سطح یادگیری دانش‌آموزان در شرایط مساوی آموزش مجازی، یکسان نیست
کرج (پانا)- آموزش مجازی طی این دوسال با چالش‌های زیادی روبرو بوده است که مهم‌ترین موضوع در این زمینه سطح یادگیری دانش‌آموزان است. با توجه به اینکه این آموزش مزایایی را به دنبال داشته، برای برخی‌ها متفاوت بوده و موفقیت‌هایی حاصل شده‌است.
شبنم کوثری، کارشناس تکنولوژی و گروه های آموزشی ناحیه ۴ کرج در رابطه با آموزش مجازی دانش آموزان در سطح مدارس در گفت گو با پانا اظهار کرد: «اصول آموزش، تعامل دو سویه بین معلم و دانش آموز است و قطعاً آموزش حضوری و ارتباط نزدیک یکی از بهترین راه های آموزش است، با توجه به بحرانی که در کشور ما و جهان ایجاد شد، آموزش در فضای مجازی برای ما بلامنازع شد. یعنی ما مجبور شدیم با توجه به اینکه نیاز بود آموزش متوقف نشود، آموزش را به هر نحو ممکن ادامه دهیم.»
کوثری در ادامه اضافه کرد:« با توجه به اینکه ما در عصر ارتباطات به سر می بریم و در این عصر انسان ها در فضایی که فضای مجازی نامگذاری شده، ولی افراد حقیقی در آن قرار دارند و با هم ارتباط می گیرند، ما از این تهدید یک فرصت ایجاد کردیم و یک بستر مناسب برای آموزش مجازی به وجود آوردیم.»
وی تاکید کرد:« آموزش مجازی می تواند یک بخش مکمل عالی کنار آموزش حضوری باشد. با توجه به اینکه ما باید از وسایلی که در اختیار داریم برای آموزش استفاده کنیم، در مدارس خاص ما این اتفاق افتاده بود. کانال های ارتباطی، فایل های آموزشی و تولید محتواهای چند رسانه‌ای در این مدارس موجود بود. یعنی از طریق این کانال ها ارتباط با اولیا و دانش آموزان قدمت چندین ساله داشت، اما این بستر در مدارس دولتی مهیا نبود و با توجه به منطقه ای که ما زندگی می کنیم تعداد زیادی از مدارس و دانش آموزان ما کم برخوردار هستند و وسایل مورد نیاز را برای آموزش مجازی در اختیار نداشتند. مانند تبلت، گوشی هوشمند یا سیستمی که بشود از آن برای آموزش مجازی استفاده کرد. به همین دلیل شبکه اجتماعی شاد به کمک ما آمد و با تلاش خیرین، مدارس و اداره آموزش و پرورش همه تلاش کردند تا بتوانند این وسایل و بستر را فراهم کنند که آموزش در فضای مجازی ادامه پیدا کند و پوشش حداکثری در این زمینه داشته باشیم. ولی باز هم در برخی مناطق موفق نشدیم و چاره دیگری اندیشیدیم. با توجه به اینکه این یک بحران و اتفاقی بود که به یکباره کلید خورد، در صورتی که خیلی از دبیران ما آموزش لازم را برای تولید محتوا ندیده و برای آموزش و سنجش و ارزیابی مجازی برنامه‌ای نداشتند، ما هم تلاش کردیم تا کم‌کم این آموزش ها را به معلمان بدهیم.»
این کارشناس تکنولوژی و گروه‌های آموزشی ناحیه ۴ کرج با اشاره به تهدیدات فضای مجازی بیان کرد:«از آنجایی که دانش آموزان ابتدایی نمی توانستند مدیریت درستی را برای استفاده از فضای مجازی داشته باشند، نیاز به مدیریت این فضا برای آنها وجود داشت. در صورتی که ما در فضای اینترنت، فیلترینگ در کشور نداریم تا دسترسی کودکان را در هر سنی متناسب با دانش و مطالعات آنها انجام بدهند، بنابراین یک خطر به ویژه برای بچه های ابتدایی محسوب می شود.»
