جاذبه های تاریخی و فرهنگی استان قزوین

دروازه تهران قدیم

دروازه تهران قدیم یا دروازه قدیم تهران، از زیباترین جاذبه های تاریخی قزوین است. این دروازه‌ تاریخی در ورودی جنوب شرقی شهر قزوین است که جاده تهران، قزوین از آنجا وارد شهر قزوین میشده است. این دروازه از شهر قزوین در برابر حملات و دزدی و غارت شهرهای دیگر محافظت می‌کرده‌ است. در آغاز، این دروازه در بیرون شهر ساخته شده بود، ولی هم اکنون به دلیل گسترش جمعیت، در درون شهر قزوین قرار دارد. دروازه‌ تهران قدیم که قدمت آن به دوران قاجار باز می‌گردد، مزین به معماری زیبا و کاشی‌کاری‌های دوران پادشاهی ناصرالدین شاه است.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، میدان تهران قدیم، ابتدای خیابان تهران قدیم

دروازه درب کوشک

دروازه درب کوشک از جمله دروازه های باقی مانده و از جاذبه های تاریخی قزوین محسوب می شود که یادگاری از دوران قاجاریه می باشد که طاق نماهای آن حالت آغوش گشوده را تداعی می کنند. این دروازه تنها یک نما به سوی خارج شهر دارد که از تزیینات کاشی کاری و رسمی بندی برخوردار است و بدنه رو به داخل آن، آجری ساده است.

کاخ چهلستون (کلاه فرنگی)

هنگامی که نام کاخ چهلستون به میان می آید، فکرها به سمت کاخ چهلستون اصفهان می رود. شاید کمتر کسی بداند که کاخ چهلستون دیگری نیز در شهر قزوین وجود دارد که بنا به دستور شاه تهماسب، دومین پادشاه سلسله صفویه، بنا شد و از بهترین جاذبه های تاریخی قزوین است. این کاخ که در قلب بخش تاریخی شهر قزوین و در میان باغی مربع شکل به نام باغ سعادت قرار دارد، به عمارت کلاه فرنگی نیز مشهور است. کاخ چهلستون در زمانه ای که شهر قزوین پایتخت ایران بوده، عمارت شاهی شاه تهماسب صفوی، پادشاه وقت به شمار می رفته است.

هر چند اکثر نقل قول های تاریخی بیان می کنند که این بنا و باغ به دستور شاه تهماسب صفوی ساخته شده؛ اما در برخی منابع آمده که این بنا در زمان شاه عباس کبیر احداث یا اینکه به شکل امروزی خود درآمده است. نقل شده کاخ هشت بهشت اصفهان با الهام از این بنا ساخته شده است.

امروزه کاخ چهلستون به موزه خوشنویسی تبدیل شده و آثار برخی از خوشنویسان و خطاطان هنرمند و به نام ایرانی مانند مالک دیلمی، میرعماد قزوینی، درویش عبدالمجید، محمد حسین عماد کتاب؛ به همراه آثار و اشیایی تاریخی که از کاخ به دست آمده در آن نمایش داده می شود.

کهن ترین اثر خوشنویسی موجود در این موزه متعلق به دوره سلجوقی است که سوره مبارکه حمد به خط کوفی را به تصویر کشیده است.در مورد بنای موزه نیز می گویند شاه طهماسب در طی انتقال پایتخت از تبریز به شهر قزوین دستور ساخت این مجموعه با شکوه را داده است و بنای آن را از روی نقشه یک معمار ترک با شیوه شطرنجی خیلی کوچک ساخته که دارای پنجره‌های چوبی بسیار ظریف و زیبا است تا جایی که برخی معتقدند بنای هشت بهشت اصفهان با نسخه برداری از این اثر ساخته شده است. این عمارت در سال ۱۳۳۴ به شماره ۳۸۹ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: قزوین، میدان آزادی (سبزه میدان)، باغ صفوی، کاخ چهلستون

مجموعه باغ صفویه و سردر عالی‌قاپو

احتمالا با شنیدن نام عالی قاپو همه به یاد کاخ مشهور صفوی در اصفهان می افتید اما باید بدانید در شهر قزوین نیز سردری به همین نام وجود دارد که قدمتش به دوران شاه طهماسب صفوی باز می گردد و از جالب ترین جاذبه های تاریخی قزوین می باشد. این سردر یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده و تنها در باقیمانده از این مجموعه است. این سردر، ورودی اصلی به دولتخانه دوران صفویه محسوب می شود؛ ساختمانی که امروز به موزه عکسخانه تبدیل شده است و مردم از دیدن عکس های قدیمی و ابزار عکاسی در آن لذت می برند.

