معلمان و مدیران برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نظام آموزشی و نقش آن در تسریع امور و تسهیل فرایندها، یادآور شد: بسیار خرسندم که کار خود را با معلمی در مدارس ابتدایی شهر قم آغاز کردم و مسیر حضورم در این عرصه از این شهر شروع شد.
ارزشمندترین سرمایه ایران دانش‌آموزان هستند
حکیم‌زاده با اشاره به ضرورت حفظ کرامت کودکان، یادآور شد: ایران کشوری پهناور و غنی از نظر موهبت‌ها و مزیت‌های سرزمینی است و منابع و معادن سرشاری از نفت و گاز و مواد معدنی متنوع دارد. برخورداری از اقلیم هفتگانه و چهار فصل و دسترسی به دریا و دیگر داشته‌های سرزمینی، سرمایه‌های دیگر این کشور هستند، اما باید دانست ارزشمندترین سرمایه ایران ۱۶ میلیون دانش‌آموز هستند که امروز و فردای کشور را می‌سازند.
سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با تاکید بر ضرورت نهادینه‌شدن فهم مشترک در حفظ کرامت کودکان و حقوق آنان، بیان داشت: توجه به همه کودکان، اصل اساسی در نظام آموزشی کشور است.
وی حُسن خُلق و مهربانی را مهمترین عامل در برقراری ارتباط معلم با دانش‌آموزان دانست و گفت: اخلاق نیکو به حدی مهم است که خداوند متعال در قرآن کریم این مهم را ویژگی اصلی رسول مکرم اسلام صلوات الله علیه در مسیر پیامبری که خودِ معلمی است، می‌داند. این توصیف به خوبی نشان می‌دهد معلم نیز در مسیر فعالیت خود بیش از هر موضوع دیگری باید عشق و علاقه به دانش‌آموزان را سرلوحه کار خود قرار دهد.
نقش الگویی معلم در جامعه بی‌بدیل است
حکیم‌زاده با تاکید بر اینکه نقش الگویی معلم در جامعه بی‌بدیل است، اظهار داشت: اگر نظام آموزشی به نقش الگویی معلم قائل باشد، باید او را برای ایفای این نقش آماده کند تا معلم بتواند ضمن حفظ کرامت کودکان، آنان را متناسب با اقتضائات کودکی در مسیر تعلیم و تربیت هدایت و زمینه را برای یادگیری پایدار با روش‌های علمی فراهم کند.
سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک حق کودکی را به رسمیت می‌شناسد
حکیم‌زاده اضافه کرد: سازمان ملی تعلیم و تربیت حق کودکی را به رسمیت می‌شناسد و طبق نتایج تحقیقات و پژوهش‌های جهانی، تعلیم و تربیت در قالب فعالیت را اصل می‌داند و تلاش دارد با دور‌شدن از فضای فعالیت‌های مداد-کاغذی، فرآیندهای تربیتی و آموزشی را در بستر بازی و با محوریت فعالیت‌های مانند دست‌ورزی به سرانجام برساند.
کودک باید نسبت به سیستم آموزشی حس تعلق خاطر کند
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: قطعاً محتوای آموزشی و کتاب درسی نقش مهمی در مسیر تعلیم و تربیت دارند و بسیار مهم است معلم و مربی روش‌های نوین و علمی تدریس را فرا گرفته باشد، اما مهمترین اصل در مسیر آموزش، ایجادِ محیطِ یادگیری مثبت است؛ محیطی که در آن کودک و دانش‌آموز خود را جزئی از سیستم بداند و نسبت به مدرسه احساس تعلق کند.
سیستم آموزشی باید حس مفید بودن را در کودک و دانش‌آموز ایجاد کند
وی افزود: فراموش نکنیم کودکان گرچه در فضای فیزیکی مدرسه حضور پیدا می‌کنند، اما همزمان با آن سه فضای عاطفی_روانی، اجتماعی_ارتباطی و علمی_آکادمیک را نیز تجربه می‌کنند؛ بنابراین باید فضای مثبت در محیط یادگیری ایجاد شود تا فرد به معنای واقعی مدرسه را خانه دوم خود بداند. این مهم زمانی میسر می‌شود که همه دانش‌آموزان فارغ از وضعیت اقتصادی خانواده‌هایشان یا استعداد تحصیلی یا تفاوت‌های قومیتی یا ویژگی‌هایی مانند دوزبانه‌بودن، پیام مفید‌بودن را دریافت و احساس کنند نظام آموزشی و محیط یادگیری به همه آنها تعلق دارد و از همۀ آنان انتظار موفقیت دارد.