وی در ادامه اضافه کرد: « از زمانی که آموزش مجازی شروع شد، ما با حضور مدیران و مسئولان یک اتاق فکر تشکیل دادیم و بحث مان این بود که هم آموزش متوقف نشود و هم دانش آموزان کمترین آسیب را از این تهدید به وجود آمده ببینند. مدرسه با توان خودش و با تعامل والدین سعی کرد فضا و بستری را ایجاد کند. یعنی در این بخش از آموزش، والدین حرف اول را می زدند. ما با کمک انجمن اولیا و مربیان آموزش های لازم را در زمینه آموزش مجازی به والدین دادیم. مخصوصا دانش آموزان ابتدایی به ویژه دوره اول ابتدایی. یعنی دانش آموزان کلاس های اول تا سوم نیاز داشتند ارتباط عاطفی با معلم برقرار کنند که به صورت حضوری باشد تا آن یادگیری واقعی اتفاق بیفتد، ولی به خاطر اولویت سلامت دانش آموزان در طی این دو سال نتوانستیم شاهد این اتفاق باشیم. بنابراین هر معلمی با توجه به ابتکار خود و تولید محتوا با دانش آموزان ارتباط برقرار می کرد. ناگفته نماند همه مدارس این امکان را نداشتند که از ادوبی کانکت استفاده کنند و ارتباط تصویری داشته باشند. ارتباط ها به صورت پیام نوشتاری و صوتی برقرار می‌شد که پیام نوشتاری در پایه اول هیچ کاربردی نداشت و اکثراً پیام‌های گفتاری و تصویری بود. من در تیم کیفیت بخشی اداره مشغول به کار بودم و با گروه‌های ابتدایی هم ارتباط داشتم که این اطلاعاتی از این پایه در آموزش مجازی بود. همچنین برخی مدارس پسرانه در دوره متوسطه داشتیم که دانش آموزانش کودکان کار بودند و برخی موبایل، هزینه اینترنت و حتی زمان برای حضور در کلاس های مجازی را نداشتند. از طرفی کرونا وضعیت اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار داد و دانش‌آموزانی هم که کار نمی کردند وارد بازار کار شدند و نحصیل را کنار گذاشتند.»
کوثری عنوان کرد: «ما با برنامه‌ریزی‌هایی که داشتیم به تولید درسنامه برای دوره متوسطه پرداختیم که این درسنامه ها جزوه های کتب درسی بودند. با جمع کردن سرگروه های منطقه و آنها هم با تشکیل تیم های تخصصی بر اساس اولویت بندی مطالب کتاب، در جزوه های آموزشی اهم مطالب را تهیه کردند که این درسنامه ها را در قالب لوح فشرده برای مدارس ارسال کردیم و دانش آموزانی که امکان استفاده از آموزش مجازی به صورت زنده را نداشتند، می توانستند از این درسنامه ها استفاده کنند. خوشبختانه این ابتکار ناحیه ما ابتکاری بود که به تمام نواحی استان البرز منتقل شد، سپس وزارتخانه این ابتکار را به عنوان ابتکار استان البرز از ما پذیرفت. می‌توانم به جرات بگویم بخش‌های زیادی از کشور و مناطق محروم از درس نامه‌ای که ما برای ناحیه و دانش آموزان خودمان به لطف خدا و زحمات شبانه روزی همکارانی که عاشقانه در این زمینه به ما کمک کردند طراحی کرده بودیم، بهره مند شدند.»