مجموعه ی زیبا و دیدنی باغ صفویه که یادگاری از دوران صفویه می باشد و بنا به دستور شاه طهماسب ساخته شده وبناها و عمارت های باشکوهی را در دل خود جای داده است. این مجموعه با سردر زیبای عالوقاپو که کتیبه ای با کاشی معرق را بر پیشانی خود دارد، آغاز شده و پس از گذشتن از چندین محوطه به کاخ با شکوه چهل ستون می رسد و در طول مسیر آثاری بجا مانده از دوران مختلف از جمله: عمارت پهلوی و عمارت قاجاری، بقعه پیغمبریه،گراند هتل و مدرسه امید قرار گرفته اند. این مجوعه به نام های باغ سعادت آباد، باغ فرهنگی قزوین ، دولتخانه صفوی و یا ارگ طماسبی نیز شهرت دارد.

آدرس: استان قزوین، شهر قزوین ، تقاطع خیابان هلال احمر و پیغمبریه

کلیسای کانتور

در گوشه ای از شهر قزوین کلیسایی سرخ رنگ خودنمایی می کند که سال هاست دیگر کسی در آن به عبادت نمی پردازد و غبار فراموشی بر تنش نشسته است. نامش کانتور است اما آن را با نام برج ناقوس نیز می شناسند و چون توسط روس ها ساخته شده است با عنوان کلیسای روسی (Russian Church) نیز از آن یاد می کنند. زمانی پیروان مذهب ارتدکس مسیحیت در آن به راز و نیاز و برگزاری مراسم شان می پرداختند؛ اما حالا دیگر اثری از آنها دیده نمی شود و حتا صدایی از ناقوس کلیسا نیز به گوش نمی رسد. امروزه این کلیسا به یک بازارچه کوچک صنایع دستی تبدیل شده است.

یکی از محله های قدیمی قزوین که امروزه به خیابان های دارایی، بوعلی و خیام محدود می شود در اواخر دوره قاجار در اختیار روس هایی قرار گرفت که در جریان جنگ جهانی دوم و حمله روس ها به ایران در این شهر ساکن شده بودند و آنها نامش را کانتور به معنای مقر یا مرکز گذاشتند.

بیشتر کسانی که در این محله حضور داشتند مهندسان و کارکنان روسی بودند که در پروژه راه شوسه قزوین فعالیت می کردند. آنها دفاتر اداری خود را در این قسمت از شهر برپا کردند و علاوه بر ساختمان کنسولگری روسیه در شهر قزوین ، تاسیسات دیگری نظیر منبع آب، سالن تئاتر و باله و … را در این شهر ساختند.

یکی از این بناها کلیسای کوچکی بود که در جنوب شرقی این مجموعه ساختمان ها قرار داشت و شرکت راه سازی روس ها آن را بنا کرد. روس ها که ناعادلانه خاک ایران را به اشغال خود در آورده بودند از شهریور ۱۳۲۰ تا بهار سال ۱۳۲۵ در سرزمین مان ماندگار شدند. بعد از رفتن آنها از آنجا که هیچ پیرو ارتدکسی در ایران وجود نداشت، کلیسای کانتور بلااستفاده ماند و کم کم به اثری تاریخی و نشانه ای از روزهای تلخ اشغال تبدیل شد.

آدرس: استان قزوین، شهر قزوین ، خیابان آیت ا… طالقانی، خیابان دارایی

حمام و موزه مردم‌شناسی قجر

حمام تاریخی قجر یکی از کهن ترین و زیباترین گرمابه‌های موجود در قزوین است که تاریخ بنای آن را در “صحت عافیت” معادل ۱۰۵۹ یافته اند. گرمابه را امیر گونه خان قاجار به دستور شاه عباس دوم صفوی ساخته است. این گرمابه نخست “حمام شاه” نام داشته ولی در دوره قاجار بعد از تغییراتی که در آن ایجاد شد از نام سازنده آن امیر گونه خان قاجار به حمام قجر تغییر نام یافت.

