برگزاری دوره پیش‌‎دبستانی برای عشایر در دستورکار مدیران آموزش‌وپرورش

به گزارش معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش؛ علی تیرگیر مال خلیفه در نشست با رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و معاونان این سازمان اظهار کرد: سبک زندگی مستقل، پراکندگی و سیار بودن عشایر، مختصات جغرافیایی و ویژگی‌های دیگر زندگی عشایری باعث شده تا این قشر غیور در تیررس خدمات دولتی و حکومتی نباشند و همین امر سبب کاهش شاخص‌های توسعه به‌ویژه در امر تربیت و آموزش شده است.

وی خاطرنشان کرد: در 26 استان کشور بیش از 225 هزار دانش‌آموز عشایری در 2 مقطع ابتدایی و متوسطه مشغول تحصیل هستند و باید به این تعداد حدود 18 هزار کودک عشایر هم اضافه کنیم که باید دوره پیش از دبستان را طی کنند.

بیش از 1300 معلم کوچ‌رو با عشایر داریم

مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برپایی مدرسه و کلاس ولو برای یک دانش‌آموز در نقاط دوردست ایران، برگ زرینی برای نظام جمهوری اسلامی است، گفت: معمولا عشایر به 3 دسته تقسیم می‌شوند. عشایر کوچ‌رو یا سیار، نیمه‌سیار یا نیمه‌کوچنده که خانواده‌ها و دام‌ها کوچ می‌کنند اما دانش‌آموزان می‌مانند و عشایر ثابت و یکجانشین.

وی خاطرنشان کرد: ما به همه آن‌ها مدرسه و معلم و خدمت‌رسانی می‌کنیم و طبق آخرین آمارها از شمار 20 هزار فرهنگی که در آموزش و پرورش عشایری فعال هستند، بیش از 1300 معلم کوچنده داریم.

تیرگیر تصریح کرد: سالانه آمار آموزش و پرورش را استخراج می‌کنیم و با خطای کم می‌دانیم چه تعداد دانش‌آموز و معلم و زیرساخت داریم و مشکلات و چالش‌ها چیست و چه میزان است.

وی با بیان اینکه به شدت در مناطق عشایری دوزبانه دچار مشکل هستیم، افزود: این مشکل با چندپایه بودن کلاس‌ها و کمبودهای مختلف ضریب پیدا می‌کند. از طرفی خانواده‌ها هم در برخی مناطق همراه نیستند چرا که به دلیل کوچ یا به سبب پایین بودن سطح دانش یا نیاز به فرزند به عنوان نیروی همراهی‌کننده جهت اموری مثل رمه‌گردانی و دامداری، دانش‌آموزان از تحصیل باز مانده یا به شکل مطلوب و آنچه شایسته است تحصیل نمی‌کنند.

تاکید بر اجرای دوره پیش‌دبستانی عشایری در اسناد بالادستی

تیرگیر خاطرنشان کرد: در دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وظیفه داریم تا تسهیلگر رسیدن خدمات حوزه آموزشی و تربیتی به فرزندان پاک و مستعد عشایر ایران باشیم.

مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر با بیان اینکه در دوره ابتدایی و متوسطه حدود 7500 مدرسه عشایری داریم، گفت: متاسفانه دوره پیش‌دبستانی مجزا و مستقل در مناطق و مدارس عشایری نداریم و در خیلی از موارد، کودکی که در این سن و سال هست، توسط آموزگار دبستان ما مورد تعلیم و تربیت قرار می‌گیرد.

وی افزود: این شکل نه درست است و نه مطلوب؛ چرا که به دلیل وجود دانش‌آموزان پایه‌های دیگر در کلاس، این فرایند به درستی انجام نمی‌شود و از طرفی نیازهای کودک با دانش‌آموز دبستانی متفاوت است و از سویی نیز آن آموزگار عزیز ما مهارت و دانش اختصاصی برای کار با کودک را ندارد و آموزش ندیده است.

مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر یادآور شد: در ماده 7 اساسنامه مدارس عشایری، مصوبه نهصدوهشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش آمده که اجرای دوره پیش‌دبستانی، آمادگی دوزبانه و سنجش سلامت دانش‌آموزان آماده ورود به دبستان در این مناطق الزامی، همگانی و رایگان است و از وظایف وزارت آموزش و پرورش به شمار می‌رود.

تیرگیر اظهار کرد: محتوا یکی از ارکان تربیت تمام‌ساحتی است و محتوای مخصوص پیش‌دبستانی برای عشایر وجود ندارد.

وی افزود: در تحلیل‌های آماری درمی‌یابیم که عدم برگزاری دوره پیش‌دبستانی در مناطق عشایری و دوزبانه چه تاثیر منفی بر یادگیری دروسی مثل فارسی و ریاضی در بین دانش‌آموزان است. بنابراین برای اجرایی‌سازی اسناد بالادستی در آموزش عشایر و توسعه عدالت آموزشی به کمک و همیاری سازمان تعلیم و تربیت کودک نیاز داریم.

