در حال بارگذاری ...
    
  • جاذبه های تاریخی-فرهنگی استان آذربایجان شرقی

    مسجد جامع تبریز

    تاریخ‌ برپایی‌ مسجد جامع‌ را به‌ قرن‌های‌ آغازین‌ هجری‌ نسبت‌ داده‌اند و در کتاب‌ مرزبان‌ نامه‌ به‌ جامع‌ تبریز اشاراتی‌شده‌ که‌ موید آبادانی‌ و شکوه‌ آن‌ در سنوات‌ 607 - 622 در عصر اتابک‌ ازبک‌ بن‌ محمد بن‌ ایلدیگز بوده‌ است‌. حاج‌ طالب‌خان‌ پسر حاج‌ اسحق‌ خان‌ تبریزی‌ در سال‌ 1087 هـ ق‌ در وقفنامة‌ مدرسه‌ طالبیه‌ به‌ این‌ مسجد با عنوان‌ «مسجد جامع‌ کبیر» اشاره‌ کرده‌ است‌ سنگ نبشته‌های‌ مسجد شامل‌ فرمان‌ شاه‌ طهماسب‌ متعلق‌ به‌ سال‌ (9721 هـ ق‌) شرح‌ تعمیرات‌ دوره‌ قاجاریه‌ و موقوفات‌ مدرسه‌ متعلق‌ به‌ سال‌ (1106 هـ ق‌) می‌باشند.

    مسجد جامع مراغه

    این بنا درخیابان خواجه نصیر، روبه روی بازار واقع گردیده و دارای صحن و شبستان ستوندار است . صحن مسجد دارای دو در و شانزده اتاق جهت سکونت طلاب علوم دینی است . شبستان مسجد درسمت جنوب صحن قرار گرفته است و 28 متر طول، 5/18 متر عرض و 35 ستون دارد . سقف و ستون های شبستان همه چوبی و منقش هستند . مسجد متروکی نیز درجنب شبستان وجود دارد که در قطعات کتیبه یافت شده درآن، تاریخ های 1024و1106 ه-.ق دیده می شود . بر این اساس به نظر می رسدکه بنای اصلی مسجد مربوط به دوره صفوی باشد . این مسجد به شماره 1620/3 به ثبت تاریخی رسیده و درسال های اخیر به طرز زیبایی بازسازی شده است .

    مسجد جامع اهر

    منسوب به دوره سلجوقی و اتابکان می باشد و دارای مختصاتی است که در کمتر مسجدی می توان یافت. ازضمائم مسجد لوحه هایی است بر بالای سردرب و پایه سمت راست و 5 گل مشروحه در لچک های سردرب. این مسجد تا همین اواخر توسط درب و پنجره های ارسی به دو بخش زمستانی و تابستانی تقسیم شده بود.

    مسجد شیخ تاج مراغه

    این بنا درضلع شرقی صحن بقعه شیخ شهاب الدین اهری، دربخش جنوبی شهر، واقع گردیده و به همراه دیگر بخش های این بقعه، در دوره صفوی- به احتمال زیاد، به روزگاه شاه عباس اول- برمزار شیخ ساخته شده است . مسجد، با طرح مستطیل شکل، با پوشش طاق و تویزه، مزین به گچبری، نقاشی و مقرنس کاری است . بخش عمده ای ازنمای داخلی مسجد، با گچبری و نقاشی تزیین یافته که ازاین نظر، با بقعه شیخ امین الدین جبرئیل درکلخوران اردبیل شباهت دارد و به نظر می رسد که توسط یک استاد اجرا شده باشد . درسمت شرقی دیوار جنوبی این مسجد، به ارتفاع یک مترو نیم، قاب کوچک مستطیل شکلی گچبری شده که در وسط آن، دستخطی از شیخ بهاء الدین عاملی برجای مانده است:” در عشر ثالث شهر شعبان المعظم درسنه 1018 به زیارت این مزار فایض الانوار مشرف شدم . به قرآن مجید که وقف مزار بود، تفأل شد که مرتبه شیخ شهاب الدین علیه التحیة والرضوان در درگاه خداوندی چه مقدار می باشد، این آیه کریمه به فال آمد : یبشرهم ربهم برحمة منه و رضوان” . چهار قاب دیگر نیز برروی همان دیوار گچبری شده که نوشته هیچ یک برجای نمانده است . درضلع جنوبی مسجد، محرابی با دوحاشیه مقرنس کاری و لوحه ای به خط ثلث مورخ 1189 ه.ق تعبیه شده است.

    مسجد حسن پادشاه تبریز

    این بنا درمیدان صاحب الامر واقع و اصل بنای آن مربوط به دوره فرمانروایی امرای آق قویونلو است . بنای کنونی مسجد فاقد جنبه های ارزشمند تاریخی و هنری است؛ اما به روایت منابع تاریخی و مدارک و شواهد اندک برجای مانده، به روزگار آبادانی ، یکی اززیبا ترین و با شکوهترین مساجد تبریز بوده است . درکنار صفه محراب، یک قطعه مرمر بلغمی بزرگی به طول و عرض چند ذراع به دیوار نصب شده و جامع را رونق بخشیده است . سنگ مرمر مزبور، ازنوادر دهر به شمار می رود.

    مسجد خزینه تبریز

    این بنا درسر بازار، انتهای خیابان فردوسی واقع گردیده و به مسجد حاجی میرزا یوسف آقا” نیز معروف است. این مسجد، در ربع آخر قرن سیزدهم هجری قمری، به اهتمام حاج میرزا یوسف طباطبایی ساخته شده است . بنای مسجد، دوازده ستون سنگی و بیست گنبد آجری یکسان دارد . طول مسجد نزدیک 24 و عرض آن، 20 متر است . خواجه نشین های نسبتا عریضی نیز درسه سوی شمالی و شرقی و غربی بنا قرار دارد .

    مسجد کبود یا مظفریه

    (قدمت : تیموریان ) در سال‌ 870 هـ ق‌ در دورة‌ جهانشاه‌ قراقویونلو و با نظارت‌ صالحه‌ خاتون‌ دختر جهانشاه‌ بنا گردیده‌ است‌. قسمت‌ جنوبی‌ بنا به‌ شبستان‌ کوچکی‌ موسوم‌ به‌ مقبره‌ راه‌ دارد. کاشیکاری آن‌ آبی‌ رنگ‌ فیروزه‌ای‌ است‌ که‌ به‌ نام‌ «فیروزة‌ اسلام‌» معروفیت‌ یافته‌ است‌.

    مسجد جامع سراب

    مسجد جامع سراب قدیمیترین اثر دوران اسلامی در شهر سراب است. این مسجد بدون گلدسته و مناره بوده. درب ورودی شرقی دارای کتیبه مرمرین با خط نسخ متداول دوره کورکانیان و ترکمانان آق قویونلو است و به وسیله 10 پله به صحن شبستان راه دارد.

    مسجد جامع عجب شیر (شیرلو(

    شهر عجب شیر در حاشیه شرقی دریاچه ارومیه و به فاصله 35 کیلومتری مراغه واقع میباشد. مسجد جامع عجب شیر دارای شبستانی به ابعاد 15*20 متر است که از لحاظ زیبائی با مسجد جامع میدان بناب قابل مقایسه است. تاریخ بنای مسجد را با توجه به کتیبه های موجود میتوان به دوره قاجاریه نسبت داد

    مسجد کبود مراغه

    این بنا درکوچه مشهور به سیف العلما قرار دارد و ازآثار دوره صفویه به شمار می آید . نمای جنوبی شبستان، مرکب ازسه طاقنما دربیرون است که طاقنمای میانی، پشت محراب شبستان واقع شده است . در داخل دو طاقنمای طرفین، دو پنجره بلند تعبیه گردیده است . در ورودی مسجد، درکنار ضلع جنوبی شبستان قرار گرفته است . ضلع غربی شبستان، مشرف به کوچه سیف العلما و شامل 5 طاقنما است که درآنها پنج پنجره کوچک و پنج در بوده که درها مسدود شده است . سطح شبستان، مرتفع تراز سطح حیاط است و درابتدای ورود به آن، کفشکنی قرار دارد که درآن، شربت خانه و راه پله بالکن واقع است . شبستان مستطیل شکل با سقف تیرپوش مسطح، همچون مساجد دیگر عهد صفویه دراین منطقه است؛ منتهی در اینجا بر روی خرپاها و سقف، نقش یا طرحی دیده نمی شود؛ بلکه روی ستون های شش گانه، با رنگ سیاه و قرمز، نقش ها و طرح های جالبی کشیده اند . بر روی ستون ها، سرستون هایی ازقطعات تخته های بریده شده به اشکال هرمی و نیز طرح های هشت ضلعی مشبک که بعدا خراطی و به وسیله میخ برروی ستون نصب شده، قرار گرفته است . درضلع شمالی شبستان، بالکن زنانه با نرده کوتاهی قرار دارد . ضلع شرقی و غربی شبستان مقابل هم به طور قرینه دارای چهار پنجره دربالا و جای چهار در در پایین هستند . در فواصل درهای داخل، طاقچه های مربع شکلی تعبیه شده است و یک جا بخاری گچی جالبی، ضلع شمالی شبستان را زینت می دهد .

    مسجد ملارستم مراغه

    این بنا در قسمت جنوبی خیابان اوحدی و در محل میدان ملا رستم واقع گردیده و یکی ازمساجد تاریخی دوره صفوی در مراغه است . بنای اصلی مسجد، ازسه واحد مختلف تشکیل می شود: شبستان اصلی ، شبستان کوچک زمستانی و محل خرج دادن . شبستان اصلی به طول و عرض 40/19×60/25 متر، دارای 35ستون و سقف چوبی است . این ستون ها در پنج ردیف 7 تایی قرار گرفته و فاصله هرکدام ازدیگری، 10/3متر است . درجهات مختلف شبستان، برای تامین روشنایی، پنجره هایی تعبیه کرده اند . در دیوار شمالی شبستان، چهار در بزرگ چوبی قرار دارد که دروسط آن، پنجره های مستطیل شکلی ترتیب داده اند . این درها و پنجره ها، درعین حال، ضلع جنوبی شبستان زمستانی را تشکیل می دهند . نکته قابل توجه دراین شبستان، تزیینات زیبای ستون ها، سرستون ها و زیر سقف است .

