آموزش و پرورش، مهم‌ترین متولی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
تهران (پانا) - رئیس بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در برنامه صبحگاهی شبکه پنج سیما از بررسی آسیب‌های اجتماعی، راه‌های پیشگیری از آن و دستگاه خای متولی در این راستا گفت.
به گزارش روابط عمومی شبکه پنج سیما، مصطفی راستینه در «سلام تهران» با اشاره به دلیل گسترش و تکرار آسیب‌های اجتماعی، گفت: آسیب‌های اجتماعی فقط مختص ایران نیست بلکه در همه جای دنیا وجود دارد که در دیگر کشورها سعی کرده‌اند در حوزه پیشگیری با یک مدیریت خوب و کارشناسی شده، آن را مهار کرده و کاهش دهند که در برخی آسیب‌ها موفق نبوده و در برخی دیگر ما باید از آن‌ها الگو بگیریم.
وی با اشاره به مسئله آسیب‌های اجتماعی در ایران، بیان کرد: در کشور ما نیز آسیب‌های اجتماعی علیرغم این که توسط شورای اجتماعی کنترل می‌شود و دستور رهبر معظم انقلاب نیز است باید حتماً کاهش داشته باشد. متأسفانه در راهی که باید قرار بگیریم قرار نگرفتیم. در حال حاضر نیز در زمان پس از کرونا بحث خشونت، پرخاشگری و خشم مطرح است که چرا مردم ما آن‌قدر خشمگین شدند؛ خود خشم باعث ایجاد خشونت‌ها می‌شود مانند خشونت‌های اقتصادی، خشونت‌های فرهنگی، خشونت‌های کلامی، خشونت‌های جسمی، خشونت‌های جنسی و انواع و اقسام دیگر خشونت‌ها. این خشم‌ها باعث می‌شود جامعه تحت تأثیر قرار گیرد و باعث آسیب‌های زیاد شود. به خاطر کنترل نشدن خشم جامعه و بها ندادن به این حوزه و کنترل نکردن آن، علیرغم اینکه سازمان بهزیستی در بحث مهار خشم و کنترل آن، فعالیت‌هایی انجام می‌دهد، دستگاه‌هایی که باید آن را انجام می‌دادند موفقیت چندانی نداشتند و درنهایت اتفاقات خوبی در کشور رقم نخورده است.
رئیس بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی درباره طرح تقسیم کار ملی آسیب‌های اجتماعی، ابراز داشت: این طرح حدود 7 یا 8 سال است که تدوین شده و وزارت کشور مسئول این کار است. در این طرح، مسئولیت هر دستگاهی مشخص شده است. فرهنگ غنی ایرانی و فرهنگی که از گذشته داشته‌ایم بر تمام دنیا حکومت می‌کرد و ما فرهنگ را صادر می‌کردیم اما به واسطه ضعف عملکرد مدیران ما این بی‌اعتمادی اجتماعی و بی‌اعتمادی مردم باعث شد دچار کمبود در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی، اجتماعی، اقتصادی و دیگر حوزه‌ها شویم.
وی با اشاره به مسئولیت سازمان‌های مختلف در این طرح، بیان کرد: در این طرح، بحث بی‌اعتمادی اجتماعی به صداوسیما محول شده است که صداوسیما این بی‌اعتمادی را از بین ببرد. اگر کسی در کشور انتقاد می‌کند باید به آن‌ها احترام گذاشت برای هر کشور و سیستم، کسی که نقد می‌کند یک موهبت است. در بحث مهار پرخاشگری و خشم، قوه قضاییه متولی اصلی این کار است؛ وقتی قوه قضاییه این قسمت را به عهده بگیرد، مقداری دیگر از فضای خالی پر می‌شود؛ فضای خالی جهل جامعه است، جهلی است که ما گرفتار آن هستیم.
راستینه با اشاره به مسئولیت دیگر سازمان‌ها، اظهار داشت: آموزش‌وپرورش با مهارت‌هایی که به کودکان یاد می‌دهد بخش دیگری را پر می‌کند. همچنین وزارت ارشاد با کاری که باید انجام دهد، کمک می‌کند. وزارت علوم، وزارت بهداشت و دیگران نیز این فضای خالی را پر می‌کنند. وقتی این دستگاه‌ها به نحو احسنت کار خود را انجام دهند آن خلأها پر می‌شود و آسیب‌های نوپدید مانند اتوبوس‌خوابی، گورخوابی، مواد مخدر جدید و غیره اتفاق نمی‌افتد و جایی برای آن‌ها وجود ندارد اما وقتی آن فضا خالی است هر نوع آسیبی مخصوصاً آسیب‌های نوپدید ظهور پیدا می‌کند که در شان مردم ایران نیست.
وی در پاسخ به چگونگی تأثیر مثبت آموزش‌وپرورش در فرهنگ اجتماعی، گفت: در همه جای دنیا با دو حوزه می‌توان کاهش آسیب داشت. بحث آموزش و بحث مشاوره یعنی می‌توانیم با آموزش صحیح و به‌موقع جلوی بسیاری از آسیب‌ها را بگیریم اما چون این کار را انجام نمی‌دهیم آسیب‌ها آمده و بر فرزندان و خانواده ما غالب می‌شود، چیزی که غربی‌ها نیست دنبال آن هستند.
