«رتبه‌بندی» به‌معنای ارتقای جایگاه و پیشرفت و ترقی در کار معلم است
بستر ارتقای جایگاه معلمی باید توسط خود معلم فراهم شود
تهران (پانا) - استاد دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه مرجعیت معلم از طریق شاخص‌هایی که در رتبه‌بندی او لحاظ شده، سنجیده می‌شود گفت اجرای طرح رتبه‌بندی به معنای ارتقای جایگاه معلم است. یعنی معلم باید با چشم‌اندازی دیگر به اولویت اول خود که پیشرفت و ترقی در چرخه کارش است، بنگرد.
فرزانه پاکدامن استاد دانشگاه فرهنگیان با سابقه 26 سال خدمت در حرفه آموزگاری، در گفت‌وگو با پانا با اشاره به اهمیت ارتقای جایگاه معلم و اجرای قانون رتبه‌بندی، اظهار کرد: «خداوند در قرآن می‌فرمایند "بگو آنان که اهل علم و دانش هستند، با مردم جاهل و نادان یکسانند؟ منحصرا خردمندان متذکر این مطلب‌اند". پس پندپذیری نشانه‌ای از عقل سلیم است و معلم باید این چنین باشد.»
وی ادامه داد: «اجرای قانون رتبه‌بندی معلمان در درجه اول نگاه به ارتقای جایگاه معلم و در درجات بعدی چشم‌اندازی به بهبود وضع معیشتی و مالی معلم دارد. ارتقایی که برای جایگاه معلم و احیای مرجعیت معلم به‌روز می‌شود گام به گام به سمت بالا می‌رود، شاخص‌های آن متغیر می‌شود و هر روز در حال پیدا کردن چشم‌اندازی زیباتر است؛ زیرا نقاط قوت و ضعف آن توسط متخصصین بیان شده و در جایگاه‌های خاصی نقد و بررسی می‌شود و امید است روز به روز بتواند به ارتقای جایگاه معلم که حق واقعی معلمان است، کمک کند و تثبیت و احیا را برای آنان داشته باشد.»
معلمان با اراده با گام‌های استوارشان، تحول‌آفرینان آموزش و پرورش و جامعه هستند
پاکدامن اضافه کرد: «معلمان با اراده با گام‌های استوارشان، تحول‌آفرینان آموزش و پرورش و جامعه هستند.»
وی با اهمیت منابع انسانی اشاره کرد و ادامه داد: «در آموزش و پرورش یکی از عناوین منابع انسانی، معلم نامیده می‌شود و تحول و توسعه فرهنگ هر جامعه و تلقی و پیشرفت آموزش و پرورش قطعا با حال خوب معلم می‌تواند مرتبط باشد؛ هر چقدر که معلم بااراده باشد، باورهای قلبی زیباتری داشته باشد و گام‌های استوار و به روز بردارد، قطعا می‌تواند تحول‌آفرین باشد. در جریان اجرای طرح رتبه‌بندی، برخی شاخص‌ها، ابعاد و عناوین شایستگی‌ها در نظر گرفته شده‌اند تا تلنگری برای من معلم باشد و اگر دارای مصادیق مدنظر هستم، تجربه و تلاش من را به این هدف رسانده است پس چه بهتر که به یاد داشته باشم "درخت هرچه پر‌بار‌تر باشد، باید افکنده‌تر باشد.".»
این استاد دانشگاه فرهنگیان در ادامه افزود: «اما از طرفی اگر به شاخص‌ها و مصادیق رتبه‌بندی نرسیده‌ام، باید مرتب نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و تهدیدها و فرصت‌ها را بشناسم و پیدا کنم تا بتوانم تهدیدها را به فرصت تبدیل کنم و از فرصت‌ها استفاده بهینه داشته باشم. بستر ارتقای جایگاه معلمی باید توسط خود معلم فراهم شود.»
وی به اهمیت شناسایی نقاط قوت و ضعف شخص معلم اشاره کرد و گفت: «پرسش این سوالات از خودمان، یک تلنگری است که ببینیم کجای این بحث‌ها ضعیف هستیم و در کدام قسمت نیز می‌توانیم ارتقا یابیم. نگاه من معلم تنها نگاه معیشتی نیست. نگاه من در درجه اول به مزایا، حسن‌ها، ضعف‌ها و قوت‌ها و فرصت‌ها و تهدیدهایی هست که ارتقای جایگاه من را یا به خطر می‌اندازد یا به سمت رشد و ترقی می‌برد.»