    مسجد جامع مرند

    این مسجد در اوایل سدة هشتم یعنی در سال 731 هـ.ق در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان و به دستور او ساخته شد این مسجد نه صحن دارد و نه سردر، چون در اصل کلیسا بوده و در زمان مغول به مسجد تبدیل شده است.

    مسجد جامع شبستر

    بنای نخستین این مسجد را با توجه به سردر سنگی باقیمانده حاوی کتیبه بدون تاریخ با مضمون «الامانه تحر الرزاق و الخیانه تحر الفقر» (امانت روزی را افزون میکند و خیانت فقر را شدت می دهد) و نقوش تزئینی خورشیدگردان میتوان به دوره ایلخانان مغول نسبت داد.کتیبه سنگ مرمری فوقانی سردر ورودی حکایت از مرمت مسجد در دوره شاه طهماسب صفوی دارد.

    مسجد شیخ بابامراغه

    این بنا در ضلع شمالی خیابان خواجه نصیر واقع است . بنای کنونی مسجد در دوره اخیر جایگزین بنای اصلی شده و فاقد جنبه های تاریخی و هنری است . ازبنای اولیه مسجد، تنها یک ستون سنگی و دوستون چوبی مقرنس کاری برجای مانده است . ستون سنگی درسال های اخیر به موزه مراغه انتقال یافته است . ستون مزبور، استوانه ای شکل و مرکب از 20 قطعه است که روی هم 5 متر ارتفاع دارند . قطر این ستون، 60 و ارتفاع آن، 186 سانتی متر است . در بخش میانی این ستون، به ارتفاع 160 سانتی متر، کتیبه ای به خط ثلث نوشته شده است . تاریخ این کتیبه، 864ه-.ق و متن آن شامل اسامی عده ای ازاقطاب و اعاظم شیوخ صوفیه است و در آخر آن، عبارات ذیل نقر شده است : “کتبه حسن خلیل الدین شیخ مجاهد شیخ بایزید شیخ شهاب الدین عمل علی حجار”. با توجه به این کتیبه به نظر می رسد که متون مزبور، مربوط به خانقاه بوده است . درسمت راست حیاط مسجد، ساختمان نسبتا قدیمی سفره خانه و حجرات و یک ایوان سراسری قرار دارد . درطبقه فوقانی این قسمت، بنایی وجود دارد که گویا جماعت خانه صوفیه بوده و دارای ستون های چوبی است که همه با کتیبه هایی به خط نستعلیق و نسخ و نقوش اسلیمی و گل و بوته هایی برروی چوب زینت یافته اند . گذشته ازمتون یادبود مذکور، بر دیوار جنوبی مسجد و در طرفین محراب، دوسنگ قبر کارگذاشته اند که سنگ اول، مورخ به سال 1015 و سنگ دوم، مورخ به سال 1057 ه-. ق است . این سنگ ها ارتباطی با بنای مسجد ندارند؛ بلکه هنگام تجدید بنای مسجد دردیوار نصب شده اند . در بالای درفرعی مسجد که درکوچکی است و روبه جنوب باز می شود نیز کتیبه ای سنگی کار گذاشته شده است . دراین کتیبه که بعد ازتعمیر مسجد، ازبنای قبلی به بنای فعلی انتقال داده شده است، به خط نسخ بسیار پخته و ممتاز، عبارت “کعبة العشاق” منقور است که خود ارتباطی با صوفیه و ستون یادبود دارد.

    هریس – مسجد جمال آباد

    مسجد قدیمی روستای جمال آباد در 6 کیلومتری مهربان در شهرستان هریس قرار گرفته و تاریخ ساخت آن بین قرون 8 تا 10 ه.ق است . این مسجد دارای 6 ستون سنگی با سر ستون های نقش دار ، پایه های سنگی بزرگ و منبر چوبی مشبک است.

    مسجد ارک علیشاه – تبریز

    دیوار رفیع آجری نعلی شکل باقیمانده بقایای مسجد عظیمی است که در فاصله سالهای 716-724 هجری قمری توسط علیشاه گیلانی وزیر ابوسعید بهادرخان از ایلخانان مغول ساخته شده است. در انقلاب مشروطیت از سنگرهای مسلط برشهر بشمار می آمده است که فتح آن سبب تقویت مشروطه خواهان شده است.

    مسجد جامع تسوج

    بنای اولیه مسجد جامع طسوج را به دوره حکومت ایلخانان نسبت میدهند. بر پیشانی مدخل این مسجد فرمانی از سلطان محمد خدا بنده به خط ثلث برجسته بر روی سنگ مرمر یک پارچه نقر شده است. این کتیبه که مورخ به سال 989 هجری است شامل فرمانی از پادشاه مبنی بر خلاف مالیات کوزه فروشی و … میباشد.

    مسجد سنگی ترک میانه

    این مسجد از زیبا ترین مساجد سنگی آذربایجان است و از روستای ترک بیستو سه کیلومتری میانه به سراب واقع شده است بنای مسجد را به دوره ایلخانان نسبت می دهند و در دوره های صفویه و قاجار مسجد باسازی می شود.

    مسجد دال و ذال تبریز

    این بنا در محله مهادمهین، نزدیک خیابان فردوسی واقع است. این مسجد، چهار ستون سنگی و نه گنبد ضربی دارد. گنبد وسطی، بزرگتر و بلند تر از دیگر گنبدهاست. کف مسجد به شکل مربعی به ابعاد 15×15 متر است. در کنار هر دیوار، سه خواجه نشین با طاقی به عرض نزدیک یک متر و نیم تعبیه شده است. این مسجد،َ در گذشته ” مسجد الدار” خوانده می شده است. از طاق وسطی دیوار غربی مسجد، راهی به بقعه امامزاده دال و ذال بازمی شود . ستون های مسجد دارای سرستون های مقرنس هستند . سطوح داخلی بنا، ساده و گچ اندود است . وجه تسمیه مسجد به دو امامزاده مربوط می شود که درجوار مسجد مدفون شده اند .

    مسجد صاحب الامر

    بنای صاحب الامر از آثار زمان شاه طهماسب صفوی می باشد. این بنا در سال 1045 هجری توسط سپاهیان سلطان مراد چهارم تخریب شد که در زمان شاه سلطان حسین صفوی و از طرف میرزامحمد ابراهیم وزیر آذربایجان مرمت گردید.

    مسجد ثقه الاسلام

    در ضلع شمالی هشتی بقعه صاحب آباد مسجدی واقع شده که به مسجد شیخیان یا مسجد ثقه الاسلام معروف است این مسجد در سال 1265 ه ش تکمیل شد و امامت آن با مرحوم میرزا محمد شفیع ثقه الاسلام پیشوای شیعه (جد مرحوم ثقه الاسلام شهید) بود.

    مسجد مهر آباد بناب

    مسجد مهرآباد در کنار میدانی به همین نام در شهر بناب واقع شده و شامل صحنی باصفا و شبستان و مناره کاشیکاری شده می باشد.برطبق کتیبه ای که در دیوار شمالی مسجد نصب شده بانی بنای مسجد، بی بی جان خانم دختر منصور بیگ بوده که در سال 951 در زمان سلطنت شاه طهماسب،آن را ساخته است.

    گنبد کبود – مراغه

    در فاصله 10 متری از برج مدور ، برج 10 ضلعی بسیار زیبائی خونمایی می کند . برخی تاریخ بنا را به دوره سلجوقی (593 هـ . ق) و برخی دیگر آن را به سالهای بین 582 هـ . ق تا 652 هـ . ق نسبت می دهند . این گنبد با گچ بریها ، مقرنس کاریها و نقاشیهای زیبا از آثار تاریخی شهر مراغه است.

    گنبد غفاریه – مراغه

    این‌ گنبد از آجر و به‌ صورت‌ مربع‌ ساخته‌ شده‌ و دور تا دور آن‌ را با خطوط‌ زیبا کتیبه‌ کاری‌کرده‌اند و به‌ قرن هفتم‌ هجری‌ قمری‌ تعلق‌ دارد.

    گنبد مدور - مراغه

    : معماری‌ این‌ گنبد نیز بسیار جالب‌ توجه‌ است‌. مصالح‌ آن‌ آجر و ملاط‌ و بیشتر به‌ برج‌ دیده‌بانی‌ شبیه‌ است‌. بنا ظاهری‌ ساده‌ دارد و نظیر نوعی‌ برج‌ دفاعی‌ است‌ که‌ فاقد تزئینات‌ می‌باشد. فقط‌ درب‌ ورودی‌آن‌ با نقوشی‌ مشابه‌ نمای‌ اصلی‌ گنبد سرخ‌ آذین‌ شده‌ است‌.

    گنبد سرخ – مراغه

    گنبد سرخ‌ یکی‌ از قدیمی‌ترین‌ مزارهای‌ پنجگانه‌ شهر مراغه‌ است‌ که‌ به‌ "قیرمیزی‌ گنبد" نیزمعروف‌ است‌. این‌ گنبد از آثار دوره‌ بعد از اسلام‌ است‌ و معماری‌ جالب‌ توجهی‌ دارد. مصالح‌ آن‌ از سنگ‌، آجر وکاشی‌های‌ رنگارنگ‌ است‌.