بنا به اسناد بالادستی در اجرای پیش‌دبستانی خود را مکلف می‌دانیم

مجتبی همتی‌فر، رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک نیز در این نشست با بیان دسته‌بندی‌های سنی به نوزاد، نوپا، نوباوه، پیش یک و پیش 2 گفت: سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، یک سازمان نوپاست. نوزاد تازه متولد شده و شیرخواره است و ما تا چندی پیش، یک سازمان نوزاد بودیم و تازه متولد شده بودیم اما حالا کم‌کم در حال راه افتادن هستیم و به نسبت خیلی از سازمان‌ها در وزارت آموزش و پرورش سابقه‌ای نداریم و از این رو نیاز است که رابطه‌مان با دیگر بخش‌ها را تعریف و روشن کنیم.

همتی‌فر ادامه داد: در بند 2 سیاست‌های کلی تصریح شده که از مهدکودک و پیش‌دبستانی تا دانشگاه، جزو وظایف و ماموریت‌های آموزش و پرورش است اما کوتاهی شده بود که سرانجام با تذکر مقام معظم رهبری، سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک شکل گرفت.

وی اضافه کرد: در بند هفتم اساسنامه مدارس عشایری به صراحت، اجرای دوره پیش‌دبستانی مورد تاکید واقع شده است. بنابراین خود را مکلف می‌دانیم که زمینه اجرایی شدن اسناد بالادستی را فراهم کنیم و در حدود اعتبارات‌مان ساماندهی دوره پیش از دبستان عشایری را با جدیت دنبال کنیم.

عشایر و روستا در منظومه فکری امام(ره) و رهبری جایگاه راهبردی دارد

همتی‌فر تاکید کرد: عشایر و روستا جایگاه راهبردی در منظومه فکری امام راحل(قدس) و رهبر معظم انقلاب(دام ظله) دارد. از طرفی نیز مناطقی که با نام «محروم» توصیف می‌شوند، محروم نیستند چرا که این واژه، ناتوانی را به ذهن متبادر می‌کند در صورتی که این مناطق با آن که کمبود امکانات در آن وجود دارد اما مستعدند و انسان‌های بااستعدادی را در خود پرورش می‌دهند.

رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک خاطرنشان کرد: آمار، نحوه خدمت‌رسانی، پیچیدگی‌های خاص زندگی عشایری در کنار دوزبانه بودن اغلب مناطق عشایری و همچنین چندپایه بودن کلاس‌های عشایری که کودکان پیش‌دبستانی معمولا در این کلاس‌ها حضور دارند، چالش‌های کار در این حوزه است و باید برای رفع موانع کوشید.

همتی فر با بیان اینکه محدودیت‌هایی در اعتبارات و توان آموزش و پرورش وجود دارد، عنوان کرد: برای اصابت درست کمک‌ها و برنامه‌ها باید آمارها درست و دقیق باشد. باید فرایندی تعریف شود که در جایی که نیازهای بیشتر، دغدغه بیشتر و چالش بیشتر وجود دارد اعتبارات و امکانات توزیع شود.

آمادگی تولید محتوای عشایری وجود دارد

معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک گفت: برای دوران کودکی، منابع تربیتی و آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار است و به‌طور غیر مستقیم بر رشد کودک و فرآیندهای یادگیری او تاثیر می‌گذارد. در نتیجه استفاده از محتواهای مفید و سالم در روند یادگیری کودکان و بهره‌گیری از ظرفیت‌های متخصصان و دغدغه‌مندان این حوزه در اولویت ما قرار دارد.

رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک ادامه داد: بنا بر تصدی‌گری در تولید محتوا نداریم و اعتقادمان این است که فرایند هدایت تا نظارت را با قدرت پیش ببریم. با هدف ساماندهی و ارتقای سطح کمّی و کیفی محتواهای مناسب برای کودکان زیر 7 سال، سازوکاری طراحی کردیم با عنوان «رویداد یارستان کودکستان» که محتواهای فاخری در این رویداد تولید و منتشر شد.

همتی‌فر با اشاره به کتاب «کوچ روزبه» که یکی از برگزیدگان نهایی رویداد یارستان کودکان در دور قبل بود و داستان زندگی یکی از کوچ‌نشین‌ها است، تصریح کرد: آمادگی داریم با همکاری دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر، سرفصلی در این رویداد بگشاییم برای تولید محتواهای ویژه عشایر تا در یک بازه 6 ماهه تا یک‌ساله تولیدکنندگان را برای تولید چنین محتوایی هدایت و حمایت کنیم.

وی افزود: می‌توانیم محور و بخش ویژه عشایر را در رویداد یجاد کنیم تا هم فرهنگ عشایر را معرفی کنیم و هم در فرایند هدایت، تولیدکنندگان را به این سمت تشویق کنیم تا اعتبارات محدود را به صورت «نقطه‌زن» صَرف کنیم.

مجید خدام، معاون سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک نیز در این نشست گفت: محتواهای خوبی در پیش‌دبستانی تولید کردیم که اکنون به ۴۷ بسته آموزشی می‌رسد که خوب و عالی ارزیابی شده‌اند و حداقل‌های استاندارد را دارند.

وی اضافه کرد: با توجه به تنوع بوم‌ها در مناطق عشایری، آماده‌سازی بسته‌های مناسب آنان زمانبر است. از طرفی آموزش مربیان پیش‌دبستانی و توانمندسازی آنان و اجرای درست شیوه و برنامه هم مهم است.