مرجعیت معلم از طریق شاخص‌هایی که در رتبه‌بندی او لحاظ شده، سنجیده می‌شود
پاکدامن افزود: «معلم باید با پرسیدن سوالاتی از خود مانند "آیا مدیریت کلاس درس را دارم؟ آیا درک مناسبی از اصول تعلیم و تربیت اسلامی دارم؟ و... به سنجش خود بپردازد و اینجا است که جایگاه من معلم را نشان می‌دهد. مرجعیت معلم از طریق شاخص‌هایی که در رتبه‌بندی او لحاظ شده، سنجیده می‌شود. پس کدام قسمت از این شاخص‌ها قابل تبدیل به بهترین است و کدام قسمت از این شاخص‌ها آنقدر قوت دارد که می‌درخشد؟. در بحث تسلط به اسناد بالادستی با عنوان شایستگی‌ها، آیا من به‌عنوان معلم درک مناسبی از مبانی نظر‌ی که حاکم بر سند تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت است، دارم؟.»
این استاد دانشگاه فرهنگیان بر توجه ویژه معلم به برخی شاخص‌ها در نظام رتبه‌بندی نیز تاکید کرد و گفت: «معلم باید خود و رفتارهای خویش را محک بزند. در بحث ابعاد و ویژگی‌های شخصیتی فرد‌ی به‌عنوان یک شایستگی که معلم آن را خلاقیت و تحول‌خواهی می‌داند، برخی مصادیق رفتاری را برای خودارزیابی و نشانگرها‌ی عالی، خیلی خوب، خوب، متوسط و کم تیک می‌زند تا ببیند آیا من سعی کرده‌ام از فرصت‌ها استفاده شود؟ تهدیدی وجود دارد؟ آیا من می‌خواهم تهدیدها را کمرنگ کرده و به فرصت تبدیل کنم؟.»
وی ادامه داد: «در این قسمت اولویت معلم با نظارت و ارزیابی بر عملکرد خودش است تا بستری فراهم شود که ببیند کجای برنامه‌های آموزشی و تربیتی کلاس و جامعه آموزش و پرورش قرار دارد. در ابعاد به‌کارگیری تلفیقی از دانش و نگرش و مهارت‌های تخصصی تربیتی که باز هم به‌عنوان شایستگی‌ها از آن نام می‌بریم، در نظر داریم تا مهارت‌ها را در قالب ساحت‌های شش‌گانه بسنجیم. امروزه این مسئله به‌روزترین بحث معلم است که من کجا هستم و چه می‌دانم؟ آیا مراقب رفتار خودم و احوال دانش‌آموزانم هستم؟ آیا نسبت به شناسایی استعداد دانش‌آموزم اقدام می‌کنم؟ آیا در این شش ساحت برای دانش‌آموز ایجاد انگیزه می‌کنم؟.»
معلم الگویی برای جامعه مخاطب خود شناخته می‌شود
پاکدامن گفت: «همه معلمان سعی دارند این شایستگی‌ها را در خود و محیط اطراف‌شان تقویت کنند زیرا معلم یک الگویی برای مخاطب است. من معلم باید بتوانم شایستگی‌های عمومی را بشناسم و جایگاه خود را ارتقا دهم. پس من باید بتوانم برای امورات خود برنامه‌ریزی، طراحی و ارزشیابی کنم تا نقاط قوت و ضعف خود، مخاطب و محتوا را پیدا کنم که این بستر فراهم شده است. پس من در جایگاه یک معلم قرار گرفته‌ام تا درباره اهمیتی که این شاخص‌ها در رتبه‌بندی من قرار داده شده، فکر کنم. کجای این برنامه هستم و چه مزایایی برای من معلم دارد که این شاخص‌ها را به صورت جداگانه رعایت کنم، یاد بگیرم و قوت‌ها و ضعف‌های خود را پوشش دهم.»
این معلم ارزشمند در پایان به دیدگاه خود نسبت به طرح رتبه‌بندی و اعمال رتبه برای معلمان اشاره کرد و گفت: «از رتبه یک تا پنج رتبه‌بندی معلمان، از نظر من یعنی که ارتقای این جایگاه را داشته باشم و با چشم‌اندازی دیگر به اولویت اول هر معلم که پیشرفت و ترقی در چرخه کارش است، بنگریم.»