    مقبره الشعرا

    یکی از جاذبترین اماکن تاریخی شهر تبریز است که در محله قدیمی سرخاب واقع است. این مکان مدفن دهها تن از عرفا، دانشمندان و ادیبان نام‌آور این مرز و بوم می‌باشد. معروف ترین این بزرگان عبارتند ازمولانا محمد معروف به بابامزید، باباحسن، خواجه عبدالرحیم آبادی، مولانا نظام الدین یحیی غوری

    مقبره سید حمزه

    بقعه‌ سید حمزه‌ در محلة‌ سرخاب‌ تبریز قرار دارد. صاحب‌ کتاب‌ «روضات‌ الجنان‌ و جنات‌ الجنان‌» شکوه‌ و زیبایی‌ و بلندی‌ بنا را تعریف‌ کرده‌ و گنبد و عمارت‌ مقبره‌ را «از کمال‌ ارتفاع‌ با آفتاب‌ برابر» ستوده‌ است‌. سید حمزه‌، که‌ در دربار غازان‌ خان‌ از جایگاه‌ ویژه‌ای‌ برخوردار بوده‌ در سال‌ 714 هـ ق‌ به‌ دست‌ مغولان‌ کشته‌ شد و در بنایی‌ که‌ میرزا ابوطالب‌ - وزیر آذربایجان‌- در همان‌ سال‌ بر آرامگاه‌ وی‌ احداث‌ کرده‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد.

    بقعه امامزاده معصوم

    در حدود شش کیلومتری جنوب شرقی مراغه دهکدة بزرگی به نام ورجوی واقع است. در قسمتی از دهکده گورستان بزرگ قدیمی وجود دارد که پر است از قبوری که بر روی آنها صندوقهای سنگی منقوش و یا قوچ سنگی نهاده شده است. بر روی عده‌ای از سنگها تصاویر تیر و کمان و نیزه و شمشیر و سپر حک گردیده است. تاریخ این گونه سنگها بین قرن هشت تا یازده هجری است.

    مقبره شیخ محمود شبستری – شبستر

    این‌ آرامگاه‌ در وسط‌ شهر شبستر و در وسط‌ باغی‌ موسوم‌ به‌ باغ‌ گلشن‌ قرار دارد و محل‌ دفن‌ سعدالدین‌ محمود بن‌ عبدالکریم‌ بن‌ یحیی‌ و استادش‌ بهاءالدین‌ یعقوب‌ تبریزی‌ است‌. تاریخ‌ بنا به‌ اواخر قرن‌ ششم‌ و اوایل‌ قرن‌ هفتم‌هجری‌ قمری‌ مربوط‌ است‌ و به‌ وسیله‌ حاج‌ میرزا آقاسی‌ وزیر محمد شاه‌ قاجار تجدید عمارت‌ شده‌ است‌.

    بقعه شیخ اسحاق هریس

    در ساحل جنوبی رودخانه کوچک روستای خانمرود واقع در شهرستان هریس بقعه آجری مستطیل شکلی که مردم محل آنرا بقعه شیخ اسحاق مینامند واقع شده . تاریخ احداث بنا را با توجه به گورستان مجاور و شیوه معماری میتوان به دوره صفویه نسبت داد.

    مقبره اوحدی مراغه‌ای – مراغه

    این بنا مدفن شاعر و عارف پارسی گوی ، رکن الدین ابوالحسن مراغی صاحب مثنوی جام جم است که به سال 835 هـ . ق در گذشته است . بنای کنونی در سال 1352 توسط انجمن ملی ثبت آثار ملی بنا شده است.

    اسکو - بقعه سلطان حسام الدین فرقد

    این بقعه بر فراز ککوه سلطان داغی سومین قله سهند قرار دارد و بر روی قبر آن سال 18 ه.ق ثبت شده است .

    آرامگاه دو کمال

    این بنا واقع در تبریز و مدفن کمال الدین مسعود خجندی شاعر معروف قرن 8-9 ه.ق و کمال الدین بهزاد نقاش و مینیاتوریست قرن 10 ه.ق است که در میان باغی مشجر و زیبا قرار دارد.

    مقبره شیخ شهاب الدین اهری – اهر

    به نظر عده ای از محققین این بنا در قرن هفتم ه.ق در زمان حیاط شیخ دارای تشکیلاتی بوده است ولی در تاریخ عالم آرای عباسی قدمت این بقعه به دوره شاه عباس صفوی نسبت داده شده است .

    خانه امیر ارشد- ورزقان روستای اوخارا

    این خانه در اواخر حکومت قاجاریه احداث شده است. ساختمان دارای دو بال در جانبین شمالی و جنوبی و ایوانی در سمت غربی است. بدنه ساختمان سنگی است. بنا مالکیت بنا تا سال اخیر در دست وراث امیر ارشد بوده است. مالکیت خانه اخیرا" از طرف آقای دکتر امیر ارشد، به اداره کل میراث فرهنگی بمنظور مرمت و اختصاص به یکی از کاربریهای مورد نیاز اعطا شده است.

    خانه بلورچیان

    این خانه یکی از آثار زیبای اواخر دوره قاجاریه بوده و سردر پر نقش و نگارش توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. از در ورودی با یک پله وارد هشتی می شود.مالکیت بنا شخصی است که اخیرا" بطور کامل مرمت شده و مورد استفاده گرفته است.

    خانه بهنام

    این بنا از خانه های مجموعه دانشگاه هنر اسلامی تبریز است که از قدیمی ترین بناهای اوائل قاجاریه میباشد که در دوره ناصرالدین شاه مرمت و احتمالا" تزئینات نقاشی به آن اضافه شده است .این بنا از نظر معماری ( طرح و ساخت ) و تزئینات بعمل آمده درآن و کامل بودن بنا به عنوان یک نمونه ساختمان مسکونی قابل مطالعه بوده و دارای اهمیت ویژه است.

    ساختمان آینالو

    این ساختمان تاریخی در روستای آینالو در شهرستان کلیبر قرار دارد و به احتمال زیاد همزمان با طومانیانس در دوره قاجاریه ساخته شده است .

    خانه ثقه الاسلام

    این خانه در خیابان چایکنار مابین پل قاری و صاحب الامر واقع شده است. از ویژگی های بارز این خانه یک رشته راه پله تک رامپه کاملا چوبی می باشد که ارتباط طبقه همکف به اول را امکان می سازد.

    خانه سلماسی ( موزه سنجش(

    این بنا متعلق به اوائل حکومت قاجاریه و توسط خاندان حیدرزاده احداث و توسط خانواده سلماسی از خانواده های قدیمی تبریزی توسعه و تکمیل شده است. فعالیت این مجموعه بعد از مرمت کامل در سال 1380 بعنوان موزه سنجش آذربایجان شرقی آغاز گردید.

    خانه صرافلار (علوی(

    سازمان میراث فرهنگی با حمایت از سفالگران سنتی دست ساز و برگزاری کلاسهای آموزشی سعی داشته است که این رشته مهم از هنرهای سنتی دوباره رونق بگیرد . لذا نسبت به ایجاد کانونی برای آموزش و حمایت از صنعتگرانی این رشته که رو بفراموشی است فعالیت می نمایند اقدام به خرید، مرمت و تجهیز خانه صرافلار کرده که از سال 1384 بعنوان نمایشگاه و خانه سفال مورد بهره برداری قرار گرفته است.

    خانه قدکی

    این خانه و خانه بهنام و خانه گنجه ای زاده جمعا" از کاربری مسکونی به کاربری آموزش عالی تغییر عملکرد داده و جزء مجموعه دانشگاه هنر اسلامی تبریز می باشد و در محور تاریخی و فرهنگی تبریز واقع شده است.بنا متعلق به اواسط دوره قاجاریه بوده است.

    عمارت طومانیانس – کانتور

    این عمارت در روستای وینق در شهرستان کلیبر واقع شده است . این بنای زیبا با چشم انداز زیبای اطراف خود یکی از بناهای زیبای منطقه ارسباران است که در دوره قاجاریه ساخته شده است.

    خانه مشروطه (کوزه کنانی(

    در زمان انقلاب مشروطه و پس از آن محل تجمع سران و بازماندگان صدر مشروطه از جمله ستارخان، باقرخان، ثقه الاسلام، حاج میرزا آقا فرشی، حاج میرزا حسین واعظ و اکثر مشروطه خواهان بوده است.خانه مزبور در سال 1247 هجری شمسی بدست حاج ولی معمار تبریزی ساخته شده و در سال 1344 توسط مالکان جدید آن مرمت گردیده است.

    خانه یحیی ذکاء

    به پاس خدمات مرحوم یحیی ذکاء در زمینه تاریخ و ایرانشناسی به ویژه پژوهش های منطقه آذریاجان و تبریز از این خانه به عنوان "دفتر پژوهش های تاریخی یحیی ذکاء" بهره برداری شده است. استاد ذکاء را می توان یکی از بنیانگذاران موزه در ایران نامید. چرا که ایشان در برنامه ریزی و راه اندازی بسیاری از موزه ها در تهران و شهرستان ها در 40 سال اخیر نقش اصلی داشته اند.

    عمارت‌ شهرداری‌

    این‌ کاخ‌ و عمارت‌ عظیم‌ در سال‌ 1313 هـ ق‌ توسط‌ حاج‌ ارفع‌الملک‌ و با نظارت‌ مهندسان‌ آلمانی‌ در محل‌ گورستان‌ متروک‌ ومخروبه‌ کوی‌ نوبر ساخته‌ شده‌ است‌.در بالای‌ این‌ عمارت‌ عظیم‌ برج‌ ساعتی‌ با ارتفاع‌ حدود 30 متر وجود دارد که‌ از چهار سوی‌ شهر قابل‌ رویت‌ می‌باشد. نمای‌خارجی‌ تالار شهرداری‌ از سنگ‌ تراش‌ خورده‌ اسپراخان‌ است‌ و پلان‌ و نمای‌ ساختمانی‌ آن‌ به‌ شکل‌ عقاب‌ در حال‌ پروازمی‌باشد .