برچسب زدن از سنت‌های غلط نظام آموزشی است
سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک خاطرنشان کرد: کشور برای رسیدن به توسعه پایدار به موفقیت همه دانش‌آموزان نیاز دارد؛ بنابراین پرورش گلخانه‌ای در مدارس یا کلاس‌های ویژه و جداسازی برخی دانش‌آموزان و کودکان در مدارس، عناصر اصول تربیتی است و سبب می‌شود سایر کودکان انگیزه خود را برای تلاش از دست بدهند و نسبت به محیطِ یادگیری، حس مثبت نداشته باشد.
حکیم‌زاده با بیان اینکه جداسازی و گروه‌بندی دانش‌آموزان و کودکان و تشویق کردن تنها عده‌ای از آنها، از سنت‌های غلط نظام آموزشی کشور است، ادامه داد: در دنیای امروز اثبات شده نظام‌های آموزشی که به دنبال برچسب زدن به برخی از دانش‌آموزان و کودکان نیستند و همه کودکان و دانش‌آموزان را مورد توجه خود قرار می‌دهند، در مجموع به نتیجه مطلوب‌تری می‌رسند.
دامِ مقایسه، خودباوری کودکان و دانش‌آموزان را از بین میبرد
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به لزوم بازنگری در شیوه‌های سنتی تعلیم و تربیت، یادآور شد: این امر به طور خاص در سال اول تحصیلی اهمیتی دوچندان دارد؛ زیرا دانش‌آموز در بدو ورود به نظامِ آموزشِ رسمی کشور قرار دارد و ممکن است با دیگر دانش‌آموزان همپایه، چندین ماه اختلاف سن داشته باشد؛ اختلافی که قطعاً در مهارت‌های مختلف دانش‌آموزان تاثیرگذار است و اگر معلم به این اختلاف و اثر آن در مهارت‌های حرکتی و ذهنی توجه نکند، ممکن است دانش‌آموز انگیزه و حسِ مثبتِ یادگیری را از دست بدهد.
حکیم‌زاده یادآور شد: این موضوع حتی در تشویق کردن دانش‌آموزان نیز باید مورد توجه قرار بگیرد که دانش‌آموز در آغاز سفر یادگیری خود، در دام مقایسه قرار نگیرند و باورشان نسبت به خود و توانمندی‌هایشان را از دست ندهند.
خانواده‌ها نباید کودک را به محیط بزرگسالی پرتاب کنند
سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک با اشاره به ضرورت به رسمیت شناختن حق کودکی، یادآور شد: بسیاری از خانواده‌ها این حق را برای کودکان قائل نیستند و برای پرتاب کردن آنها به دوران بزرگسالی عجله دارند که این موضوع رشد متوازن کودک را دچار اختلال می‌کند؛ در خانواده‌هایی که از سطح سواد بالایی بهره‌مند هستند شایع است. این در حالی است که کودک باید در محیطی سالم، رشد متوازن مهارت‌های زبانی، شناختی، عاطفی و اجتماعی را تجربه کند.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش تأکید کرد: باید دانست، داشتن سطح سواد بالا لزوماً به معنای برخورداری از سواد تربیتی نیست؛ به همین دلیل برخی از چالش‌های موجود در مسیر تعلیم و تربیت حتی در خانواده‌هایی با سطح سواد بالا هم وجود دارد.
استفاده از تجربیات میدانی، فاصلۀ برنامه تا اجرا را کاهش می‌دهد
وی با اشاره به ضرورت استفاده از تجربیات میدانی مربیان معلمان و مدیران، تصریح کرد: در این دوره، ما برای معلمان برنامه‌ریزی نمی‌کنیم بلکه تلاش می‌کنیم برنامه‌ریزی را با معلمان انجام دهیم؛ چراکه معتقدیم برای رسیدن به یک برنامه موفق که قابلیت اجرا در میدان داشته باشد، باید بیشتر شنوندۀ نظرات مربیان معلمان و مدیران باشیم، زیرا این مهم سبب می‌شود فاصله برنامه تا اجرا بسیار کاهش یابد و برنامه‌هایی طراحی شود که در میدان و در کف مدرسه قابلیت پیاده‌سازی داشته باشد. از این رو هم معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش و هم سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک پذیرای تجربیات مربیان، معلمان و مدیران و همه ذینفعان هستند.
