جاذبه های تاریخی و فرهنگی استان فارس

 استان فارس یکی از استانهای مهم برای گردشگری کشور ایران بشمار می رود زیرا مهمترین آثار تاریخی و طبیعی و تمدن ایران در این استان قرار گرفته است،مهمترین آثار تاریخی ایران بلکه جهان به نام تخت جمشید در این استان و در شهرستان مرودشت قرار گرفته که خود سند معتبر تمدن ایران به حساب می آید.شهر زیبای شیراز نیز با داشتن شاعرانی همچون حافظ و سعدی یکی از مشهورترین شهرهای ایران و جهان می باشد.

مجموعه تخت جمشید

تخت جمشید از مشهورترین مجموعه های دوران باستان در ایران به شمار می آید که در سطح جهانی نیز کاملا شناخته شده است. احداث این مجموعه در دوره داریوش هخامنشی در حدود سالهای 520 تا 518 (پیش از میلاد : پ.م) شروع شد و در دوره پسر او ، خشایار شاه هخامنشی نیز ادامه یافت.در دوره پادشاهان بعدی هخامنشی نیز فعالیت های در زمینه توسعه این مجموعه صورت گرفت.یکی از ویژگیهای این مجموعه این است که پیش و پس از آن، مجموعه ای با آن عظمت در تاریخ ایران ساخته نشده و هنوز هم منحصر به فرد است.

ویژگی مهم دیگر تخت جمشید این است که بزرگترین و مهمترین مجموعه طراحی شده از دوران باستان است که، افزون بر عظمت و شکوه ، جنبه آئینی نیز داشته است.البته در این زمینه نظریه های گوناگونی وجود دارد،برخی از پژوهشگران اظهار داشته اند که تخت جمشید یک جایگاه صرفا آئینی و مذهبی بوده است،در حالی که در این متن نشان داده شده که تخت جمشید گونه ای از دژهای حکومتی- تشریفاتی و سکونتی بوده که از لحاظ آئینی نیز اهمیت داشته است.

مجموعه تاریخی پاسارگاد

محوطه تاریخی پاسارگاد در 70 کیلومتری شمال تخت جمشید، در 3 کیلومتری جاده آسفالته شیراز - آباده در استان فارس قرار داردمنطقه‌ای که پاسارگاد در آن واقع شده به دشت مرغاب معروف است.پیش از این که شهر پاسارگاد در دشت مرغاب ساخته شود، این دشت از سابقه تمدنی 3 هزار ساله برخوردار بود و روستاهایی چون تل نخودی، تل خاری(خری)، تل 3 آسیاب و 2 تولان که در هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد در آنها کشاورزی می‌شد، دارای رونق و شکوه ویژه‌ای بود.

مجموعه آثار پاسارگاد در محوطه‌ای به پهنای 2 و درازای 3 کیلومتر گسترده است.این آثار از شمال به جنوب به 5 گروه تقسیم می‌شود:

صفه (ایوان مسقف) عظیم تل تخت یا تخت مادر سلیمان و باروی(دیوار) خارجی آن

محوطه مقدس در شمال غرب آن

ساختمان زندان

مجموعه کاخ‌ها شامل محوطه چهار باغ با آب گذرها، حوضچه‌های سنگی و کاخ‌های پذیرایی یا بارعام، کاخ اختصاصی کوروش یا کاخ مسکونی، کوشک‌های الف و ب، درگاه و پل

آرامگاه کوروش در فاصله 5/1 کیلومتری کاخ‌ها

زندان سلیمان یکی دیگر از آثار بسیار زیبا در مجموعه تاریخی پاسارگاد است که به اوایل دوره هخامنشیان تعلق دارد و بنای چهار گوش برج مانندی است که در دوران اسلامی به زندان سلیمان شهرت یافته و اکنون فقط یک دیواره آن باقیمانده است.گروهی آن را آرامگاه کمبوجیه پسر و جانشین کوروش می دانند و بعضی آن را آتشگاه و برخی دیگر نیز گنج خانه کوروش نامیده اند اما احتمال اینکه آرامگاه کمبوجیه بوده بر دلایل استوارتری متکی است.

شهر تاریخی بیشاور

بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در استان فارس است که در زمان ساسانیان ساخته شده و امروزه تنها ویرانه هایی از آن برجای مانده است این شهر از قدیمی ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن به صورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است. بیشاپور در شمال شهر کازرون و در فاصله 23 کیلومتری آن (110 کیلومتری شیراز) قرار گرفته و از شهرهای خوش آب و هوا و دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده است.

شهر باستانی گور

شهر گور یا شهر فیروزآباد، در 100 کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبه‌ترین و گمنام‌ترین شهرهای گردشگری ایران است. فیروز آباد تا قبل از حمله اسکندر به ایران، شهر گور نامیده می‌شد.اسکندر مقدونی این شهر را کاملا ویران کرد و قرن‌ها بعد از اسکندر، اردشیر موسس سلسله ساسانی این شهر را احیا و آباد کرد،اما در حمله تازیان به ایران این شهر دوباره ویران شد.