    کلیسای هوانس مقدس‌

    بنا توسط معماران روس و فرانسوی و استادکاران آذربایجانی ساخته شده است و قدمت آن را به سال 1840 میلادی رقم زده اند . این کلیسا در اثر زلزله 1936 به شدت آسیب دیده و بعد از آن واقعه درها و پنجره های بنا به تاراج رفته است.

    کلیسای سنت استپانوس‌

    کلیسای سنت استپانوس در 16 کیلومتری غرب جلفا و به فاصلةصلة 3 کیلومتری کرانه جنوبی ارس و در روستای متروکه‌ای به نام درة شام قرار دارد. نام کلیسا گرفته شده از نام استپانوس، شهید اول راه مسیحیت می باشد و به علت استقرار آن در درة شام به این نام نیز خوانده می شود.

    کلیسای مریم ننه

    بنا مربوط به دوره قاجار می باشد که در اطراف آن قبرستان قدیمی ارامنه نیز قرار دارد. ولی قسمت سالن اصلی آن در دوره پهلوی بازسازی شده است. مالکیت آن از نوع عمومی (دولتی) بوده و در اختیار شورای خلیفه گری ارامنه قرار دارد.

    کلیسای کاتولیک ها

    ساختمان این کلیسا در سال 1912 میلادی /1291 هجری شمسی به اتمام رسیده و بزرگترین کلیسای ایران بشمار می رود. نمای این کلیسا آجری است. طول کلیسا 30 متر و عرض آن 15 متر و به ارتفاع 12 متر است. در ورودی به دهلیز کوچکی باز می شود که در صحن کلیسا در مقابل آن قرار گرفته است و در طرفین آن راه پله های تنگ و باریکی وجود دارد.

    کلیسای سرکیس مقدس

    این کلیسا در سال 1821 م – 1237 ه.ش بدست شخصی بنام پطروسیان ساخته شده و در سال 1845 مرمت شده است و همچنان در محل خود باقی می باشد. این کلیسا به یاد و نام کلیسایی سرکیس آذرشهر و بدست ارامنه همان منطقه که به تبریز کوچ کرده بودند ساخته شده است.

    کلیسای هریپ سیمه (موجومبار(

    کلیسای موجومبار یا سنت هریپ سیمه St.Herepsime در روستای موجومبار حدود 30 کیلومتری جاده تبریزـ مرند واقع شده است. مولف کتاب تاریخچه ارامنه در آذربایجان (نوره آیرمان) می نویسد: «وجود سنگهای رج اول کلیسا نشان می دهد که ساختمان اولیه این کلیسا حدود 800 سال قبل در اوایل قرن 13 میلادی ساخته شده است.

    کلیبر – کلیسای وینق

    این کلیسا در یکی از روستا های وینق قرار دارد و از آثار دوره صفویه است .

    دبیرستان توحید – تبریز

    : این بنا مربوط به دوره اول پهلوی می باشد به نام خانم پروین اعتصامی شاعر معروف نامگذاری شده است. این بناها مانند کوشکی در وسط حیاط دبیرستان می باشد و به مرور زمان بقیه ساختمان های مدرسه در سه جبهه حیاط بدون اتصال بنا ساخته شده است.

    مدرسه اکبریه

    این مدرسه عمارت دوطبقة مفصلی داشت که در سال 1266 هجری قمری در ضلع غربی و شمالی صحن بقعه صاحب‌الامر از طرف میرزاعلی اکبرخان یکی از سرشناسان تبریز و مترجم و دبیر کنسولگری روس بنیاد نهاده شد.

    مدرسه تومانیان- تبریز

    مدرسه در سال 1895 میلادی در حدود صد و پنجاه سال پیش توسط خانواده ارمنی تومانیان با اعتباری معادل جهیزیه دختر جوان ناکامشان تامارا ساخته شده است. از خصوصیات بارز آن عظمت و استخوان بندی محکم و اسکلت آجری آن است. مالکیت بنا وقفی و مدیریت آن با خلیفه گری ارامنه آذربایجان میباشد.

    مدرسه خواجه علی‌اصغر

    : این مدرسه در کوچه حرمخانه و انتهای بازار کفاشان شرقی پشت عمارت عالی‌قاپو یا استانداری کنونی واقع است، بانی آن‌ حاج میرزا علی‌اصغر معروف به خواجة مازندرانی بوده که معاصر فتحعلی شاه بوده است.

    مدرسه رشدیه- تبریز

    حاج میرزاحسن رشدیه در سال 1267 ه. ق در تبریز متولد شد. پس از کسب معلومات عصر خود در جوانی مسافرتی به قفقاز کرد و در ایروان اقامت گزید. او مدرسه ای تاسیس کرد و به تعلیم و تربیت پرداخت. پس از چندی بدین فکر افتاد که تمام قواعد و اصول تعلیم و تربیت ( پداگوژی ) را که در دبستانهای خارج از ایران دیده است، در کشور خود مرسوم دارد. پس راهی ایران شد و در سال 1305 ه.ق در جنب «مسجد شیخ الالسلام » مدرسه ای با اسلوب جدید باز کرد که «میرزا حسن واعظ» یکی از آموزگاران آنجا بود ولی به تحریک و اغوای عوام مدرسه اش به غارت رفت و خود به مشهد سفر کرد پس از چندی به تبریز مراجعت نموده و مجددا" در سال 1311 ه.ق مدرسه ای بنام « رشدیه » در کوی «جبه خانه» دائر کرد.

    بازار بزرگ تبریز

    بازار تبریز بزرگترین بازار به هم پیوسته و مسقف دنیاست . قدمت بنای اولیه این بازار مشخص نمی باشد . ولی تاورنیه در سفرنامه خود در قرن چهارم بازار تبریز را پر رونق توصیف کرده است . مجموعه کنونی بازار در دوره قاجاریه بعد از زلزله 1193 ه.ق ساخته شده است . معماری زیبا ، سراها ، راسته ها و تنوع مشاغل ویژگی خاصی به این بازار بخشیده است.

    بازار اهر

    اهر به‌ دلیل‌ موقعیت‌ و جاذبه‌های‌ مختلف‌ دوران‌ وجودی‌ خود مرکز خرید و فروش‌ فصلی‌ بوده‌ است‌. این‌ بازار در عین‌ محدودیت ،‌ از نظم‌ و ترتیب‌ خاص‌ و دلگشایی‌ برخوردار است‌، در حالی‌ که‌ تعداد دهانه‌های‌ آن‌ کمتر از رقم‌ صد می‌باشد. تاریخ دقیق ساخت بازار مشخص نیست ولی این بازار در سال 1321 و در زمان حکومت رشید الملک در ارسباران مرمت و بازسازی شده است .

    تیمچه‌ مظفریه

    تیمچه‌ مظفریه‌ زیباترین‌ تیمچة‌ بازار تبریز است‌ که‌ به‌ قیز بستی‌ بازار و تلیسچی‌ بازار راه‌ دارد. این‌ تیمچه‌ دارای‌ دو طبقه‌ می‌باشد که‌ 26 حجره‌ در طبقة‌ هم‌ کف‌ و 26 حجره‌ در طبقه‌ دوّم‌ دارد. بانی‌ آن‌ حاج‌ شیخ‌ جعفر قزوینی‌ تاجر سرشناس‌ دورة‌ ناصرالدین‌ شاه‌ بوده‌ است‌ که‌ در سال‌ 1305 هـ.ق‌ آن‌ تیمچه‌ را ساخته ‌است‌‌.

    بازار اسکو

    از بازار اسکو در حال حاضر جز یک راسته شامل 15 گنبد چیز دیگری باقی نمانده است . اما در گذشته این بازار به همراه مسجد آقا و حمام آقا یک مجموعه کامل فضای شهری را تشکیل می دادند. در این راسته کسبه قدیمی بازار اسکو همچنان در حال تجارت و کسب معاش میباشند اما به علت تخریب قسمتهایی از آن این بازار دیگر رونق گذشته خود را ندارد.

    تیمچه امیر

    تیمچه امیر یکی از شاهکارهای معماری و از باشکوه ترین تیمچه های مجموعه بازار تبریز محسوب می شود. بنای تیمچه را به میرزا محمدخان امیرنظام زنگنه نسبت می دهند که در زمان نایب السلطنه عباس میرزا ولیعهد فتحعلیشاه به مقام امیرنظامی رسیده است. این بنا در مجاورت میدان شهدا و اول بازار تبریز قرار گرفته و دارای طرحی هشت ضلعی با حجرات دو طبقه می باشد. برفراز این تیمچه بزرگترین گنبد آجری موجود در بازار تبریز استوار شده که دارای پاطاق های مقرنس و کاربندیهای زیبائی است.

    تیمچه حاج محمد قلی

    بازار کنونی تبریز مربوط به اواخر دوره زندیه و عصر قاجار (بعد از زلزله سال 1193ه.ق)می باشد. در زمان عباس میرزا که تبریز ولیعهد نشین و دارلسطنه کشور محسوب می شد سراها و تیمچه ها و بازارهای تازه ای احداث شد و از هر سوی کشور بازرگانان با کالاهای مختلف به سوی تبریز روی نهادند.

    تیمچه حاج ملک

    تاریخچه دقیق و قطعی بنا مشخص نیست و اظهار نظرهای مختلفی وجود دارد ولی بنابر گفته عده ای درسال 1288 شمسی یعنی اواخر عهد قاجاریه و زمانی که گرانی و قحط سالی شدید رخ داده بودشخصی به نام حاج احمد ملک که گویا سید جلیل القدری بود و به لحاظ مادی شخصی متمولی بود، به بهانه کمک به درماندگان و بینوایان و به لحاظ حفظ اصول اخلاقی اقدام به ساختن تیمچه ای می کند و اعلان می کند که جهت ساخت تیمچه نیاز به کارگر زیادی است و در مقابل اخذ مایحتاج روزانه در این محل مشغول کار می شوند.