در حال حاضر فضای این حمام به موزه مردم شناسی تغییر کاربری پیدا کرده و به سه بخش اقوام ، آداب و رسوم و مشاغل تقسیم شده است . در فضای سربینه گوشه ای از زندگی اقوام کرد ، لر ، ترک ، تات و مراغی به نمایش گذاشته شده است . بخش دوم که فضای میاندر را شامل می شود به تالار سور و سوگ اختصاص یافته و دو تابلوی مراسم پنجاه بدر و سیزده محرم در آن جلوه گر است . بخش سوم یا گرم خانه به مشاغلی مانند آهنگری ، مسگری ، حلاجی و … که به شیوه سنتی در گذشته انجام می شده اختصاص یافته است.

آدرس: استان قزوین، شهر قزوین ،بلوار نادری، خیابان عبید زاکانی، خیابان درگاهی

سرای سعدالسلطنه

کاروانسرای سعدالسلطنه که به سرای سعدالسلطنه، سرای سعدیه، سرای سعادت و بازارچه سعدالسلطنه نیز معروف است، در مرکز شهر قزوین در خیابان امام‌خمینی (رشت سابق و پهلوی سابق‌تر ) قرار دارد. ورودی اصلی کاروانسرای سعدالسلطنه از خیابان امام خمینی است که ۴ طاق نما در طرفین داشته و سقف آن نورگیر ندارد و به صورت عرقچین ساخته شده است و خیابان را به حیاط اصلی سرای سعدالسلطنه متصل می‌سازد. مجموعه تاریخی سعدالسلطنه یکی از ارزشمندترین آثار دوره قاجاریه و یکی از ۳۸ بنای منتخب میراث فرهنگی کشور است. این مجموعه در هسته تاریخی شهر دوره صفویه و مرکز ثقل امروزه شهر قزوین به حساب می‌آید . این اثر تاریخی بی‌نظیر یکی از بزرگ‌ترین بناهای عمومی و سراهای بازرگانی کشور در دوره قاجار محسوب می‌شود که مشتمل بر تعدادی سراهای تو در تو و پیوسته که شمال ۶ حیاط به نام‌های: سعدیه، سعدالسلطنه، نگارالسلطنه، قهرمانی، بهشتی و راسته وزیر است. این مجموعه سراها از لحاظ معماری و شالوده ساخته شده از پوشش آجری و یکی از سرپاترین و نمونه عالی یک سرای بازگانی به حساب می‌آید .این مجموعه دارای ماهیتی درونگرا است و بزرگترین بازار سرپوشیده دوره قاجار در ایران به حساب می‌آید.

آدرس: ایران، شهر قزوین ، خیابان امام خمینی، سرای سعدالسلطنه

بازار قزوین

بازار قزوین دارای چهار در است؛ در شمالی به تیمچه‌ی سرباز، در جنوبی به تیمچه‌ی سرپوشیده، در شرقی به سرای وزیر و در غربی که به چهارسوق کوچکی متصل می‌شود. مهم‌ترین بخش‌های مجموعه‌ی بازار قزوین عبارت‌اند از مسجدالنبی، سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی، سرای خوش‌نویسان، تیمچه‌ی سرباز، تیمچه‌ی سرپوشیده، تیمچه‌ی حاج‌ سید کاظم، تیمچه‌ی درویش‌ مهدی، تیمچه‌ی حاج‌ محمدتقی، سرای شاه، سرای نقدعلی، سرای حاج محمدباقر، سرای دالان دراز، سرای ضراب‌خانه، سرای نگار‌السلطنه، سرای بهشتی، بازار قیصریه، گرمابه‌ی سعدیه، گرمابه‌ی رضوی و حیاط قهرمانی. در دوره صفویه محیط بازارها وسعت یافته‌اند و هر بازار به صنفی خاص تعلق داشته است. در گذر هر کی از این بازارها، مسجد، حمام، سراها، تیمچه‌ها و قیصریه‌های وجود دارد که از این میان، تیمچه‌ها مرکز تجارت و قیصریه محل صنعتگران بوده است. بازار قیصریه قزوین با تاقهای آجری و ارتفاع بسیار زیاد، بخش‌ها‌یی از بازار قزوین است که دارای چهار دروازه بوده و هنوز آثار به جای مانده است. درب شمالی به تیمچهٔ سرباز، درب جنوبی به تیمچهٔ سر پوشیده، درب شرقی به سرای وزیر و درب غربی به چهارسوق کوچکی متصل می‌شود.