راستینه با اشاره به نقش کلیدی آموزش‌وپرورش، عنوان کرد: آموزش‌وپرورش در همه جای دنیا نقش کلیدی دارد و تمام کارها روی آموزش‌وپرورش می‌چرخد؛ آموزش‌های خانواده، مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های زندگی و غیره که متولی این‌ها آموزش‌وپرورش است. البته صرف آموزش نیز مهم نیست؛ نمی‌توانیم بگوییم پس از اینکه فرد بزرگ شد مثلاً ۱۸ ساله شد سپس کار آموزشی انجام دهیم بلکه کار تربیتی و پرورشی را باید از مهدهای کودک و از پیش‌دبستانی شروع کنیم تا به مرحله آموزش برسد.
وی با اشاره به خروجی کار آموزش‌وپرورش در سال‌های اخیر، گفت: در این حوزه باید خروجی ببینیم تا بتوانیم بگوییم کارش موفق بوده است. متأسفانه می‌بینیم اتفاق‌هایی می‌افتد و خانواده‌های ما هنوز خام هستند. پدران و مادران امروز ما دست‌پرورده همین آموزش‌وپرورش می‌باشند و همین نظام تقسیم کار ملی و مدیران. بچه‌هایی که قرار است در آینده پدر و مادر بشوند بچه‌هایی هستند که همچنان خامشان می‌کنیم و هیچ شناختی از جامعه، زندگی و غیره به آن‌ها نداده و همچنین هیچ مهارتی به آن‌ها آموزش نداده‌ایم درحالی‌که توقع داریم سلامت باشند و آسیبی در کشور نداشته باشیم.
راستینه با توجه به اهمیت همکاری دستگاه‌ها با یکدیگر، ابراز داشت: باید آموزش داده شود و باید وزارت ارشاد در کنار آموزش قرار بگیرد. در دوران کرونا گفتند اگر بالای ۷۰ درصد جامعه واکسن را زده باشند جامعه ایمن می‌شود و اگر ۵ درصد بزنند فایده ندارد اگر تمام دستگاه‌ها در کنار هم قرار بگیرند می‌توانیم موفق شویم چراکه آسیب‌های اجتماعی به خاطر ضعف عملکرد ما ان‌قدر زیاد است که هر روز شاهد آسیب نو پدید و جدید هستیم.
وی درباره وظایف شهروندان برای جلوگیری از درگیری آسیب‌های اجتماعی، بیان کرد: خشم در وجود همه انسان‌ها است هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید خشم ندارد اما برخی خشم را مدیریت می‌کنند. ما برخی مواقع نمی‌توانیم خشم را مدیریت و سکوت کنیم. مردم خیلی مواقع می‌توانند فکر کنند هیچ اتفاقی نیفتاده است اما این سکوت نکردن و بحث بی‌مورد حتی منجر به قتل می‌شود.
راستینه با اشاره به راهکار برای جلوگیری از خشم، اظهار داشت: مردم باید یک مقدار تحرک داشته باشند و ورزش کنند که در این صورت بحث روحی و روانی بهتر شده و کنترل می‌شود. شرایط ورزش کردن در جامعه ما با وجود اینکه هزینه‌ها سنگین شده است، امکان‌پذیر نیست. از طرفی باید کمی صبوری کرد و کنترل انجام داد که نیاز به مهارت و آموزش دارد. باید کمی گفت‌وگو کرد در منزل یا محیط کار اگر بحثی است صحبت کنید و حرف بزنید اجازه ندهید مشکلاتتان غالب شود و آرام آرام تبدیل به کینه و خشم شود. این‌ها باید به مردم آموزش داده شود. آموزش اولویت اول جامعه است.
وی درباره نقش آموزش، گفت: اگر بتوانیم آموزش را نهادینه و آموزش‌های شهروندی و خانواده را کامل اجرا کنیم در خیلی از آسیب‌ها می‌توانیم موفق باشیم. در کلاس‌های آموزشی وقتی با خانواده راجع به گل، این ماده مخدر، صحبت می‌کردیم تصور می‌کردند گل‌های درون گل‌فروشی منظور ما است و می‌گفتند آیا ما دیگر این گل‌ها را نخریم و به داخل خانه نبریم یعنی بچه‌های ما مصرف می‌کنند؟ این عدم آگاهی مردم و خانواده‌ها است. مادران و پدران، مشتاق یادگیری هستند اما اجازه داده نمی‌شود که این اتفاق بیافتد.
رئیس بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی درباره ورود سازمان‌های مردم‌نهاد به بحث آسیب‌های اجتماعی، اظهار داشت: اصلاً بدون کمک سازمان‌های مردم‌نهاد امکان ندارد، مشکلات حل شود. سازمان بهزیستی، وزارت کشور و دستگاه‌هایی که برای مؤسسات مجوز صادر می‌کنند در راستای کمک این مؤسسات و مردمی شدن این کار را انجام می‌دهند؛ انجمن‌ها که ثبت می‌شود همه به این منظور است. ستاد مبارزه با مواد مخدر در جلسه اعلام کرد ۸۰ درصد فعالیت‌ها توسط سازمان‌های مردم‌نهاد است و خود مردم اگر درگیر این کار شوند و درواقع مردمی شود، کار به سهولت انجام خواهد شد. حتی مردمی شدن این کار نیاز به این دارد که مدیران دولتی بخواهند این اتفاق بیافتد. سازمان‌های مردم‌نهاد، بازوی قدرتمند و اجرایی کشور هستند. خود مردم اگر اراده کنند، کنار یکدیگر و دولت قرار گیرند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
گفتنی است برنامه «سلام تهران» برنامه صبحگاهی گروه اجتماعی شبکه پنج سیما است که از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۶:۳۰ تا ۹ صبح با بخش‌های مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی با اجرای مصطفی امامی و صدیقه مرادی روی آنتن شبکه پنج می‌رود.