    برج آتش نشانی ، تبریز

    تاریخ بنای آن مربوط به اواخر دوره ی قاجاریه است . این برج آجری 23 متر ارتفاع دارد و پلان آن در داخل برج،دایره شکل است . یک رشته راه پله ی حلزونی به قسمت فوقانی برج راه می یابد. این برج کارکردی دیده بانی داشت و شب ها نگهبانی در اتاقک فوقانی آن کشیک می داد. در صورت بروز آتش سوزی در هر نقطه از شهر

    برج خلعت پوشان ، تبریز

    در فاصله ی 10 کیلومتری تبریز ، در یک کیلومتری شمال جاده تبریز – تهران ، در روستای کرگج از دهستان باسمنج ، برج آجری بلندی به شکل منشور وجود دارد که به برج " خلعت پوشان " معروف و ظاهراَ در دوره صفویه بنا شده است . در گذشته خلعت اعطایی پادشاهان را در این برج با تشریفات مخصوص بر دوش حاکم آذربایجان می نهادند.

    برج دوزال ، کردشت جلفا

    برج امامزاده شعیب در روستای دوزال در 65 کیلومتری جلفا و 20 کیلومتری شمال خروانق بر فراز کوهی مشرف بر رود ارس واقع شده است. در قسمت غربی برج نیز کتیبه ای از کاشی فیروزه ای نصب گردیده که روی آن عبارت " عمل استاد محمد بن جمال احمد " مشاهده می شود.

    برج گنبد سرخ ، مراغه

    این برج در جنوب غربی مراغه واقع شده است . به استناد کتیبه هایی که بر سر در بنای گنبد سرخ نصب شده است ، برج در سال 542 ه . ق به دستور " عبدالعزیز بن محمود بن سعد یدیم " و توسط "بنی بکر محمد بن بندان بن المحسن " معمار ساخته شده است

    برج گنبد کبود ، مراغه

    این گنبد که به مقبره مادر هلاکو نیز معروف است در حدود 10 متری برج مدور واقع است . در این برج کتیبه ای که تاریخ بنای آن را معلوم نماید وجود ندارد ولی کارشناسان آن را مربوط به دوره سلجوقی دانسته و تاریخ بنای آن را به سال 593 نسبت می دهند . عده ای نیز به علت انتساب برج به مادر هلاکو آن را متعلق به دوره مغول می دانند ولی به عقیده " آندره گدار " تاریخ بنای برج باید مربوط به قبل از هلاکو باشد .

    گنبد الله – الله ورزقان

    پلان مقبره دایره و قطر 75/4 متر می باشد. بنا دارای دو طبقه شامل سردابه و طبقه اول بوده. تاریخ بنای برج را با توجه به رج های آجری با تزئینات اسماء الله در آذربایجان میتوان به اواخر دوره ایلخانان مغول تا صفویه نسبت داد. متن کلمات روی بدنه الله و محمد می باشد.

    برج سنگی ، قارلوجا

    این برج در روستای قشلاق قارلوجا در کنار رود ارس،واقع در مسیر راه خمارلو- اصلاندوز قرار گرفته و از یک بنای کوتاه هشت ضلعی تشکیل شده است. این بنا منسوب به قرن هفتم و هشتم ه . ق است و در دوره صفویه تعمیراتی در آن به عمل آمده است .

    پل راسته کوچه (حاجی عظیم(

    این پل با توجه به شواهد موجود و گفته های اهل محل مربوط به دوره قاجاریه است. بنابر اظهارات اهل محل این بنا توسط شخصی بنام حاجی عظیم ساخته شده است که پل به نام وی حاجی عظیم و پل سنگی نیز خوانده می شود. سنگ نبشته ای مستطیل منصوب بر پایه جنوبی پل وجود دارد که به خط نستعلیق نوشته شده تاریخ سنگ 1363 ه.ق است.

    پل کوچک خدا آفرین

    پل کوچک خدا آفرین با 120 متر طول و 10 طاق که از سنگ تراشیده ساخته شده و متعلق به دوره صفویه است .

    پل ونیار تبریز

    این پل دارای سه دهنه بوده و مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهک میباشد. کف پل سنگ فرش بوده که بعدها آسفالت شده است. دارای دو طاق جناغی و یک طاق رومی می باشد. کافه پوشهای پل با سنگ لاشه اجرا شده است. پل بر روی رودخانه آجی چای قرار دارد.

    پل گاودوش آباد اوقان

    پل بر سر راه روستای اوقان به روستای گاودوش آباد از روستاهای توابع سراب قرار دارد و در 8 کیلومتری شمال شهر سراب می باشد. پل بر روی رودخانه ای که در جهت شرق به غرب، در شمال شهرستان سراب جاری است ساخته شده است.

    پل حسام الدوله

    این پل دارای یک دهنه بوده و رابط بین مزارع می باشد. مصالح آن سنگ تراش و آجر با ملات گچ و آهک می باشد. کف پل سنگ فرش شده است و دارای طاق ضربی می باشد. به عنوان معبر بین مزارع مورد استفاده قرار می گیرد.

    پل آجی چای

    این پل از قدیمی ترین آثار منطقه می باشد. تبریز از زمانیکه هنوز آبادی کوچکی بیش نبوده است جاده و مسیر ارتباطی تمدن های شرق و غرب از این مسیر میگذشته و این پل نقش مهمی در ارتباط بین تمدنهای دو طرف داشته است. معماری پل یکدست نیست. این پل به علت طغیان رودخانه و جنگلهای منطقه ای بارها صدمه دیده و مرمت شده است.

    پل دختر – میانه

    این پل تاریخی در دامنه شرقی قاطلانکوه در فاصله 20 کیلومتری شهر میانه بر روی رودخانه قزل اوزن ساخته شده و دارای 3 دهانه بزرگ محکم و پایه های استوار آجری است که بر روی آب برهای سنگی قرار گرفته است . وجود نوشته هایی به خط نسخ ، نستعلیق ، و کوفی در قسمت هایی از پل حکایتگر تاریخ مرمت آن است ولی تاریخ دقیق ساخت پل مشخص نیست .

    پل بزرگ خدا آفرید

    این پل تاریخی و قدیمی در 80 کیلومتری شمال کلیبر در بخش خداآفرید قرار دارد . قدمت این پل را به قرن 6 ه.ق نسبت می دهند . طول این پل 160 متر است که 120 متر آن متعلق به ایران و 40 متر آن متعلق به جمهوری آذربایجان است .

    ملکان – پل دختر

    این پل در 10 کیلومتری شمال شرقی ملکان ، 300 متری قلعه جوق قرار داشته و تاریخ ساخت آن سال 951 ه.ق است .

    پل بیلان کوه

    این بنا به دلیل قرار گرفتن در محله بیلان کوه یکی از محلات قدیمی شهر تبریز به این نام مشهور می باشد و قدمت این پل دوره قاجاریه است. آثار پایه های پل قدیمی که قبل از این پل بوده مربوط به دوره صفویه می باشد در چند متری این پل بدست آمده است

    پل منجم

    مربوط به دوره قاجار است و به علت وجود خیابان منجم این پل به پل منجم مشهور است. فقط در قرن اخیر مرمت داشته است. به عنوان پل ارتباطی بین دو طرف رودخانه است. دارای 6 دهنه است که سه دهنه آن مثل هم و 3 دهنه دیگر آن به گونه ای دیگر است. شش چشمه نامساوی که آب برهای جدید نیم دایره و آب برهای قدیمی مثلثی شکل است.

    پل عباسی رودخانه ارس

    این پا بر روی رودخانه ارس واقع شده است. راه ارتباطی ایران و شوروی سابق بوده است. در حال حاضر 80 درصد این پل خراب شده است. پل بر طبق شواهد دارای دو دهنه اصلی و دو دهنه کوچک تر بوده است که در کل چهار دهنه داشته است.

    حمام سراب

    یکی از قدیمی ترین و از آخرین بازماندگان حمامهای تاریخی این شهر می باشد.قدمت آن به هفتاد سال قبل باز می گردد. این حمام در ابتدا دو قلو بوده و همزمان در دو بخش زنانه و مردانه فعالیت داشته. هم اکنون این مکان جهت راه اندازی موزه مردم شناسی جهت نمایش آداب و سنت های رایج و یا فراموش شده عشایر ائل سون اختصاص یافته است

    حمام جلفا

    این حمام در شرق شهر جلفا و مابین تاسیسات راه ایران و گمرک جلفا قرار دارد. فرم طاقها و گنبدها و ستونهای سنگی شامل ته ستون، ساقه ستون و سرستون مقرنسکاری حکایت از شیوه معماری دوره قاجاریه دارد. قوسها و گنبدهای دهنه رختکن و سربینه و دیگر تاسیسات حمام وسیع و چشمگیر است.

    حمام کردشت

    این حمام یکی از زیباترین حمام های آذربایجان است که با معماری اصیل سنتی در روستای کردشت از توابع جلفا و در کنار رود ارس قرار دارد.این حمام که در میان باغ بزرگی ساخته شده، دارای یک هشتی به صورت هشت ضلعی به ابعاد 5/3 × 5/3 و به ارتفاع 3/4 متر است.

    حمام مهر آباد بناب

    این حمام در جنب مسجد قدیمی مهرآباد که یادگار دوره شاه طهماسب است قرار دارد. تاریخ احداث بنا را با توجه به شیوه ساخت و مقایسه با سایر حمامها مشابه می توان به دوره صفویه نسبت داد. کل اعیانی حمام در حدود 350 متر مربع می باشد .در سال 1384 موزه مردم شناسی در آن تأسیس گردید .

