هفت سنگ و شش مهارت؛ سازمان دانش‌آموزی سکوی رفع نیازهای دانش‌آموزان
تهران (پانا) - سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران با طراحی، تدوین و اجرای برنامه «هفت‌سنگ» در راستای غنی‌سازی اوقات فراغت و شکوفایی استعدادهای فرهنگی و هنری و مهارتی دانش‌آموزان سراسر کشور گام برداشته و این طرح در 17 استان کشور در حال اجراست.
دانش‌آموزان همواره ساعاتی را در مدرسه به تحصیل علم پرداخته و بخش دیگری از اوقات خود را در خانه و در کنار والدین می‌گذرانند اما زمان دیگری به نام «اوقات فراغت» نیز وجود دارد که نقش چشمگیری در سازندگی یا به‌هم‌ریختن شخصیت آنان دارد و آن زمانی است که دانش‌آموزان نه در مدرسه و نه در خانه‌اند و به اصطلاح در اوقات فراغت خود به سر می‌برند. سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از متولیان اوقات فراغت کشور به‌منظور زمینه‌سازی برای رشد و شکوفایی استعدادهای درخشان دانش‌آموزان در ابعاد مختلف ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین، طرح پایگاه‌های اوقات فراغت، موسوم به «هفت‌سنگ» (هیجان، فکر، تلاش، سلامتی، نشاط، گردشگری) را در تابستان امسال برگزار کرد.
از اهداف برگزاری برنامه هفت‌سنگ می‌توان به غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در ایام تعطیلی مدارس، ارتقای سطح کیفی آموزش‌های مهارتی و معرفتی در متربیان، بسط و گسترش تربیت اجتماعی و سیاسی، آشنایی با ابنیه‌ها و آثار فرهنگی و تاریخی، آشنایی با طبیعت و پاسداشت محیط زیست و استعدادیابی و شناخت ظرفیت‌های علمی، هنری و مهارتی دانش‌آموزان اشاره کرد.
برنامه هفت‌سنگ که تمام دانش‌آموزان دوره اول و دوم مقاطع ابتدایی و متوسطه (با اولویت اعضای سازمان دانش‌آموزی) می‌توانستند در آن شرکت کنند به مشارکت خانواده‌ها در غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان، استفاده بهینه از ظرفیت‌های مدارس، کانون‌ها و فضاهای اردویی و تربیتی، بهره‌گیری از مدرسان و مربیان آموزش‌دیده سازمان دانش‌آموزی، توجه خاص به اردوهای دانش‌آموزی با محوریت آموزش مهارت‌های تشکیلاتی، اجتماعی، معرفتی، هنری و تربیتی و آموزش حفظ محیط زیست و کاهش آسیب‌های اجتماعی و فضای مجازی تاکید دارد.
نحوه فعالیت این طرح در 3 بخش فعالیت‌های تشکیلاتی، معرفتی و فرهنگی؛ فعالیت‌های فضای مجازی و خبرگزاری پانا و فعالیت‌های اردویی و گردشگری است که هر کدام از فعالیت‌ها به کارگاه‌های مختلف تقسیم شده است.
غنی‌سازی اوقات فراغت و ارتقای کیفی آموزش‌های مهارتی از مهمترین اهداف طرح هفت‌سنگ است
وحید بیگدلی، قائم‌مقام سازمان دانش‌آموزی با اشاره به شیوه‌نامه اجرایی پایگاه‌های تابستانی اوقات فراغت سازمان دانش‌آموزی گفت: غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان و برنامه‌ریزی صحیح، اصولی و هدفمند برای هدایت رفتاری و شکوفا کردن استعدادهای خدادادی این عزیزان از مهمترین ارکان فلسفه وجودی نظام تعلیم و تربیت است. فضای مدرسه هر چند هم از امکانات پرورش و مربیان کارآمد برخوردار باشد به تنهایی نمی‌تواند سکوی نیازهای روانی و تربیتی کودکان، نوجوانان و جوانان باشد.
وی اهداف این برنامه‌ها را در قالب غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در ایام تعطیلی مدارس؛ ارتقای سطح کیفی آموزش‌های مهارتی، معرفتی در متربیان؛ بسط و گسترش تربیت اجتماعی و سیاسی؛ آشنایی با ابنیه‌ها و آثار فرهنگی و تاریخی؛ آشنایی با طبیعت و پاسداشت محیط زیست؛ استعدادیابی و شناخت ظرفیت‌های علمی، هنری و مهارتی دانش‌آموزان برشمرد.
بیگدلی، زمان اجرای این فعالیت‌ها را از اول تیر تا 15 شهریور 1402 اعلام و اظهار کرد: مدارس یا کانون‌های فرهنگی و تربیتی که دارای مرکزیت در شهر هستند شامل این طرح بودند. همچنین شرکت‌کنندگان در طرح هفت‌سنگ، تمام دانش‌آموزان مقاطع تحصیلی ابتدایی دوره اول و دوم و متوسطه دوره اول و دوم هستند که اعضای سازمان دانش‌آموزی در اولویت خواهند بود.
ابلاغ شیوه‌نامه به 17 استان
طرح هفت‌سنگ در مرحله اول شامل 17 استان بوده که تاکنون در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، قزوین، بوشهر، زنجان، سیستان و بلوچستان، شهرستان‌های استان تهران، هرمزگان، همدان و یزد برگزار شده و در استان‌های قم، مازندران و مرکزی نیز در دست اقدام است که تا قبل از عید نوروز به اتمام خواهد رسید.