مهارت‌های سواد پایه، محور تعلیم و تربیت از دورۀ پیش‌دبستانی تا پایان دورۀ ابتدایی است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر ضرورت ارتقاء مهارت‌های سواد پایه، گفت: روند باید به گونه‌ای باشد که دانش‌آموز در پایان دورۀ ابتدایی تمام مهارت‌های سواد پایه به ویژه مهارت‌های زبانی را فرا گرفته باشد، زیرا این مهم نقش بسیار زیادی در آینده فرد ایفا می‌کند و منجر به موفقیت تحصیلی و شغلی در آینده می‌شود.
وی با بیان اینکه ۲۰ درصد از کودکان واجد شرایط در جهان امکان حضور در مدرسه را ندارند، اظهار داشت: از ۸۰ درصد باقیمانده نیز ۲۵ درصد سواد پایه را فرا نمی‌گیرند. این یعنی فقر آموزشی یک مسئله مهم جهانی است.
حکیم‌زاده اضافه کرد: ارتقاء سواد پایه سبب می‌شود فرد مستعد فراگیری مهارت‌ها و آموزش‌های بعدی باشد.
سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک می‌تواند مهمترین سازمان نقش آفرین در کشور باشد
وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک می‌تواند مهمترین سازمان نقش آفرین در کشور باشد؛ چراکه دورۀ پیش‌دبستانی حتی از دورۀ ابتدایی نیز مهمتر است. موضوعی که نتایج پژوهش‌های علوم شناختی و تحقیقات پیرامون مغز انسان (که در آنها اهمیت و لزوم قرارگیری فرد در معرض محرک‌های یادگیری در ۵ سال اول زندگی تبیین شده است) نیز بر آن صحه می‌گذارند. این تحقیقات به خوبی نشان دادند اگر کودک در سال‌های نخستین زندگی خود در محیط یادگیری غنی حضور نداشته باشد و یا خانواده از سرمایه فرهنگی بالایی برخوردار نباشد و منابع یادگیری در اختیار کودک قرار نگیرد، احتمال دست یافتن به رشد متوازن بسیار کم خواهد بود.
حکیم‌زاده بیان کرد: توسعه دورۀ پیش‌دبستانی به ویژه در مناطق روستایی، عشایری دو زبانه و خانواده‌های محروم از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که این مهم زمینه‌ساز تحقق عدالت آموزشی است.
پیش‌دبستانی یکی از ریشه‌های اصلی تفاوت در نتایج نظام آموزشی است
حکیم‌زاده برخورداری از فرصت‌های حضور در دورۀ پیش‌دبستانی را یکی از ریشه‌های اصلی تفاوت در نتایج نظام آموزشی دانست و گفت: عدالت آموزشی باید از دورۀ پیش‌دبستانی محقق شود. به همین منظور در دورۀ قبل که مسئولیت معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش را داشتم، موفق شدیم با حمایت‌های دولت و با یک برنامه منسجم، پوشش کودکان در دورۀ پیش‌دبستانی را از ۳۸ درصد به بیش از ۷۲ برسانیم و در زمان ارائه گزارش مربوط به شکل‌گیری سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور رئیس جمهور وقت، با افتخار اعلام کردم که نرخ پوشش کودکان در دورۀ پیش‌دبستانی تنها شاخص کشور است که در آن استان‌های محروم از میانگین کشوری بالاتر هستند.
نرخ فعلی پوشش دورۀ پیش‌دبستانی یک فاجعه در عدالت آموزشی است
وی اضافه کرد: با این حال در حال حاضر وضعیت به حدی نامطلوب است که در برخی استان‌ها، این شاخص از ۸۰ درصد به حدود ۱۶ درصد رسیده است و می‌توان ادعا کرد یک فاجعه بزرگ در بی‌عدالتی آموزشی رخ داده است. به همین منظور توسعه دورۀ پیش‌دبستانی در مناطق دو زبانه، روستایی و عشایری و همچنین خانواده‌های محروم اولویت اصلی سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در دور جدید است.
