کارشناسان مععتقدند تغذیه در کودکان مدرسه‌ای بسیار مهم است چراکه به تأمین مواد سازنده برای رشد ، تأمین انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های جسمی، فکری و حفظ مقاومت در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند همچنین در ذخیره‌سازی مواد غذایی لازم به منظور آمادگی برای رشد سریع دوران بلوغ موثر است.

 

نقش خانواده در تغذیه صحیح فرزندان

 از آنجا که کودکان، وعده‌های غذایی اصلی صبحانه، ناهار و شام را معمولاً در خانه و با حضور والدین صرف می‌کنند بنابراین الگوی غذایی اصلی آنها بیشتر تابع خانواده است و آنها می‌توانند موقعیتی فراهم کنند تا فرزندانشان از رژیم غذایی سالم و متنوع برخوردار شوند و با سرمایه گذاری برای تغذیه صحیح کودکان و دانش آموزان نسلی سالم و پویا تحویل جامعه دهند.

 دوران مدرسه از نظر تغذیه‌ای دوره قابل توجهی است زیرا هنوز کودک در مرحله رشد قرار دارد، اگرچه روند رشد به صورت یکنواختی ادامه دارد اما سال‌های آخر دبستان، مقارن با شروع جهش رشد به ویژه در دختران است که تامین انرژی مورد نیاز، بسیار ضروری است.
 باید کودکان را با نقش تغذیه در یادگیری و درک مطالب، اهمیت صرف صبحانه، خوردن شیر و لبنیات و انواع سبزی و میوه‌ها، مضرات مصرف شکلات، شیرینی و تنقلات غذایی کم ارزش آگاه کنیم.
یک کارشناس بهداشت مدارس گفت : متاسفانه برای بسیاری از خانواده‌ها و کودکان، غذاهای آماده و تنقلات فاقد ارزش غذایی، جزئی از رژیم غذایی عادی روزانه محسوب می‌شود که به وسیله آموزش تغذیه می‌توان افراد را در هر سن و سالی متوجه عادات غذایی ناصحیح کرد و رفتارهای تغذیه ای مناسب را جایگزین آنها ساخت.

طاهره گودرزی افزود: برخی از والدین  برای میان وعده و یا صبحانه فرزندان خود در مدرسه از کیک و بیسکویت استفاده می کنند که این فاقد هرگونه ارزش غذایی بوده و بهتر است صبحانه و میان وعده مناسب و پرکیفیتی برای دانش آموزان در نظر گرفته شود.

وی با بیان اینکه تأثیر تغذیه در رشد، سلامت و  قدرت یادگیری در کودکان برکسی پوشیده نیست، گفت: بنابراین کمبود مواد مغذی باعث کاهش قدرت فراگیری در کودکان است و تغذیه صحیح در قدرت یادگیری کودکان مؤثّر است .
وی افزود:  با وجود اهمیت فراوان صبحانه در سلامت کودکان، بسیاری ازآنها میلی به خوردن صبحانه ندارند هر چند خوردن این وعده غذایی باعث برآورده شدن نیازهای تغذیه‌ای کودک در طول روز می‌شود که نتیجة آن کنترل وزن و سطح کلسترول خون است.
کارشناس ارشد تربیت بدنی گفت: دوران مدرسه و بویژه سال‌های آخر دبستان مقارن با شروع جهش رشدی است، بنابراین تأمین انرژی و مواد مغدی مورد نیاز در این دوران بسیار ضروری است.
منصوره معظمی با بیان اینکه میزان انرژی مورد نیاز کودکان مدرسه‌ای به دلیل تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرک و سرعت رشد آنها متفاوت است، اظهار داشت: در صورتیکه انرژی مورد نیاز کودک به خوبی فراهم نشود باعث مختل شدن رشد کودک خواهد شد.
وی گفت: یکی از بهترین راه‌ها برای اطمینان از تأمین نیازهای تغذیه‌ای کودکان مدرسه‌ای، استفاده از ۶ گروه اصلی غذایی شامل نان و غلات، گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها، گروه میوه‌ها و سبزیجات، شیر و لبنیات است.
وی افزود: در صورتیکه برای میان وعده‌های غذایی از نان و تخم مرغ، ساندویچ مرغ، کتلت، انواع کوکوها و یا شیر و کیک مصرف شود، بخشی از پروتئین مورد نیاز کودکان این سنین تأمین می‌شود.