برای نمونه حسن علینژاد، رئیس سازمان دانش‌آموزی استان هرمزگان از آغاز اردوی تشکیلاتی هفت‌سنگ ویژه دانش‌آموزان متوسطه این استان خبر داده است. وی گفت: سازمان دانش‌آموزی استان هرمزگان با بیش از ۲۰۰ هزار نفر عضو پیشتاز و ۴۰۰۸ مربی تشکیلاتی عهده‌دار نقش تربیتی دانش‌آموزان به عنوان یکی از تشکل‌های رسمی است و در این راستا نسبت به اجرای اولین اردوی تشکیلاتی هفت‌سنگ برنامه‌ریزی لازم صورت گرفت و اولین مرحله آن انجام شد.
علینژاد، هدف از انجام این اردو را آموزش دانش‌آموزان در زمینه‌های اجتماعی، هویت دینی و اسلامی و همچنین تقویت بنیه اعتقادی دانش‌آموزان عنوان کرد و افزود: در این راستا با حضور مربیان پیشتاز و برگزاری کلاس‌های مهارت‌های زندگی، آموزش کسب و کار، بازی‌هایی اردویی، مدیریت بازی‌های هیجانی و مسابقات بومی و محلی تلاش شد تا اهداف مد نظر را پیاده‌سازی کنیم و به جهت تشویق دانش‌آموزان، بسته‌های فرهنگی نیز میان اعضا توزیع شد.
رئیس سازمان دانش‌آموزی استان هرمزگان خاطرنشان کرد: اردوی تشکیلانی هفت‌سنگ با حضور ۴۰۰ نفر از دانش‌آموزان متوسطه اول از پایه‌های هشتم و نهم دختر و پسر در چندین مرحله و در محل اردوگاه سرخون بندرعباس برگزار می‌شود.
بیش از ۵۰۰ دانش‌آموز در مرحله اول به اردوهای هفت‌سنگ شهرستان‌های استان تهران اعزام می‌شوند
سعید دهنوی، معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران هم از آغاز به‌کار مرحله اول اردوهای استانی هفت‌سنگ به همت سازمان دانش‌آموزی این استان با اعزام بیش از ۵۰۰ دانش‌آموز به اردوگاه استانی شهیدمحمد منتظری خبر داد.
دهنوی با اشاره به هدف محوری «امید» از برنامه فراگیر پرورشی گفت: در مرحله اول این اردوها دانش‌آموزان منتخب توسط مشاورین مدارس، جامعه هدف این رویداد هستند که توسط طرح نماد با اولویت دختران شناسایی شده‌اند. از این رو از جمله مناطق مورد هدف نیز می‌توان به مناطق آسیب‌خیزی اشاره کرد که دانش‌آموزان آن در معرض آسیب‌های اجتماعی بیشتری هستند.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران با اشاره به پیش‌ورود به برنامه اردویی هفت‌سنگ خاطرنشان کرد: از دیگر نکات حائز اهمیت، ارزشمند ساختن اردو در نظر شرکت‌کنندگان آن است لذا ایجاد یک سازوکار نشاط‌آور و مهارتی که مخاطب را به کار تیمی ترغیب کند بسیار حائز اهمیت است.
وی با اشاره به مولفه‌های متمایزکننده اردوهای سناریومحور اذعان کرد: برای اکثر نسل‌های مختلف، مدت زمانی که به همراه همسالان خود در یک مسافرت جمعی هستند جذاب است اما در این بازه زمانی می‌توان کارکردهای تربیتی متناسب با نیازمندی‌های جامعه هدف را پیدا و پیگیری کرد، بسته به مسافت پیمایش می‌توان چالش‌ها و فعالیت‌های مختلفی را مهیا کرد و در پایان نیز مسابقه‌ای با چاشنی هیجان را شاهد بود.»
دهنوی افزود: ارزیابی کمی و کیفی قابل استفاده ذی‌نفعان مختلف در برنامه‌ریزی‌های خود از مولفه‌های متمایزکننده اردوهای سناریومحور است و از این رو در یک ارزیابی ۳۶۰ درجه کلیه حاضرین در اردوها نسبت به ارزیابی خود و دیگران اقدام می‌کنند که این ارزیابی‌ها موجب شناخت کافی از شرکت‌کنندگان و تاثیر برنامه اجراشده خواهد بود و در نهایت نیز اقدامات تشکل‌های دانش‌آموزی پس از برگزاری اردوها بر اساس نتایج حاصل از برنامه بسته به بوم و نظام‌مسائل جغرافیایی توسط هر تشکل پیشنهاد خواهد شد.
از آن‌جایی که «تربیت» هموراه در کنار «تعلیم» و «پرورش» نیز در کنار «آموزش» قرار گرفته است، نشان می‌دهد که رشد دانش‌آموزان فقط متکی به تعلیم و آموزش دروس نیست بلکه تربیت، پرورش و مسائل فرهنگی و مهارت‌آموزی نیز بسیار حائز اهمیت است و دانش‌آموز برای رسیدن به پختگی لازم و رشد و شکوفایی استعدادهای خود در کنار تحصیل، نیازمند برنامه‌های فرهنگی، تفریحی و نشاط‌آفرین است تا از انرژی و انگیزه لازم برای ادامه فرآیند رشد خود بهره‌مند شود که طرح «هفت‌سنگ» یکی از برنامه‌های مهم و تاثیرگذار در این عرصه به شمار می‌رود که توسط سازمان دانش‌آموزی طراحی و اجرا می‌شود و با تعمیم به سایر استان‌های کشور می‌تواند رمینه‌ساز رشد، شکوفایی و پیشرفت نسل آینده باشد و نتایج آن به زودی در بین دهه هشتاد و نودی‌ها خود را نشان خواهد داد.