تیمچه سرپوشیده

تیمچه‌ سرپوشیده مربوط به دوره صفوی – دوره قاجار است و در شهر قزوین واقع شده و از جاذبه های تاریخی قزوین است. این اثر در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۴۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تیمچه سرپوشیده در جنوب قیصریه قرار گرفته است و روی آن با سقفی پوشیده شده است. این تیمچه بنایی است دو طبقه که حجره‌های آن محل کار بازرگانان و تاجران شهر قزوین است.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، بازار قزوین

بازار قیصریه

به فضایى گفته مى‌شده که از لحاظ خصوصیات معمارى به یک راسته‌ی فرعى، دالان یا تیمچه و در مواردى به یک سرا شبیه بوده است و غالبا به عرضه‌ی کالاهاى گران‌بها و منسوجات عالى اختصاص داشته است. در اصفهان نمونه‌هایى از این نوع قیصریه‌ها وجود داشته است.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، بازار قزوین

مسجد جامع قزوین

مسجد جامع قزوین از مقدس ترین جاذبه های تاریخی قزوین به حساب می‌آید. این مکان مقدس در چهار جهت، درب ورودی و صحن دارد که در هر کدام از صحن‌ها ایوان بسیار بزرگی ساخته شده است. عالی‌ترین معماری اسلامی و سنتی را می‌توان در گنبد بسیار زیبای مسجد و در مناره‌ها و صحن‌های آن مشاهده کرد. سبک معماری آن به دوران سلجوقی و صفویه بر می‌گردد. گنبد فیروزه‌ای و مناره‌های کاشی‌کاری شده مسجد با ارتفاع زیاد از دوردست چشم‌ها را به خود جلب می‌کند.

این بنای عظیم و تاریخی وسعتی بیش از ۳۵۰۰ متر دارد. گنبد بزرگ مسجد آجری بوده و در قسمت جنوبی مسجد واقع شده است. این گنبد موقعی که از پایین به آن نگاه می‌کنیم، بسیار مرتفع و بزرگ با تزیینات زیبا و چشم‌نواز است. در قسمت جنوبی مسجد محرابی زیبا پوشیده از سنگ مرمر درست شده است که اطرافش را با کاشی‌های رنگارنگ تزیین کرده‌اند و در فاصله کمی از آن منبری از جنس سنگ وجود دارد که خیلی هم زیبا است. روی دیوار آن در جاهای خاص به شکل کتیبه وجود دارد که روی هر کدام از آنها به خط‌های زیبای قدیمی گچبری شده است. روی یکی از این کتیبه‌ها سوره مبارکه بقره به طور کامل به صورت برجسته نوشته شده که دو سمت محراب را در بر گرفته است.

آدرس: ایران، قزوین، خیابان شهدا(سپه سابق)

مسجدالنبی قزوین

مسجدالنبی قزوین بنایی تاریخی در ضلع جنوبی خیابان خمینی در راستای بازار قزوین است. مسجدالنبی قزوین بر اساس منابع معتبر در زمان قاجار به فرمان فتحعلی شاه در محوطه وزیر یا چال وزیر که از موقوفات آقا جمال وزیر بوده بنا شده است و از جاذبه های تاریخی قزوین محسوب می‌گردد. مسجد دارای سه ورودی شمالی، غربی و شرقی است. سردر و ورودی اصلی بنا که در ضلع شمالی استقرار یافته، دارای سردر باشکوهی است که پیش خان منتهی به خیابان امام را پس از گذشت از هشتی به صحن مسجد مرتبط می‌سازد. سردر شمالی مسجد بسیار محتشم، مجلل و رفیع است و سرتاسر آن با کاشی‌های مینایی و اسلوبی بدیع تزیین شده و دارای کتیبه‌ای از کاشی لاجوردی به خط نستعلیق ممتاز به تاریخ ۱۲۰۲ هجری قمری است و به ایوانی می‌پیوندد که سطح زمین آن به شکل چند ضلعی پنج وجهی به مساحت ۸۲ متر بنا شده و بر بالای آن ماذنه بزرگی ساخته‌ است.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، ضلع جنوبی خیابان امام خمینی (ره) در راستای بازار قزوین