شهر تاریخی داراب گرد

شهر تاریخی و باستانی دارابگرد که در قدیم به آن دارابجرد نیز می‌گفتند، در 6 کیلومتری جنوب شهر فعلی داراب در کنار جاده جدید داراب- شیراز قرار دارد این شهر از کهن‌ترین شهرهای ایران و جهان محسوب می‌شود و پیشینه آن به بیش از 2500 سال می‌رسد. دارابگرد نام یکی از 5 شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم، به معنی شهر داریوش تنها شهر بنا شده به دست داریوش هخامنشی نبوده، اما شاید نخستین بنای مدور برپا شده به دست او بود که نام خود را بر آن نهاد.

نقش شاپور

نقش شاپور از بقایای شهری آباد بر جای مانده است .در خرابه های شهر شاپور ،کم و بیش شالوده های بعضی عمارات نیز دیده می شود،خرابه های شهر در مکانی به نام «تنگ چوگان» در چند کیلومتری شهر کازرون قرار دارد.

 

کتیبه های کورنگون (کرنگون)

 در شمال غربی فهلیان و در جنوب روستای «سه تلون» در 20 کیلومتری شمال غربی نورآباد ، بر فراز کوه «کرنگون» آثار حجاری شده معروف به نقاره خانه و «سگ مترو» جلب توجه می کند . قدمت این آثار تاریخی به قرن سوم پیش از میلاد می رسد.

سنگ نبشته پهلوی تنگ براق

 در شمال غربی پاسارگاد در تنگ براقی ، سنگ نبشته ای به ابعاد 40/1 × 1 متر مشتمل بر 16 سطر که هر سطر 90 سانتی متر طول دارد ، قرار گرفته است.

نقش برجسته سراب بهرام

نرسیده به نورآباد ، پایین کوه در محوطه باصفایی که "سراب بهرام" خوانده می شود ، نقش برجسته ای به درازای 85/3 متر و بلندی 90/2 متر حجاری شده است . در این نقش بهرام دوم در وسط نشسته و در هر سمت او دو نفر از بزرگان ساسانی به حال احترام ایستاده و انگشت سبابه را به نشانه احترام رو به بالا نگه داشته اند.

نقش رستم

نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری تخت جمشید، در کوه حاجی آباد واقع است.

آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی از جمله داریوش بزرگ و خشایارشا، نقش برجسته‌هایی از وقایع مهم دوران ساسانیان از جمله تاجگذاری اردشیر بابکان و پیروزی شاپور اول بر امپراتوران روم، بنایی موسوم به کعبه زرتشت و نقش‌برجسته ویران‌شده‌ای از دوران عیلامیان در نقش رستم قرار دارد.

دروازه قرآن

بنای اصلی دروازه قرآن بنای سنگی منسوب به "عضدالدوله دیلمی" بود و دو نسخه قرآن به خط ثلث عالی منسوب به "ابراهیم سلطان" فرزند شاهرخ تیموری در اتاق بالای آن قرار داشت.مردم شیراز رسم داشتند که روز اول هر ماه قمری ، از زیر قرآن های این دروازه عبور کنند و خود را تا آخر ماه در پناه آن قرار دهند.در سال 1316 شمسی برای تعریض خیابان، این بنای تاریخی منهدم شد. چند سال بعد"حسین ایگار" بنای کنونی را کمی پایین تر از محل دروازه قرآن قدیم بنا کرد و با این اقدام، سنت شهر شیراز را احیا نمود.

بازار وکیل  

این مجموعه ارزشمند، در شرق میدان شهرداری شیراز، کنار مسجد جامع واقع شده و از ساخته های کریم خان زند است.به اعتقاد برخی، کریم خان زند در ساخت این بازار ، بازار قیصریه لار را مد نظر داشت.

حمام وکیل

در جنب مسجد وکیل ،‌ حمام وکیل قرار گرفته است که بر اثر تغییر وضع حمام های عمومی تا حدی از صورت اصلی خارج شده است.حمام وکیل مانند بازار و مسجد وکیل به دوره زندیه مربوط است.

آرامگاه حافظ

 برای اولین بار ، 65 سال پس از درگذشت حافظ ، در سال 856 ه. ق استاد "شمس الدین محمد یغمایی" اقدام به ساخت عمارت گنبدی بر فراز آرامگاه حافظ نمود و در برابر آن حوضی بزرگ ساخت،آب این حوض از آب رکن آباد تامین می شد. این بنا در اوایل قرن 11 ه. ق در زمان سلطنت شاه عباس تعمیر شد.بعد از آن نیز نادر شاه دستور تعمیر آرامگاه حافظ را صادر کرد.ساختمان اصلی مزار حافظ در زمان کریم خان زند در سال 1187 ه. ق شکل گرفت.

آرامگاه سعدی

آرامگاه سعدی در شمال شرقی شیراز،در دامنه کوهی به نام "پهند" قرار دارد،می گویند پس از وفات سعدی در سال 691 ه . ق، او را در خانقاه خودش که در همین محل واقع بود، دفن کردند.