    حمام‌ نوبر تبریز

    تاریخچه احداث‌ بنا به‌ دوره‌ قاجاریه‌ می‌رسد. کل‌ مساحت ‌بنا 696 مترمربع‌ و کل‌ مساحت‌ زیر بنا 696 متر مربع‌ می‌باشد. از خصوصیات‌ بارز بنا طاق‌ و گنبد بزرگ‌ گرمخانه‌، طاق‌ و گنبد با ستون‌ و سرستونهای‌ سنگی‌ مقرنس‌ کاری‌ شده‌ سربینه‌ واجرای‌ کاربندی‌ و ترکیب‌ آجر و کاشی‌ و پوشش‌ معقلی‌ مناسب‌ است‌.

    حمام اسفهلان

    بنا به گفته معمرین و اهالی محل قدمت بنا به دوره صفویه می رسد و در درگیریهای ایران و عثمانی در عهد صفویه توسط حسن پاشا بنا شده است که بمدت شش ماه در این منطقه اقامت کرده است. ولی آنچه که هم اکنون از این اثر برجای مانده است بر روی بقایای حمام فوق تجدید بنا گشته است.

    حمام ائل (بایرام(

    بنای عام المنفعه توسط ائل دار (کدخدا) رسیدگی می شده است به همین دلیل به حمام ائل معروف شده است. با توجه به نوع پلان و ساختار، بنا متعلق به دوره قاجار می باشد. مانند حمامهای دوره قاجار دارای فضاهای : ورودی – بینه و سربینه – گرمخانه – خزینه – میان در – آب انبار – خلوقی – توده انبار و سرویسهای بهداشتی می باشد.

    حمام تسوج

    با توجه به همجوار بودن این اثر تاریخی با مسجدجامع شهر تسوج که قدمت آن به دوره صفویه می رسد و باهم در کنار بازار شهر بصورت یک مجموعه عمل می کرده اند و با مقایسه نمونه های مشابه همدوره قدمت این اثر به دوره صفویه می رسد. این اثر همانند سایر حمامهای تاریخی در پایین تر از سطح معابر همجوار واقع شده و با یک ورودی مکعب مستطیل شکلدر نمای خارجی مشهود میباشد می توان به داخل بنا راه یافت.

    حمام چهار سوق- مراغه

    حمام چهارسوق در بخش مرکزی شهر مراغه در داخل بافت تاریخی فرهنگی شهر مراغه در میان بازار قرار گرفته و دور تا دور این حمام را مغازه های داخلی بافت احاطه کرده است. ورودی این حمام از میدان کوچکی که در مقابل آن قرار دارد مسیر است. از قدیمیترین حمامهای شهر مراغه حمام چهار سوق می باشد که از معدود حمامهای قدیمی باقیمانده در این شهر می باشد.

    حمام چهارسوق – آذرشهر

    حمام چهارسوق آذرشهر از آثار اواخر دوره قاجاریه می باشد و نمونه ای از معماری حمام های این دوره است. ریش سفیدان محل می گویند به نظر می رسد این حمام موقوفه مسجد چهار سوق (ستوباد) باشد. این حمام به نام حمام چارچی نیز معروف است. حمام دارای سربینه بزرگی است که با چهار پایه آجری و یک گنبد استوار بر این پایه ها و با پلان صلیبی شکل اجرا گشته است.

    حمام خامنه

    مسجد میرپنج و حمام خامنه تنها سازة سنگی منطقه می باشند. این دو بنا تنها بقایای بازمانده معماری در شهر خامنه می باشد. تملک حمام قدیمی خامنه که قدمت آن به دوره قاجاریه می رسد از سال 76 توسط شهرداری صورت گرفته است و مرمت آن به همت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان به انجام رسیده است. حمام دارای 800 متر مربع عرصه و 380 متر مربع اعیانی می باشد.

    حمام خواجه نصیر

    این حمام به اسم خواجه نصیر طوسی ساخته شده است، و به فاصله نزدیکی از مسجد ملا معزالدین قرار گرفته است برخی به اشتباه این حمام را مربوط به دوره ایلخانی می دانند ولی با توجه به فرم ساخت و شواهد معماری مربوط به دوره صفوی می باشد.

    حمام دوقلو- شبستر

    بنا فاقد کتیبه و تزئینات و آهکبری است ولی در مقایسه با آثار و معماری مشابه می توان آن را به اواخر قاجاریه و اوایل حکومت رضاشاه نسبت داد. به دلیل متروکه بودن بنا و گذشت زمان این بنا آسیب جدی دیده است. مالکیت آن شخصی می باشد.

    حمام شهریار

    این بنا با توجه به ویژگی های معماری و همچنین سازه متعلق به عهد قاجار و احتمالا اواخر آن می باشد. شخصی از احالی محل به نام وهابی که به لحاظ دارا بودن شخصیت روحانی و معنوی مشهور به وهاب آقا بوده بانی این حمام می باشد. که نام اصلی این بنا نیز حمام وهاب آقا بوده و در این چند سال اخیر مالکین بعدی نام بنا را عوض کرده و هم اکنون نام این اثر حمام شهریار می باشد، این بنا متعلق به عهد قاجار می باشد.

    کاروانسرای پیام

    : کاروانسرای پیام در دوره مغول و صفویه از مهمترین استراحتگاههای میان راهی به شمار می آمده است. بنای قدیمی کاروانسرای پیام در فاصله حدود 12 کیلومتری مرند که در حال حاضر اثری از آن باقی نمانده قرار داشته است.

    کاروانسرای داش آتان (حاجی شیخ(

    تاریخچه این بنا به دوره قاجاریه می رسد. چنانکه در نقشه دارالسطنه تبریز که به سال 1297 ه.ق (1255 ه.ش) می رسد موقعیت این کاروانسرا به نام کاروانسرای حاج شیخ جعفر موجود است. حاج شیخ از تجار بنام ظروف چینی بوده که این کاروانسرا توسط ایشان بنا شده و بنام کاروانسرای حاج شیخ معروف گشته است و بعدها به کاروانسرای داش آتان نیز نامیده شده است.

    کاروانسرای گویجه بئل

    احداث بنا با توجه به شواهد و قرائن می تواند متعلق به دوره صفویه باشد .از این بنا بعنوان کاروانسرای کوهستانی استفاده شده است. ازخصوصیات بارز آن بسته بودن بنا و طراحی آن برای مناطق کوهستانی و سردسیر و زمستانهای سخت و پربرف می باشد.

    کاروانسرای خواجه ملکم– مراغه

    به گفته صاحبان قدیمی حجره ها، ‌در این سرا (کاروانسرا) سنگ نوشته ای در زیرزمین قسمت جنوبی وجود داشته که تاریخ بنا را 300 سال پیش نشان می دهد ، اما متاسفانه امروزه روی آن با سیمان پوشانده شده است. این بنا به نام آقای ملکم آفتاندینان معروف به خواجه ملکم که شخصی ارمنی و تاجر بوده ثبت شده است و بنا نیز به نام ایشان معروف است.این بنا در قسمتهای مختلف از یک تا سه طبقه تشکیل یافته است.

    کاروانسرای آیراندیبی

    در ضلع شمالی کوهی که بر فراز آن قلعه ای مشهور به قلعه هلاکو وجود دارد، کاروانسرایی قرار دارد که در بین اهل محل به کاروانسرا شاه عباس معروف است و لیکن اسم اصلی آن کاروانسرای آیراندیبی(عریان تپه)می باشد .در ضلع جنوبی این کاروانسرا به ترتیب جاده آسفالته راه آهن و کمی دورتر کوه سنگی قرار گرفته است. چنانچه از پژوهشهای انجام گرفته در مورد این اثر برمی آید این بنا متعلق به قرن هفتم ه. ق بوده است و در طول 7 قرن گذشته مامن و مسکن کاروانیان و رهگذران بوده است .آیریندیبی احتمالا نام معانی می باشد که در فارسی از آن به عنوان عریان تپه یاد می شود و به احتمال زیاد کاروانسرا نام خود را از آن یافته است

    قلعه ضحاک هشترود

    این قلعه در 28 کیلومتری شهر هشترود قرار گرفته و از آثار هزاره دوم پیش از میلاد بوده و تا دوره تیموریان مورد استفاده قرار گرفته است قلعه ضحاک همان قلعه اژدهای دوره ماد است.

    قلعه کردشت

    یکی از قلعه های تاریخی که در حاشیه رود ارس و در روستای کردشت جلفا واقع شده قلعه کردشت نام دارد. این قلعه در بالای تپه ای صخره ای ساخته شده و در ارتفاعات آن شش برج نگهبانی وجود داشت که هنوز بخشی از این برجها و حصارهای آن پابرجاست.

    قلعه دختر – میانه

    در دو کیلومتری جنوب پل دختر قلعه ایست بنام قلعه دختر که بر روی صخره سنگی بلندترین قله کوه مشرف به جاده کاروان رو بشکل کثیرالاضلاع غیر منظم از سنگ آجری ساخته شده است. می توان بنا را بدوره ایلخانان مغول نسبت داد.

    قلعه جوشین

    قلعه تاریخی جوشین یا جوشون در 26 کیلومتری غرب ورزقان بسوی جلفا و در 6 کیلومتری روستای جوشین واقع شده و راه آن بسیار سخت و کوهستانی است. تنها راه ارتباطی آن یک گذر کوهستانی تنگ است که فقط یک یا دو نفر می توانند به زحمت از آن بالا روند. این قلعه مربوط به هزاره اول قبل از اسلام و قرون اولیه اسلام تا قرن ششم هجری قمری است.

    قلعه پشتو

    یکی از باارزش ترین و جالب ترین آثار تاریخی بخش هوراند از شهرستان اهر، قلعه پشتو یا پشتاب است که بر بلندترین کوه بین روستاهای پشتاب و کوجان قرار گرفته است. این قلعه در اوایل تسلط اسلام بر منطقه ارسباران و قره داغ ساخته شده است. بر اساس کاوش های انجام گرفته احتمال می رود این قلعه متعلق به دوره اشکانی یا ساسانی باشد .

