تشریح جزییات طرح ملی «نماد»

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل معاونت پرورشی و فرهنگی، دستورالعمل اجرایی برنامه ملی «نماد» در سال تحصیلی 1400-1399 به چند بخش تقسیم شده است که عبارتند از: آموزش، غربالگری، مداخله مدرسه ای، تشخیص و درمان، مددکاری اجتماعی، اورژانس(فوریت های روانی – اجتماعی )، پیگیری و مراقبت و در اینجا قصد داریم مداخله مدرسه ای و تشخیص و درمان را شرح دهیم:

مداخلات مدرسه ای «نماد» ، در چارچوب زیر صورت می گیرد:

مداخله / راهنمایی مختصر توسط معلم : این مداخله ، بر اساس راهنمای « ارتقاء سلامت روان در مدرسه » و نیز بسته راهنمای مداخله مختصر که در سامانه «نماد» ، بارگذاری شده است ، صورت می گیرد.

مداخله مشاور : این مداخله ، شامل دو بخش (1) تشخیص و (2) مشاوره است. در بخش تشخیص ، مشاور بر اساس استاندارهای فنی ( بویژه راهنمای مصاحبه ) گزارش خود در مورد سطح بندی وضعیت دانش آموز را تهیه می کند. این گزارش ، شامل مداخلات مختصر مدرسه ای و یا ارجاع به هسته / مرکز مشاوره در سطح منطقه است. ( به توضیحات تخصصی در فرایند مربوطه ، مراجعه شود.)

مداخلات آموزش های ارتقایی : این نوع مداخله ، به تناسب سطح بندی وضعیت دانش آموز ، به یکی از دو صورت زیر صورت می گیرد. (1) آموزش مهارت های اساسی خودمراقبتی : این نوع آموزش برای دانش آموزانی که وضعیت عادی دارند ، در قالب آموزش های ارتقایی عمومی و سراسری «نماد» ، صورت می گیرد. (2) آموزش مهارت های اختصاصی : این دسته از مهارت ها برای دانش آموزانی که درمعرض خطر تشخیص داده شده اند ، اجرا می شود. (3) آموزش مهارت های تاب آوری : این دسته از مهارت ها ، برای دانش آموزان درمعرض خطر ، پرخطر و دارای فوریت های روانی اجتماعی ، اجرا می شود.

مددکاری اجتماعی : پس از ارزیابی و تعیین وضعیت مشکلات و نیازهای دانش آموز در حیطه های مختلف، خدمات مددکاری اجتماعی در مدرسه ، شامل دو دسته است. (1) سطح پایه : که شامل کمک های ضروری و حمایت های اولیه بر حسب نیاز برای به حداقل رساندن وضعیت خطرپذیری دانش آموز ، صورت می گیرد.(2) تخصصی : که در این سطح ، حمایت یابی وتسهیلات ویژه مالی برای درمان وکاهش آسیب دانش آموز با هماهنگی منطقه انجام می گیرد و برای ارائه معاضدت های قضایی و انتظامی نیز به کمیته نماد منطقه معرفی می شود .

تبصره : مسئولیت مددکاری اجتماعی در مدرسه بر عهده مشاور یا مربی پرورشی یا یک نفر از کارکنان می باشد که تخصص لازم در این زمینه را داشته باشد و توسط تیم مدرسه انتخاب می شود .

تشخیص و درمان

سازوکار تشخیص و درمان ، به شرح زیر است:

در سطح مدرسه : در این سطح ، مشاور مدرسه ، با استفاده از ابزارهای تشخیصی ( از جمله ؛ راهنمای استاندارد مصاحبه ، همچنین ارتباط تعامل با دانش آموزان و اولیاء نتایج غربالگری ها و گزارش دانش‌آموزان اقدام به تشخیص مشکل یا اختلال می نماید. وضعیت دانش آموز را بررسی و نتیجه را در سامانه «نماد» ، ثبت می کند و سپس هرگونه درمان پس از تشخیص مدرسه ای ، در سطح مدرسه و در صورت نیاز، با ارجاع دانش‌آموزان در در سطح هسته / مرکز مشاوره صورت می گیرد. بنابراین ، پس از تشخیص ، در صورتی که دانش آموز ، در معرض خطر باشد ، و مدرسه به او خدمت ارائه نماید به منطقه ارجاع نمی شود. دانش آموزان در معرض خطری که درمدرسه خدماتی دریافت ننموده اند و نیز دانش آموزان پرخطر به منطقه ارجاع می شوند. دانش آموزان موارد اورژانس ، بدون طی کردن

مرحله تشخیص ، به منطقه ارجاع می شوند.( در مواردی که امنیت جانی دانش آموز در معرض خطر قرار دارد ، مدرسه با هماهنگی منطقه می تواند سریعا اقدام کند.)

در سطح منطقه : مداخلات تشخیص و درمان در منطقه ، به شرح زیر است: (1) تشخیص : این خدمت، درباره دانش آموزانی که بخشی از خدمات را در مدرسه دریافت نموده اند و نیز برای موارد پرخطر و غیراورژانس صورت می گیرد. دانش آموزانی که در وضعیت اورژانس روانی اجتماعی هستند ،

بدون توقف ، توسط واحد « مددکاری اجتماعی » جهت پیگیری برای درمان و مددکاری، پس از اخذ رضایت کتبی از ولی یا سرپرست قانونی و انجام هماهنگی های لازم به مراکز ارائه دهنده خدمت درون سازمانی یا برون سازمانی ، ارجاع می شوند. ( به جز مواردی که بیم تهدید جانی و خطر برای حیات دانش آموز وجود دارد که در این صورت ، با هماهنگی سازمان بهزیستی و یا بطور مستقیم با هماهنگی مقام قضائی ، اقدامات بعدی ، صورت می گیرد. ) (2) درمان : این خدمت ، در هسته ها و مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی منطقه به تمامی دانش‌آموزان نیازمند خدمات ارجاعی ارائه می شود و شامل جلسات مشاوره و مداخلات روانشناختی است. در پایان هر جلسه ، گزارش مراجعه دانش آموز و نیز خدمت ارائه شده به وی ، در سامانه «نماد» ، ثبت می شود.

تبصره : در صورتی که مداخلات روانشناختی ، موثر نبوده و یا به تشخیص هسته / مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی ، دانش آموز به خدمات تخصصی پزشکی ، روانپزشکی نیاز دارد ، در آن صورت از همان ابتدا و یا برای تکمیل درمان ، به مراکز ارائه دهنده خدمت همکار ، معرفی می شود.