بقعه حمدالله مستوفی

بقعه‌ حمد الله مستوفی، بارگاهی از دوران ایلخانان مغول، با قدمتی حدود ۷ قرن، در شهر قزوین ،میزبان گردشگران بسیاری از سراسر ایران است. این مکان تاریخی، آرامگاه یکی از تاریخ‌نویسان بزرگ ایران، به نام حمدالله مستوفی است. نویسنده و تاریخ نگار عهد ایلخانیان که آثار ارزشمند او تا به امروز شهرت خود را در میان دوست داران علوم مختلف حفظ کرده است. مزار او در سردابی واقع شده که بر روی آن بنایی به شکل مربع ساخته اند که بیش از گنبد به هشت ضلعی مبدل شده و دور تا دور آن مقرنس کاری است. گنبد فیروزه ای مخروطی آن و کتیبه ای لاجوردی رنگ که به خط ثلث به معرفی پدران و آثار مستوفی اشاره شده است به همراه تزئینات زیبای عهد مغول در جای جای بنا، این بقعه را از سایر آثار تاریخی شهر ممتاز کرده است. این بنا با نام گنبد دراز نیز معروف می باشد.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، خیابان طالقانی، خیابان ملک‌آباد سابق، کوچه مستوفی

خانه و حسینیه امینی‌ها

حسینیه امینی ها از خانه‌های زیبا و اعیانی شهر قزوین است که توسط حاج محمد رضا امینی از اعیان تجار قزوین در غرب رودخانه دزج ساخته شد که بعدها در زمان پهلوی اول رودخانه پر شده و خیابات مولوی به جای آن احداث گردید و از جاذبه های تاریخی قزوین می باشد. این ساختمان در سال ۱۲۷۵ هجری قمری با دو طبقه بنا گردیده و در آن وقت مبلغ چهل و هشت هزار تومان صرف ساخت آن شده‌است. در میان بنا سه تالار ساخته شده که امتداد آن‌ها به موازات یکدیگر از شرق به غرب است و میان دو حیاط شمالی و جنوبی قرار دارد. تالارها دارای ارسی‌های بسیار زیبایی بوده که در هنگام روضه خوانی با بلند کردن آن‌ها، هر سه تالار یکی می‌گردند و محوطه سر‌پوشیده بزرگ و آیینه کاری زیبایی تشکیل می‌دهند. در وسط تالار بزرگ چهل‌چراغ آویخته شده و فرشهای تالار یکتخته و عتیقه بوده‌ است. زیر تالارها خالی بوده و سردابه، زیرزمین، شربتخانه و انبار ساخته‌اند مرحوم حاجی محمد رضای امینی برای خیرات و مبرات در سال ۱۳۰۳ ه.ق دهاتی را جهت روضه خوانی در ایام محرم و اطعام مساکین در محرم و صفر و رمضان وقف این حسینیه نموده‌ است.

آدرس: ایران، قزوین، شهر قزوین ،خیابان مولوی

آب انبار سردار بزرگ

آب انبار در ایران زیاد است ولی دلیل اینکه این آب انبار جزئ جاذبه های تاریخی قزوین محسوب شود، این است که این آب انبار دارای گنبدی بلند و آجری است که نورگیرهایی روی بدنه‌ آن طراحی شده است. روی این قسمت، گنبد مخروطی کوچکی از کاشی فیروزه‌ای بنا شده است. ارتفاع بلندترین قسمت این سازه تا کف، چیزی حدود ۲۸٫۵ متر است. به جز بادگیر مرکزی، چهار روزن مشبک دیگر برای تهویه در گنبد آب‌انبار طراحی کرده‌اند. در دو سمت ورودی آب‌انبار سردار بزرگ، با سکوی سنگی برای نشستن و استراحت روبرو می‌شوید. راه سنگی نیز روبرویتان خواهد بود که حدودا دارای پنجاه پله است و برای دسترسی به آب باید دوازده و نیم متر پایین بروید. این راه در نهایت به کانالی مشهور به راه شیر منتهی شده که دارای سقف قوسی شکل است. اگر در قزوین به تماشای این بنای قدیمی رفتید، در ورودی آن با یک طاق‌نمای عریض با قوس جناقی و دو پا طاق جانبی به صورت دو طبقه که با آجرکاری و کاشی‌کاری در طرح‌های هندسی مزین شده روبرو می‌شوید. سقف داخلی طاق‌نمای میانی دارای تزیینات آجرکاری، رسم‌بندی و پا باریک‌های تزیینی است که با کاشی جلوه‌ی بیشتری گرفته است. سیستم آبرسانی آب‌انبار سردار جالب و دارای حجم مخزنی بالغ بر سه‌هزار متر مکعب است. مصالح به کار گرفته شده در بنای آب‌انبار بزرگ، شفته آهک با روکش ساروج با قطری در حدود سه متر است.

