جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی اردبیل
-
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی؛ آرامگاه جد بزرگ خاندان صفوی
صفی‌الدین اردبیلی، جد بزرگ خاندان صفویه، صوفی بود که برای خود خانقاهی داشت و پس از مرگش در همان خانقاه دفن شد. بنای این خانقاه شاهکاری از هنر و معماری ایرانی است. در این مجموعه بناهایی از سال ۷۱۴ تا ۱۰۰۸ هجری شمسی ساخته شده‌اند که از نظر معماری، تزیینات، صندوق منبت و مشبک قبور و غیره، شکوه معماری مذهبی از دوره ایلخانی تا صفوی را به نمایش می‌گذارند.
در این مجموعه شاه اسماعیل اول، مادر شاه اسماعیل، شهیدان ایرانی جنگ چالدران و برخی از مشایخ دوران صفویه دفن شده‌اند.
آدرس بقعه شیخ صفی اردبیلی
اردبیل، خیابان شیخ صفی، میدان عالی‌قاپو
-
موزه مردم‌شناسی اردبیل
موزه مردم‌شناسی اردبیل در محل حمام تاریخی آقا نقی یا ظهیرالاسلام بنا شده است و افراد محلی بیشتر آن را با نام حمام ظهیرالاسلام می‌شناسند. علاوه بر اشیا به نمایش گذاشته‌شده در موزه، ساختمان موزه و معماری آن هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. قدمت ساختمان موزه به دوران حکومت ایلخانی برمی‌گردد که در طول دو قرن از زمان ساخت آن، قسمت‌های مختلفی به آن افزوده شده است.
در موزه مردم‌شناسی اردبیل با فرهنگ، آداب‌ورسوم، نوع زندگی، لباس، خوراک مردم اردبیل و آیین‌های مخصوص این منطقه آشنا خواهید شد.
آدرس موزه مردم‌شناسی اردبیل
اردبیل، میدان عالی‌قاپو، ابتدای خیابان سعدی
-
آرامگاه سید امین‌الدین جبرائیل
سید امین‌الدین جبرائیل، پدر شیخ صفی‌الدین اردبیلی جد بزرگ خاندان صفوی است. سید امین‌الدین در روستای کلخوران شیخ، در نزدیکی شهر اردبیل، به خاک سپرده شده است. در زمان صفوی برای او مقبره‌ای به سبک معماری اسلامی ساخته شد.
پلان اصلی مقبره به شکل هشت‌ضلعی است و گنبد آجری در مرکز آن سوار است. جنس بدنه ساختمان هم از آجر است و سقف آن مقرنس‌کاری شده است.
در این بنای زیبا می‌توانید تزئیناتی مانند مقرنس‌کاری، کاشی‌کاری و گچ‌بری مربوط به معماری اسلامی را ببینید.
آدرس آرامگاه سید امین‌الدین جبرائیل
اردبیل، بزرگراه بسیج، خیابان شیخ جبرائیل، روستای کلخوران شیخ
-
خانه تاریخی رضازاده
خانه تاریخی رضازاده در اواخر دوره قاجار در محله اوچدگان ساخته شده و یکی از مکان‌های دیدنی اردبیل است. ساختمان این خانه در دو طبقه ساخته‌شده و پلان ساختمان دوطبقه آن به شکل نعل طراحی شده که اتاق شاه‌نشین در میان ساختمان و در اطراف آن اتاق‌هایی به شکل قرینه در دو طرف بنا ساخته شده‌اند. در تزئینات ساختمان آجر به کار رفته و پایه‌ها و دیوارها از خشت خام هستند.
این خانه تاریخی مدت‌ها به‌عنوان اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل استفاده می‌شد و در حال حاضر به موزه شهدا تبدیل شده است. در این موزه تصاویری از شهدا، وصیت‌نامه، لباس و لوازم جنگ شهدا به نمایش گذاشته شده است.
آدرس خانه تاریخی رضازاده
اردبیل، بلوار طالقانی، کوچه اوچ دکان
-
آرامگاه شاه اسماعیل
آرامگاه شاه اسماعیل که در مجموعه آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی قرار دارد، اتاق کوچکی با پوشش گنبدی آجری به ابعاد ۲.۵ متر در ۳.۵ متر است. قسمت بالای دیوارها و سقف را به شیوه ماهرانه‌ای با گل‌وبته نقاشی و روی آن‌ها بارنگ‌های مختلف و آب‌طلا تزیین کرده‌اند. دیوارها تا ارتفاع ۱.۶۹ متر از کف آرامگاه، با کاشی‌های خشتی آبی لاجوردی تزئین شده است. آرامگاه شاه اسماعیل به‌عنوان بخشی از مجموعه آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، از جاهای دیدنی اردبیل به شمار می‌رود و در فهرست میراث جهانی یونسکو و آثار ملی ایران ثبت شده است.
آدرس آرامگاه شاه اسماعیل
اردبیل، خیابان شیخ صفی، میدان عالی‌قاپو
-
گورستان تاریخی شهر یری مشگین شهر
در ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر و در شمال‌غربی روستای پیرازمیان، منطقه‌ای باستانی به نام شهری یری قرار دارد که به سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشاتپه تقسیم می‌شود. قدمت دژ نظامی و معبد به حدود ۱۴۰۰سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. قوشاتپه هم به ۷هزار سال قبل از میلاد مسیح تعلق دارد.
-
بازار سرپوشیده اردبیل
بازار سرپوشیده با قدمت چندصدساله، از جمله دیدنیهای اردبیل است که علاوه بر اینکه جاذبه تاریخی‌اش، در برخی از راسته‌های آن هنوز کسب‌وکار در جریان است و جاذبه اقتصادی و تجاری هم به حساب می‌آید.
