در دروازه رو می شه بست، اما دهان مردم را نه
هر گاه کسی از عیب جویی و خرده گیری دیگران در مورد اعمال و رفتار خود احساس تألم و ناراحتی کند گفته می شود:«در دروازه رو می شه بست، اما دهان مردم را نه.»
در هر صورت انسان هر کاری که انجام دهد، مردم در مورد آن قضاوت میکنند و پشت سر همدیگر حرف میزنند، بنابراین نباید بخاطر حرف مردم از کاری که میخواهیم انجام دهیم و فکر میکنیم درست است، صرف نظر کنیم و یا بر عکس کارهایی که انجام میدهیم به خاطر حرف مردم باشد و مطابق میل دیگران رفتار کنیم.
داستان ضرب المثل:
یکی از نصایح حکیمانه لقمان به فرزندش این بود که در اعمال و رفتارش صرفا خشنودی خدا و رضای وجدان را در نظر بگیرد و به حرف مردم چندان اهمیت ندهد. پسر لقمان چون مثل پدرش اهل چون و چرا بود، برای اطمینان خاطر یک مثال و دلیل موجه خواست و لقمان هم گفت: بسیار خوب الآن آماده شو تا با هم به سفر برویم و در مسیر سفر، من پرده از این راز بردارم.
فرزند لقمان دستور پدر را اطاعت کرد. وقتی الاغ را آماده کرد، لقمان سوار شد و به پسر گفت تا دنبال او بیاید. در همان زمان از کنار عده ای گذشتند که در مزرعه مشغول کار بودند. آن ها با دیدن لقمان و پسرش گفتند: عجب مرد سنگدلی، خودش سوار است و کودک ضعیفش پیاده! لقمان با شنیدن این حرف پسر را سوار کرد و خود پیاده به دنبال او آمد.
باز عده ای رسیدند، این بار مردم گفتند: عجب فرزند بی ادبی که حرمت پدر را نگاه نمیدارد، خود که جوان و نیرومند است سواره است و پدر پیرش پیاده! این بار لقمان هم پشت سرش سوار شد.
رفتند و رفتند تا به عده ای دیگر رسیدند، این بار مردم گفتند: عجب آدم های ب یانصافی! هم بارشان را بر این حیوان نحیف گذاشته اند و هم خودشان سوار او شده اند! در این هنگام هر دو از الاغ پیاده شدند و رفتند و رفتند تا به دهکده ای رسیدند.
این بار اهالی دهکده گفتند: عجب آدم هایی، الاغ سواری همراهشان هست و پیاده می آیند، حتما الاغ را بیشتر ازخودشان دوست دارند!
وقتی سفر این پدر و پسر به این جا رسید، لقمان با لبخندی رضایتبخش به فرزند خود گفت: این تصویری از آن حقیقتی بود که با تو گفتم. خودت متوجه شدی که هر کاری انجام دهی نمیتوانی رضایت همه آدم ها را جلب کنی و حرف هر کدام را بپذیری دیگری به تو طعنه میزند! در دروازه را میتوان بست ولی دهان مردم را نمیتوان بست. پس بهتر است که راه خودت را بروی و با حرف این و آن، از مسیر زندگیات منحرف نشوی.