این کارشناس در ادامه با بیان برنامه ها در این زمینه، افزود: «در سال گذشته برای همکاران مان در دوره متوسطه، ۱۷۱ وبینار برگزار کردیم. همچنین در زمینه بالا بردن دانش حرفه ای معلمان در سال گذشته با تلاش همکاران و استادانی که در ناحیه داشتیم و در سطح کشوری بودند، آموزش های خوبی به همکاران مان دادیم. با توجه به اینکه کرونا شوک بزرگی را به کشور و مردم وارد کرد، اوایل، آموزش و پرورش در کشور دچار سردرگمی شد. با برنامه‌ریزی‌هایی که داشتیم، توانستیم آموزش مجازی را گسترش دهیم، به طوری که در سال گذشته به صورت کامل آن را اجرایی کردیم و با مجموعه فعالیت هایی که انجام دادیم توانستیم به یک نقطه‌ای برسیم که با توجه به شرایط و امکانات موجود در امتحانات پایه دوازدهم که در حقیقت امتحانی است که می توانیم روی نتیجه آن صحبت کنیم، زیرا آزمون‌های پایه دوازدهم حضوری بود و برگه ها در حوزه تصحیح می شد، شاهد نتایج بسیار خوبی با معدل های بالا بودیم.»
کوثری در رابطه با سطح یادگیری دانش آموزان در آموزش مجازی هم گفت:«سطح یادگیری دانش آموزان متفاوت است. با توجه به اینکه ما ۲۸ نوع هوش داریم و هر انسانی در زمینه‌های مختلفی هوش بالایی دارد، بنابر گفته ها هر انسان از این ۲۸ نوع حداقل ۴ هوش بالا دارد. ما نمی‌توانیم بگوییم همه دانش‌آموزانی که در شرایط مساوی قرار دارند، به یک اندازه یاد می گیرند. خیر، زیرا برخی از دانش‌آموزان ما بصری هستند یعنی نیاز دارند معلم را ببینند تا بتوانند روی اطلاعاتی که معلم به آنها آموزش می دهد متمرکز شوند. بعضی از دانش آموزان ما نمی توانند تمرکز کافی را فقط از صدای معلم داشته باشند و یاد بگیرند چون اتفاق تعامل دو سویه وجود ندارد. بازخورد گرفتن از دانش آموز در این آموزش بسیار سخت است، زیرا وقتی کسی را نمی بینیم و در یک فضایی قرار داریم که فقط ارتباط صدا است ،در آن لحظه ممکن است دبیر سوالی بپرسد و دانش آموز از روی کتاب پاسخ دهد. در این صورت نمی شود سنجید آیا دانش آموز از دانسته های خود پاسخ می دهد یا نه. در واقع صحت آزمایش یا سنجش دانش دانش آموزان در فضای مجازی کار بسیار دشواری است و در تمام جهان این مشکل وجود دارد. برای حل این مشکل راهکارهای مختلفی در نظر گرفتند. برای مثال برخی دبیران علاوه بر آزمون کتبی آزمون شفاهی هم می‌گیرند تا سطح یادگیری دانش آموز را بسنجند.»
وی تاکید کرد: «آموزش مجازی قطعاً نمی تواند مانند آموزش حضوری باشد و نمی تواند سطح یادگیری بالایی را به همراه داشته باشد، اما در برخی دانش‌آموزان نتایج خوبی گرفتیم و شاهد رضایت آنان بوده‌ایم.»
کوثری بیان کرد:«با توجه به امکانات و شرایط موجود امیدواریم که بتوانیم آموزش مجازی را در کنار آموزش حضوری در کلاس‌های درس در سال‌های آینده به صورت یک برنامه ثابت داشته باشیم، ولی باز هم نیاز به بسترسازی دارد و باید از امکاناتی که داریم در این زمینه به خوبی استفاده کنیم.»
این کارشناس آموزشی در پایان اظهار امیدواری کرد که «سعی کنیم در کیفیت بخشی پیشرفت هایی داشته باشیم و دانش‌آموزان ما در دوران متوسطه به نقطه‌ای برسند که وقتی خود را ارزیابی می‌کنند، متوجه شوند چیزی یاد گرفته اند. یعنی زمانی که یک مقطعی را به عنوان متوسطه تمام می کنند و می خواهند وارد دوره آموزش عالی شوند، بدانند که چه چیزهایی یاد گرفته و دانشی را دارند که می‌توانند از آن بهره بگیرند.»