هدف اصلی پوشش ۱۰۰ درصدی دورۀ پیش‌دبستانی برای کودکان ۴ تا ۶ سال است
حکیم‌زاده با انتقاد از نگاه انتفاعی به دوره پیش‌دبستانی، یادآور شد: در این حوزه نباید نگاه انتفاعی داشت؛ به همین منظور سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک از هیچ کوششی برای آسان کردن شرایط فعالیت کودکستان‌ها فروگذار نخواهد کرد، اما این به معنای غفلت از حمایت دولت از محرومین نیست و قرار نیست تنها فرزندان خانواده‌های برخوردار بتوانند از دورۀ پیش‌دبستانی بهره‌مند شوند، زیرا این موضوع نه‌تنها با عدالت آموزشی همخوانی ندارد بلکه با آرمان‌های انقلاب نیز تضاد دارد. فراموش نکنید عدالت که یکی از بنیان‌های آن عدالت آموزشی است، از آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی است و بسیار امیدواریم که در دور جدید بتوانیم برای تحقق آن، با جذب حمایت‌های دولت و طبق هدفگذاری قبلی، پوشش ۱۰۰ درصدی دورۀ پیش‌دبستانی را برای کودکان ۴ تا ۶ سال تا پایان سال ۱۴۰۷ محقق کنیم.
طبق قانون، هر فعالیتی در حوزۀ اوان کودکی باید منوط به اخذ مجوز رسمی باشد
حکیم‌زاده در ادامه با اشاره به لزوم ساماندهی همه مراکز فعال در حوزه اوان کودکی، خاطرنشان کرد: هر مرکز و مرجعی که به هر نحوی در حوزۀ اوان کودکی فعالیت می‌کند، باید مجوز رسمی از سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک داشته باشد و هیچ سازمان و یا نهادی از این قاعده کلی و از این اصل مستثنا نیست؛ زیرا عمیقاً باور داریم این حوزه، تخصصی است و همه فعالان باید ذیل قانون کشور تنها با مجوز رسمی سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در این حوزه فعالیت کنند.
سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک حفاظت از حقوق کودک را به هیچ نهادی واگذار نمی‌کند
سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک تاکید کرد: این سازمان حفاظت از حقوق کودکان را به هیچ نهاد و سازمان دیگری واگذار نمی‌کند و با اجرای هر برنامه‌ای بدون تایید رسمی سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک مخالف است؛ زیرا طبق قانون، سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک ذیل وزارت آموزش و پرورش متولی و مرجع انحصاری صدور محوز فعالیت در حوزۀ اوان کودکی است.
امیدواریم زنِ مسلمان به جایگاهی که اسلام برای او قائل شده، برسد
حکیم‌زاده در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به نقش مهم زنان در تاریخ، گفت: بسیار خرسندم که سفر خود را با زیارت حرم حضرت معصومه سلام الله علیه آغاز کردم. بانویی که امید، پناهگاه و روشنی‌بخش همه انسان‌هاست و همۀ علما به ایشان اقتدا می‌کنند.
وی با اشاره به نگاه قرآن کریم به مقام و منزلت زنان، یادآور شد: خداوند متعال در قرآن، دو زن را الگو و اسوۀ همه مؤمنان معرفی می‌کند. این نگاه قرآنی به خوبی نشان می‌دهد جایگاه زن در اسلام تا چه اندازه ویژه و منحصر به فرد است. از طرف دیگر، مطالعۀ زندگی پیامبران نشان می‌دهد که زنان در تعالی بشریت نقش‌آفرینی کمتری از مردان نداشتند و به هیچ عنوان نمی‌توان اثرگذاری آنان را کتمان و پنهان کرد.
سرپرست سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک تاکید کرد: امیدواریم روزی در جامعۀ بشری زن مسلمان به جایگاهی که اسلام برای او قائل است، برسد.
این مراسم با حضور مدیرکل، معاونان و مسئولان اداره‌کل آموزش و پرورش استان قم برگزار شد. تقدیر از دانش‌آموزان برتر جشنواره، سرگروه‌های برتر نواحی آموزش و پرورش در استان، معاونان آموزش، برگزیدگان رویداد الف‌تا، سرگروه‌های استانی، برگزیدگان پویش «من یک دانش‌آموزم»، مدرسین کارگاه‌های تابستان، خادم‌یاران، ارزیابان آزمون استخدامی و فعالین نواحی، از دیگر بخش‌های این مراسم بود.