آدرس: ایران، قزوین، شهر قزوین ،خیابان راه‌آهن، محله راه ری

برج‌های خرقان

وقتی از جاذبه های تاریخی قزوین سخن می‌آوریم، نام برج های خرقان را به عنوان منحصر به فردترین جاذبه های تاریخی قزوین نباید از یاد ببریم. این دو برج در محوطه وسیعی به فاصله کمی از یکدیگر قرار گرفته‌‏اند و از بسیاری جهات با هم شباهت دارند؛ اما برج شرقی، قدیمی‌‏تر از برج غربی است. (شروع پاراگراف جدید) تمامی بنا به ضخامت ۶۰ سانتی‏متر با آجرهای ساده به ابعاد ۱۹*۱۹*۵ سانتی‏متر یا ۲۰*۲۰*۵ سانتی‏متر ساخته شده، سپس روی آن پوششی تزئینی با آجر به ضخامت ۲۱ سانتی‏متر اجرا شده است. قطر ستون‏‌های مدورِ گوشه‌‏های بنا، به جز دو تای آن‏ها که راه پله مارپیچ منتهی به بام را در برمی‏‌گیرند، همگی یکسان است. برای رسیدن به راه‌‏پله‌‏ها باید از در مستطیل شکل کوتاهی داخل اتاق مقبره گذشت. تعداد پله‌های هر راه پله ۲۲ عدد است.

آدرس: ایران، قزوین، ۳۲ کیلومتری جاده قزوین ـ همدان، یک کیلومتری روستای حصار ارمنی ـ از توابع خرقان غربی

عمارت باغ سپهدار

یک دیگر از جاذبه های تاریخی قزوین عمارت باغ سپهدار است. این عمارت در دو طبقه ساخته شده است. طبقه‌ی همکف آن مجموعه‌ای از چند اتاق با کاربری خدماتی، راهرو و یک سالن مرکزی است. طبقه‌ی فوقانی شامل تعدادی اتاق و یک تالار مستطیل شکل است. این عمارت شبیه کوشک ساخته شده، یعنی بنایی مستقل که تمامی اطراف آن فضای باز و مشجر بوده است. ایوان این عمارت هم به صورت غلام‌گردشی است، یعنی راهرویی است که دور‌تا‌دور بنا می‌گردد. در اضلاع شرقی و غربی امارت، هفت ستون و در اضلاع شمالی و جنوبی آن پنج ستون قرار دارد. البته در تقاطع اضلاع، ستون‌ها مشترک هستند. از دیگر نکات معماری در این عمارت، اختلاف ارتفاع کف عمارت با کف حیاط است، به‌گونه‌ای که کف عمارت کمی بالاتر از کف حیاط قرار دارد. هم اکنون نیز این عمارت موزه‌ی کشاورزی است که در آن ادوات قدیمی کشاورزی و دامپروری برای مشاهده‌ی عموم نگهداری می‌شود. ادواتی نظیر گاوآهن، خرمن‌کوب و انواع داس و اره و حوض‌های سنگی که برای آبشخور چارپایان در باغستان‌های سنتی نصب می‌شده و…