    قلعه بابک

    در 50 کیلومتری‌ شمال‌ شهرستان‌ اهر به‌ فراز ارتفاعات‌ غربی‌ رود قره‌ سو خودنمایی‌ می کند . زمان‌ قطعی‌ احداث‌ این‌ بنا معلوم‌ نیست‌، ولی‌ احتمال‌دارد مجموعة‌ قلعه‌ در دورة‌ ساسانی‌ احداث‌ گردیده‌ باشد. از آنجا که‌ این‌ مجموعه‌ در قرن‌ سوم‌ یکی‌ از پایگاههای‌ مهم ‌و محکم‌ بابک‌ خرم‌ دین‌ در مصاف‌ با اعراب‌ و لشگریان‌ خلفای‌ عباسی‌ بوده‌، تعمیرات‌ اساسی‌ در آن‌ انجام‌ گرفت.‌

    قلعه آوارسین

    این قلعه احتمالا از استحکامات دفایی بابک خرم دین در منطقه قره داغ آذربایجان بود این قلعه از آثار دوره ساسانی تا قرن سوم هجری قمری است .

    قلعه انداب جدید

    این قلعه در 30 کیلومتری شهرستان اهر در جنب روستای قلعه باشی قرار گرفته است.درگذشته این روستا در داخل قلعه قدیمی قرار گرفته بود.

    قلعه سن ساروت

    این قلغه در بیستو شش کیلومتری مرند در روستای هرزند بر روی تپه ای سنگی و مرتفع قرار داردآثار بجا مانده از این قلعه متعلق به قرون هفتم و هشتم است.

    قلعه قیز قالا سی

    این قلعه در بیست کیلومتری جنوب مراغه و در جنوب دره کوه کبود قرارگرفته است.

    قلعه گاوورگوهر

    این قلعه در 45 کیلومتری شرق جلفا و در کنار رود ارس است . تعدادی اشیاء گلی مربوط به قرن ششم پیش از میلاد و برخی نیز مربوط به دوره های ساسانی و اسلامی یا ارمنی به دست آمده است.

    قلعه هلاکو

    این قلعه در جزیره اسلامی واقع و احتمالا قبر هلاکو و برخی سرداران مغول در این قلعه قرار دارد.

    قلعه نقد دوز

    این قلعه در 35 کیلومتری شرق اهر بر روی قله مرتفعی مشرف به رودخانه اهر چای قراردارد برای تامین آب آشامیدنی ساکنین قلعه تعدادی حوضچه در بدنه سنگی کوه تعبیه شده بود که از آب باران پر می شد و به مصرف ساکنین می رسید.

    سنگ‌ نبشته‌ رازلیق‌

    این‌ سنگ‌ نبشته‌ در روی‌ صخره‌ای‌ از کوه‌ زاغان‌ واقع‌ در 12 کیلومتری‌ شمال‌ سراب‌ در کنار روستاهای‌ رازلیق‌ و دیزج‌ سفید کنده‌ شده‌است‌. کوه‌ زاغان‌ تودة‌ سنگین‌ آتشفشانی‌ است‌ و از بستر رودخانه‌ پسلر حدود 200 متر ارتفاع‌ دارد. در پای‌ کتیبه‌ به‌ یک‌ دیوارة‌ نیمه‌ طبیعی‌ می‌رسیم‌ که‌ تا کتیبه‌ درحدود 3 متر فاصله‌ دارد و به‌ سختی‌ می‌توان‌ بالا رفت‌ و مقابل‌ کتیبه‌ رسید.

    کتیبه میخی اورارتویی جوان قلعه عجب شیر

    روستای جوان قلعه، مرکز دهستان بخش قلعه چای در هشت کیلومتری ضلع شرقی عجب شیر واقع شده است. چیزی که حائز اهمیت است وجود سنگ نبشته میخی در ضلع جنوبی قلعه، در سینه کش کوه در روی صخره ای طبیعی است.

    کتیبه شیشه

    این کتیبه در ارتفاعات مشرف به روستای شیشه یکی از روستاهای دهستان ورگهان بخش هوراند شهرستان اهر قرار دارد. در بررسیــهای سال 1377 دکتر علیرضا نوبری باستان شناس، کتیبه ای صخره ای از نوع کتیبه های طاقچه ای به خط میخی و زبان اورارتوئی به دست آمد که یک سند ارزشمند دیگر به اسناد دوره تاریخی اورارتوئی در آذربایجان افزود. این کتیبه در محلی بنام محل صاندوق داشی (سنگ صندوق) معروف است.

    کتیبه سنگی سقندل

    روستای سقندل در 38 کیلومتری غرب شهرستان اهر، در مسیر جاده اهر ورزقان واقع شده و کتیبه میخی اورارتوئی در 3 کیلومتری این روستا و بر دامنه کوه زاغی بر سینه سنگی یکپارچه و مرتفع منقور است. سمت جنوبی سنگ مزبور که به شکل هرم ناقص است، را به صورت مستطیلی به طول 116 سانتیمتر و عرض 57 سانتیمتر صاف و صیقلی نموده و فرمان سر دوری پسر ارگیشتی پادشاه اورارتوئی را در ده سطر به خط میخی بر آن نقر کرده اند.

    موزه آذربایجان

    اندیشه ایجاد موزه آذربایجان در تبریز به سالهای 1306 و 1307 بر می گردد که در این سال نمایشگاهی از سکه های مکشوفه از تبریز در سالن سابق ساختمان کتابخانه تربیت بر پا شد. اساس موزه آذربایجان در سال 1336 با نمایش 202 قطعه از آثار فرهنگی ارسالی از موزه ایران باستان (موزه ملی) در تالار فوقانی کتابخانه ملی سابق تبریز آغاز شد و اندیشه تاسیس موزه آذربایجان در محل فعلی در اردیبهشت ماه سال 1337 جامه عمل پوشید. قبل از بهره برداری از این موزه ، از محل دبیرستان " نجات" سابق برای نمایش اشیاء فرهنگی جمع آوری شده، استفاده می شد. این موزه در سال 1341 رسماً افتتاح شد. ساختمان موزه آذربایجان که در خیابان امام خمینی جنب مسجد کبود واقع شده، بر اساس نقشه تنظیمی باستانشاس فرانسوی بنام آندره گدار و ترسیم اسماعیل دیباج (رئیس وقت اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی) احداث گردید. موزه آذربایجان از جمله مهمترین موزه های ایران است که در آن آثار مربوط به هزاره های پیشین تا دوره اسلامی به معرض نمایش در آمده است.

    موزه مشروطه

    بنای تاریخی خانه مشروطه با معماری دوره قاجار در محله قدیمی راسته کوچه و در ضلع غربی مجموعه بازار تبریز واقع شده است. مالک نخستین آن حاج مهدی کوزه کنانی از شیفتگان حریت و آزادی بود. این خانه بعد از به توپ بستن مجلس در سال 1287 ه.ش مرکز تجمع جمعی از برجسته ترین چهره های مشروطه در آذربایجان بوده و در جنگهای 11 ماهه تبریز علیه نیروهای دولتی ستاد فرماندهی و محل تشکیل جلسات مجاهدین مشروطه به شمار میرفت. تصمیم مهم و انقلابی پائین آوردن پرچمهای سفید تسلیم در مقابل قوای محمدعلی شاه قاجار در همین خانه گرفته شده است. بنا با قسمت الحاقی آن در زمینی به مساحت 1300 مترمربع و با دو طبقه اندرونی و بیرونی حاصل ذوق هنرمندانه معمار تبریزی بنام «حاج ولی معمار» است که سالها در روسیه ساکن بود و پس از بازگشت به تبریز در سال 1247 ه.ش آنرا بنا نهاد. اقدامات مرمتی آن نیز پس از تملک به مرحله اجرا درآمده و سعی شده است به الگوهای معماری تاریخی توجه کافی شود. از سال 1375 ه.ش پس از مرمت و تجهیز تالار اصلی و اتاقهای گوشواره با بنمایش گذاشتن اسناد و مدارکی از دوران پرفراز و نشیب انقلاب مشروطه به عنوان موزه آغاز به کار نموده است از مهمترین اموال ارائه شده در آن میتوان از فرش مشروطه، اسلحه کمری ستارخان، لوازم شخصی سران انقلاب و دیگر اسناد و مدارک اهدایی مرتبط با انقلاب نام برد.

    موزه قرآن و کتاب

    موزه قرآن و کتابت تبریز در بنای تاریخی– مذهبی صاحب الامر تاسیس شده است. در این موزه مجموعه نفیسی از نسخ خطی قرآن مجید مربوط به ادوار مختلف تاریخ و قطعاتی از آثار خوشنویسان بنام ایران در معرض نمایش گذاشته شده است. کتاب ذادالمعاد جلد لاکی، صفحات اول و دوم مذهب و مطلا و دور خطوط مطلا بوده وکلمات با مرکب مشکی نوشته شده و حاشیه آن با طلا تذهیب کاری گردیده با طرح گل و بوته در زمینه و درحاشیه گل و بوته بر روی زمینه قرمز- خط آن نسخ و شکسته نستعلیق است در سال 1245 ه.ق بدست محمدحسین تبریزی تحریر شده و بعضی از صفحات مطلا و تذهیب شده است.قرآن مجید به خط نسخ غبارکوچکترین قرآن به اندازه cm6 -cm 4- با مرکب مشکی نوشته شده و صفحه اول و دوم مذهب و مطلا و بین آیات طلاکاری شده، تمام صفحات کادربندی به رنگ قرمز و طلایی کار شده، جلد آن لاکی و طلا و تذهیب دار است. نشان جزء و حزبها تذهیب و طلاکاری گردیده، داخل جلد کتاب زمینه قرمز رنگ با گل و بوته طلایی کار شده که بدست مسیح الطالقانی در سنه 1293 ه. ق تحریر شده.