معظمی افزود: والدین باید میان وعده  غذایی که به راحتی قابل حمل است و  مصرف آن در زمان بسیار اندک زنگ تفریح  ممکن است را برای دانش آموزان تهیه کنند.

مدیر یکی از مدارس بروجرد نیز گفت: با توجه به نیاز روزانه نوجوانان به املاح و مواد معدنی، ویتامین ها، کربوهیدرات ها و سایر مواد مغذی، میان وعده تغذیه سالم برای دانش آموزان طوری تهیه شود که هر روز، تمامی مواد ضروری و لازم برای بدن را داشته باشد.

شهبازی افزود:  به منظور عادت دادن دانش آموزان به شیر، و انواع غذاهای خانگی، هرساله جشنواره غذای سالم در این واحد آموزشی با مشارکت دانش آموزان و اولیا برگزار می شود که با استقبال چشمگیر والدین و دانش اموزان مواجه است و در این جشنواره  آبمیوه های صنعتی که سرشار از مواد افزودنی و قند است و انواع فست فودها  که موجب اضافه وزن دانش آموزان می شود در میان وعده سالم تغذیه دانش آموزان جایی ندارد.

 

یک کارشناس ارشد تغذیه نیز گفت: مواد غذایی مثل انواع نان، ماکارونی، گندم، جو و ذرت در  گروه نان و غلات قرار می‌گیرند و این گروه از مواد غذایی، بیشتر نقش تامین انرژی بدن را به عهده دارند.
فاطمه بیرانوند با بیان اینکه ویتامین‌های گروه B و پروتئین ها، انواع گوشت‌های قرمز، سفید، تخم‌مرغ و حبوبات برای کودکان نیاز بوده افزود: پروتئین‌ها مواد مغذّی اصلی هر سلول زنده هستند و پروتئین‌های دارای منشاء حیوانی کیفیت خوبی دارند.
وی تصریح کرد: تخم‌مرغ  ۱۴درصد پروتئین دارد و بیشترین تعادل اسیدهای آمینه در بین تمام مواد غذایی را داراست، دانه‌های گیاهی چرب نظیر پسته، گردو، فندق نیز در تأمین اسیدهای چرب مورد نیاز بدن بسیار کارآمد هستند.

 

گروه شیر و لبنیات

این کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی اظهار کرد: کلسیم در تشکیل استخوان و دندان و استحکام آن نقش ضروری دارد مواد غذایی این گروه علاوه بر کلسیم و پروتئین دارای انواع ویتامین‌های گروه A ، B و D  هستند.
بیرانوند، با بیان اینکه شیر یک ماده غذایی مغذی و غنی از کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، کلر و ویتامین‌های گروه B ، A و D است، مصرف روزانه شیر و فرآورده‌های آن نظیر دوغ، پنیر و ماست در این سنین را توصیه کرد و افزود: والدین باید فرزندان خود را به جای خرید خوراکی از بوفه مدرسه به خوردن موادمغذی تشویق کنند.

 

وی با بیان اینکه تغذیه، فعالیت و رفتار کودک را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: کم‌خونی و  فقر آهن با تغییرات رفتاری و کاهش توانایی دریادگیری همراه است و کودکان کم‌خون، بی‌تفاوت، خسته و تنبل بوده و در امور تحصیلی نسبت به کودکان سالم موفقیت کمتری دارند که این کودکان پس از درمان، کوشاتر و در فعالیت‌های تحصیلی موفق‌تر می‌شوند.

مدیر آموزش و پرورش بروجرد نیز با بیان اینکه دانش آموزان علاوه بر  سه وعده غذایی اصلی به میان وعده نیاز دارند افزود: برای ارتقاع سطح تغذیه دانش آموزان، ۷۰ واحد آموزشی دارای بوفه مدارس است که از فروش هرگونه مواد غذایی ناسالم و یا تنقلات در این مکانها جلوگیری می شود.

محمد مهرافزون، به نقش تاثیر گذار وسایل ارتباط جمعی در تغییر رژیم غذایی اشاره کرد و گفت: افزایش آگاهی والدین در تأمین نیازهای غذایی کودکان و پیشگیری از کمبودهای تغذیه‌ای نقش مهمی دارد.

وی اظهار امیدواری کرد در سال تحصیلی جاری بتوان با توزیع شیر رایگان در مدارس در جهت بهبود تغذیه دانش آموزان اقدام نمود.