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، انتهای خیابان فلسطین غربی

سرای رضوی قزوین

از جاذبه های تاریخی قزوین سرای رضوی است.سرای رضوی یا کاروانسرای شاه یا سرای شاه مربوط به دوره صفوی است و در قزوین، جنوب مجموعه بازار واقع شده است. ساخت بنای کاروانسرای شاه (سرای رضوی) متعلق به دوره سلطنت شاه طهماسب صفوی است. این سرا به صورت دو ایوانی ساخته شده و مجموعه‌ی حجره‌ها در دو طبقه، گرداگرد حیاط مستطیل شکل آن را فرا گرفته‌اند. حجره‌های موجود در زوایه‌ی اضلاع، به صورت سه‌گوش ساخته شده و طاق‌نماهایی با عمق و عرض بیشتر دارند و در لچکی سقف طاق‌نمای آنها، تزیینات آجرکاری به شیوه‌ی حصیری دیده می‌شود. هشتی مرکزی ایوان غربی که با در بزرگی به بازار بزازها متصل می‌شود، دارای گنبدی آجری با کاشی‌کاری زیبا است. این سرا در گذشته به شکل کاروانسرا بود و از آن به عنوان بارانداز کاروانیان و از شترخان (کاروانسرایی که مخصوص شتران بود) آن برای چهارپایان آن‌ها استفاده می‌شده است.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، بازار قزوین

خیابان سپه قزوین

این خیابان که به نام عالی قاپو یا دولتی نیز خوانده می شد، پیش از این قلب مرکز شهر بوده و هم‌اکنون نیز در محدوده محور فرهنگی قرار دارد و از ضلع شمالی، به مجموعه کاخ چهل‌ستون و عالی‌قاپو و از ضلع جنوبی به خیابان سلامگاه و خیابان راه ری راه پیدا می‌کند و از بزرگترین جاذبه های تاریخی قزوین به شمار می آید. خیابان سپه قزوین به عنوان نخستین فضای شهری که ماهیتی متفاوت از میدان‌ها و میدانچه‌ها و یا گذرهای ارگانیک فاقد طراحی بوده و بیشتر به عنوان مسیری مستقیم و طراحی شده برای رفت و آمد شباهت داشت، شناخته می‌شود. این محور در دوره صفوی و در دوره پایتختی شهر قزوین از محل سردر عالی قاپو تا موضع تقریبی مقابل مسجد جامع احداث شده است و پس از آن و با انتقال پایتخت به اصفهان نمونه‌ی تکامل یافته‌تر آن در این شهر و با عنوان چهار باغ احداث شد. بنابراین اطلاق عنوان نخستین خیابان ایران برای این محور منطقی به نظر می‌رسد. در محدوده‌ی این خیابان آثار ارزشمندی همچون مسجد و آب انبار ساخته شده که تاریخ ساخت قدیمی‌ترین بنای موجود در آن یعنی مسجد جامع به قزوین اولیه بر می‌گردد.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، خیابان سپه

عمارت سردار مفخم

خانه مجلل سردار مفخم که به اواخر دوره قاجار تعلق دارد، در مرکز شهر قزوین و در بخشی از بافت تاریخی این شهر قرار گرفته است. خانه سردار بنایی است دو طبقه که هم از نمای بیرونی و هم طراحی داخلی جالب توجهی برخوردار است. ساختمان خانه سردار مفخم که از سه طرف نمای متفاوت دارد، در میان یک حیاط بزرگ قرار گرفته و نمونه‌ای دیدنی و واقعی از خانه‌های ایرانی است. این ساختمان ستون‌های بلند و مستقل از هم در دو طبقه دارد.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، خیابان هلال احمر

کلیسای رفیع قزوین

کلیسای رفیع در خیابان طالقانی قزوین و در حیاط مدرسه‌ای به همین نام و یکی از جاذبه های تاریخی قزوین است. این کلیسا در دوران پهلوی اول، در محوطه‌ی این مدرسه ساخته شد که از دیرباز، مجموعه‌ی آموزشی و عبادتی ارمنی‌های ساکن قزوین بود. بنای آجری این کلیسا، طرحی مبتنی بر محورهای چلیپایی دارد و فضای اصلی آن به شکل مستطیل است و ۴ ستون دارد. محراب کلیسا در ضلع شرقی واقع شده و با چند پله، از هال نمازخانه جدا می‌شود.

آدرس: ایران، قزوین، قزوین، مدرسه رفیع

گرمابه رضوی

این حمام از جاذبه های تاریخی قزوین در دوره قاجار است که در جنب ورودی مسجد النبی در خیابان امام خمینی شهر قزوین واقع شده است.

این بنا در سال ۱۳۸۴ بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس:ایران، قزوین، قزوین، حمام رضوی

گرمابه سعدیه

این حمام یکی از بخش های تاریخی کاروانسرای سعد السلطنه است که مربوط به دوره قاجار بوده و در خیابان شهر قزوین واقع شده است. این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از آثار و جاذبه های تاریخی قزوین به حساب می‌آید.