    موزه سنجش

    موزه سنجش با هدف معرفی ابزار آلات مرتبط با امر سنجش به طور عام در سال 1381 تاسیس گردید. در این موزه انواع ابزار و ادوات مقیاس زمان مانند انواع ساعت های قدیمی و هنری ساخت کشورهای اروپایی، انواع ادوات مقیاس وزن از قبیل ترازوهای ظریف زرگری تا قپان های بزرگ میــادین بار مربوط به قرون گذشته ، همچنین وسایل اندازه گیری طول و سایر مقیاس های دیگر به نمایش گذاشته شده است .این مــوزه در فضای دل انگیز خانه قدیمی سلماسی بنا شده است. این خانه به اوایل حکومت قاجایه تعلق دارد.

    دفتر پژوهش های فرهنگی – تاریخی یحیی ذکاء

    استاد یحیی ذکاء محقق ، معلم ، پژوهش گر ، ایران شناس برجسته و صاحب نظر آذربایجان در سال 1302 شمسی در تبریز چشم به جهان گشود . وی پس از اتمام تحصیلات در رشته باستان شناسی و شروع خدمات علمی و فرهنگی در هنر های زیبای کشور که بعد ها به وزارت فرهنگ و هنر تبدیل شد ، مسئولیت های مختلفی چون ریاست موزه هنرهای تزئینی ، ریاست موزه مردم شناسی ، ریاست کتابخانه ملی و مشاورت وزیر را بر عهده گرفت .ایشان به دلیل علاقه ای که به تاریخ ، هنر ، زبان و ادبیات ایران داشت ، به هر جا که اثری از ایران و ایرانی می دیدی، مراجعه می کرد و حاصل مطالعات خود را به صورت مقاله ، رساله و کتاب برای دوستداران این آب و خاک تدوین ، تنظیم و به چاپ می رساند . استاد ذکاء در پایه گذاری موزه های فرش ، هنر های تزیینی ایران ، رضا عباسی و آبگینه و سفالینه های ایران فعالیت داشت . همچنین در زمینه فراهم سازی مقدمات اعاده آثار هنری و فرهنگی به غارت رفته این سرزمین ، از جمله شاهنامه طهماسبی رنج سفرهای بسیاری را بر خود هموار کرد .مرحوم استاد یحیی ذکاء علاقمند بودند که یکی از بناهای تاریخی مورد نظرشان به یک مرکز پژوهشی فرهنگی تخصیص داده شود و ایشان بتوانند کلیه کتب و اسناد و مدارک آرشیو کتابخانه با ارزش خود را به آنجا اهداء نمایند . خوشبختانه این آرزو تحقق یافت و یکی از خانه های ارزشمند و تاریخی شهر تبریز به نام خانه لاله ای ها که در سال 1379 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده بود . توسط اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی برای این منظور تملک و به نحو مطلوب مرمت شد .

    موزه ادبی شهریار

    استاد شهریار فرزند آقاسید اسماعیل موسوی معروف به حاج میرآقا خشکنابی در سال 1325ه.ق (شهریور 1286 شمسی) در بازارچه میرزا نصرالله تبریز چشم به جهان گشود. در سال 1328 که تبریز آبستن حوادث خونین وقایع مشروطیت بود پدرش او را به روستای قیش قورشاق و خشکناب منتقل نمود. دوران کودکی شاعر در آغوش طبیعت و روستا سپری شد. منظومه حیدربابا مولود آن خاطرات است. در سال 1331 ه.ق شهریار به تبریز بازگشت و نزد پدر شروع به فراگیری مقدمات ادبیات عرب نمود. وی در سال 1322 ه.ق جهت تحصیل به شیوه نوین آموزشی اصول جدید به مدرسه متحده وارد شد و در این مدرسه به آموختن زبان فرانسه و علوم دینی و فراگیری خوشنویسی پرداخت. در سیزده سالگی اشعار شهریار با تخلص بهجت در مجله ادب به چاپ رسید. او در بهمن 1299 شمسی برای اولین بار به تهران سفر کرد و در سال 1300 با کمک لقمان الملک جراح در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت. شهریار از بدو ورود به تهران با استاد ابوالحسن صبا آشنا شد و نواختن سه تار و مشق ردیف های سازهای موسیقی ایرانی را از او فرا گرفت. او همزمان با تحصیل در دارالفنون به ادامه تحصیلات علوم دینی پرداخت و در سال 1303 شمسی وارد مدرسه طب شد. با فوت پدر و بازگشت مجدد وی به تهران در سال 1314 آوازه شهرت او از مرزها فراتر رفت. شهریار شعر فارسی و آذری را با مهارت تمام می سرایید. در سال های 1330 یا 1329 اثر جاودانه خود حیدربابایه سلام را خلق و برای همیشه به یادگار گذاشت. در مرداد 1332 با یکی از منسوبین خود ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند است.استاد شهریار پس از یک دوره بیماری در 27 شهریور 1367 دار فانی را وداع گفت و در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد. بزرگ ترین اثر استاد شهریار کلیات ارزشمند دیوان اشعار وی به زبان پارسی و بخشی از آن به زبان آذری است که معروف ترین آن ها کتاب «حیدربابایه سلام» است.

    موزه تاریخ طبیعی

    در این موزه پیکره های تاکسیدرمی جانوران و حیوانات گوناگون مربوط به مناطق مختلف کشور به ویژه منطقه آذربایجان جمع آوری و به صورت علمی ضدعفونی و آرایش شده و در ویترین های مخصوص به نمایش گذاشته شده اند. همچنین این موزه پیکره های کامل انواع پرندگان، چرندگان، خزندگان، حشرات و سایر جانوران اهلی و وحشی که برخی از آنها از انواع نادر حیات وحش می باشند را در معرض تماشای علاقمندان قرار میدهد و با کمک نقاشی و دکوراسیون، محیط زندگی و نحوه زندگی آن ها را برای بازدید کنندگان ترسیم می نماید.

    موزه ادب و عرفان شیخ شهاب الدین اهر

    موزه ادب وعرفان، در محل خانقاه شیخ شهاب الدین محمود اهری تاسیس شده است. در این موزه آثار نفیسی از کتب خطی دوران صفوی تا قاجار و همچنین قطعه خط هایی از خوش نویسان بنام از جمله «استاد عبدالمجید طالقانی»،«استاد سید احمدیان» و « استاد درویش» به نمایش گذاشته شده است .از دیگر آثار به نمایش گذاشته شده میتوان به انواع کشکول های چوبی، سفالی و فلزی که دارای نقوشی از مجالس درویشان است و نیز تبرزین های مرصع طلاکوب و نقره کوب و ..اشاره کرد.

    موزه ایلخانی مراغه

    ساختمان موزه مراغه و بنای یادبود روی مزار اوحدی مراغه ای شاعر قرن هفتم و هشتم هجری قمری بین سالهای 53 تا 57 بوسیله انجمن آثار ملی اجرا شده است. این محل در سال 1363 مقارن با تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور به موزه مقدماتی مراغه تبدیل و با آثار عرضه شده از دوره‌های مختلف تاریخی برای بازدید عموم دایر گردید. موزه مراغه در سال 75 در جهت هدفمندی آثار خود و بلحاظ اهمیت نقشی که این شهر در دوره ایلخانی داشته، به عنوان موزه تخصصی ایلخانی فعالیت خود را آغاز نمود. مراغه علیرغم استواری استمرار تمدن از دوران پیش از اسلام تا دوران مختلف اسلامی، در دوره ایلخانی از موقعیت برجسته‌ای برخوردار شد و بعلت انتخاب این شهر به عنوان اولین پایتخت ایلخانان، مرکز ثقل این سلسله محسوب گردیده و عصردوباره سازندگی ایران پس از یک دوره طولانی قتل، غارت و ویرانی مغولان از آن آغاز می‌شود. با تمرکز و انتقال صدها اثر برجسته و گردآوری مجموعه‌ای نسبتا کامل از آثار مختلف ایلخانی شامل انواع سفال، کاشی، سکه، فلز، شیشه و کتابت، این موزه به عنوان منبع مطالعاتی و پژوهشی در اختیار محققان و بازدیدکنندگان قرار گرفت.

     

     




    مطالب مرتبط

    برگزاری سالانه ۹۰ میلیون نفر-ساعت گردشگری برای دانش‌آموزان

    برگزاری سالانه ۹۰ میلیون نفر-ساعت گردشگری برای دانش‌آموزان

    تهران (پانا) - وزیر آموزش و پرورش گفت دولت طبق سند انتظار، آموزش و پرورش را مکلف کرده است تا ۹۰ میلیون نفر ساعت در سال برای دانش آموزان گردشکری اجرا شود؛ ۴ روز گردشگری روزانه و دو روز گردشگری با بیتوته که این ظرفیت در هیچ جایی وجود ندارد.

    |

    موقعیت جغرافیایی استان آذربایجان شرقی

    موقعیت جغرافیایی استان آذربایجان شرقی

    منطقه آذربایجان به علت موقعیت خاص جغرافیایی، یکی از مناطق حساس و مهم کشور است. استان آذربایجان شرقی از استان‌های مهم و پرجمعیت ایران است که در گوشه شمال غرب کشور واقع گردیده است. مساحت این استان 45491 کیلومتر مربع ...

    |

    صنایع دستی استان آذربایجان شرقی

    صنایع دستی استان آذربایجان شرقی

    استان آذربایجان شرقی یکی از کانون های مهم صنایع دستی ایران است. تنوع صنایع دستی این استان مرهون وسعت منطقه، روستاها و شهرستان های متعدد و وجود ایلات و عشایر ناحیه است. به طور کلی در مناطق مختلف استان آذربایجان شرقی قالی ...

    |

    نظرات کاربران