صنایع دستی استان کهگیلویه و بویر احمد

سوغات

خوراکی هایی مانند گردو، مویز، کشک، قره قورت، روغن حیوانی،عسل،گیاهان دارویی و خوراکی خشک شده مانند چویل، کرفس، قارچ کوهی، بیلهر، کنگر و کارده از مهمترین سوغاتی های کهگیلویه و بویراحمد است. عسل این منطقه به دلیل کوهستانی بودن آن در نوع خود کم نظیر میباشد.

صنایع دستی

جاجیم بافی

جاجیم بافی در میان روستاییان این استان رواج زیادی دارد. بافندگان پس از خاتمه، جاجیم را بریده و از به هم دوختن دو تا سه تکه از آن، جاجیم را در اندازه‌ی دل خواه خود درمی آورند. جاجیم معمولاً از پشم تولید می‌شود و رنگ‌های آن بسیار روشن و زیباست. تفاوت گلیم و جاجیم در این است که گلیم زبر و خشن‌تر است. این پوشش در بافت کرسی ها در قدیم مناسب بوده و به دلیل سبک بودن آن در زیرانداز، روانداز و رخت خواب پیچ اشتفاده میشود.

 

 نمد مالی

این صنایع در شهرستان یاسوج بیشترین رونق را دارند و مواد اولیه جهت نمد مالی، پشم گوسفند میباشد. از موارد استفاده نمد مالی میتوان به نمد زیرانداز و پالتوی بعدی اشاره داشت که بیش تر تولیدات شامل نمد زیرانداز است.

 

توبره

یکی از دست بافت هایی که دختران عشایر این استان به عنوان جهیزیه به خانه خود میبرند، نوبره میباشد. توبره کیف مستطیل شکلی است که دو طناب به دو طرف ان وصل شده است و در صحرا برای ریختن علف و علوفه استفاده می‌شود.

 

آینه‌دان یا چنته

چنته، کیف دستی ای میباشد که برای نگه داری وسایل شخصی بانوان عشایر و قرآن کریم مورد استفاده قرار میگیرد. نقوش آن معمولاً تک نقش و یا قاب قالی است و منگوله‌هایی به آخر آن اضافه می‌شده است.

از دیگر بافته‌های عشایری است که در هنگام پخت نان از آن استفاده می شود به این نحوی که زنان عشایری موقع پخت نان چانه‌های خمیر را روی آن می‌چینند. دستگاه آن دو وردی است و از نخ پنبه‌ای به عنوان تار و کامواهای رنگی برای پود استفاده می‌شود.

پشتی

پشتی ها، قالی یا گلیم های مربع شکل هستند و بیش تر اوقات هر دو رو قالی یا گلیم و گاهی اوقات یک رو، قالی یا گلیم است. نقوش مرسوم پشتی‌ها همان نقوش رایج گلیم‌هاست. عشایر ترک برای تهیه‌ی رویه‌ی پشتی‌ها از بافتنی به نام گچمه استفاده می‌کند که ترکیبی از گلیم‌بافی و قالی‌بافی است.

 

جور یا جوال

این بافت، بافتی شبیه به گلیم دارد و در ابتدا به شکل یک مربع بافته میشود. سپس آن را از وسط تا کرده و اطرافش را می‌دوزند که به شکل یک کیسه می‌شود. در قسمت پشت و رو، دو دسته دارد که عشایر برای حمل و نقل مواد مصری از آن استفاده می‌کنند.

 

جانماز

عبارت است از گلیمی با تار موی بز و پود پشمی برای بافت آن از کرک شتر استفاده می‌شود که بر اساس عقیده‌ی آنان این سنت پیامبر است. این محصول ساده و بدون نقش است و این به دلیل اخلاص و بی‌ریا بودن در درگاه خداوند است.

 

نمک دان

بافته‌ی عشایری است که در گذشته جهت حمل نمک از آن استفاده می‌شد که در حال حاضر بافت آن از رونق افتاده است. این بافته مخلوطی از مو و پشم است و بر روی دستگاه چهار ورودی (ورد: برای زیر و رو کردن تارها) و به شیوه‌ی بافت گلیم و قالی بافته می‌شود. نمکدان یک کیسه‌ی چهارگوش است که در بالا آن گلویی چهارگوش با زاویه‌ی 90 نسبت به چهارگوش اولیه قرار دارد و در هر دو طرف گلویی دو دسته از جنس تارها تعبیه شده است. نقوش روی آن بیشتر لوزی‌های کوچک به رنگ‌های متنوع و پشت سر هم است.

جُل

یکی از بافته‌های خاص زندگی عشایری است. که برای پوشاندن چهارپایان خصوصاً اسب و الاغ استفاده می‌شود. بافت جُل ساده و یک رو است شبیه گلیم بافته می‌شود و بدون نقش است. گاهی سوزن دوزی‌های هندسی بر روی آن انجام می‌شود. در گذشته برای بافت آن از پشم استفاده می‌شد ولی امروزه از پنبه استفاده می شود.

خورجین

جهت حمل آذوقه به پشت چهارپایان انداخته می‌شد شکل ظاهری آن مانند دو کیسه است که از یک طرف دهنه به هم متصل شده است. بافت آن مانند گلیم است و دارای پود پشمی و تار پنبه‌ای است. نقوش روی آن بیش تر راه راه و دارای رنگ‌های متنوع است.

 

گچمه بافی

از صنایع دستی انحصاری کهگیلویه و بویراحمد است. هنری مرکب از گلیم و قالی است که در زمینه‌ی گلیم بافی گل‌های قالیچه‌ای بافته می‌شود. در بافت گچمه از پود استفاده نمی شود بلکه از خامه‌ای که در بافت گلیم استفاده می‌شود بهره می‌گیرید و طرح‌های آن به صورت برجسته بافته می‌شود. از این ساخته به عنوان زیرانداز و یا تزیین چادر استفاده می‌کنند.