جاذبه های طبیعی استان کرمان

باغ شاهزاده ماهان ( ماهان –1298 ه.ق) :

باغ شاهزاده یکی از عالی ترین و زیباترین باغ های سنتی ایران محسوب می شود . این باغ در نیم فرسنگی ماهان در دامنه کوههای تیگران جلوه گری می کند و از یادگارهای عبدالحمید میرزا فرمانفرما – حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار (1297ه.ق.) است . گویند که چون خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان بردند بنایی که مشغول تکمیل سرد ساختمان بود تغار گچی را که بدست داشت محکم به دیوار کوبید و کار را رها کرده و فرار نمود . آنطور که جای خالی کاشی ها همچنان بر سر در ورودی خودنمائی می کند . این باغ دارای سردر ورودی ، حمام ، شبکه آبرسانی و حوض می باشد.

باغ موزه هرندی :

مجموعه باغ موزه هرندی و بنای موجود در آن مربوط به اواخر دوره قاجار است. این مجموعه توسط مرحوم "عدل السلطان" بنا گردید و در سال 1313 شمسی به مرحوم "ابوالقاسم هرندی" فروخته شد . یکی از نکات موردتوجه تاریخی ،‌ توقف "رضاخان" در مسیر آخرین سفر تبعیدیش در این منزل می باشد .

باغ فتح آباد :

این باغ که در روستایی در 25 کیلومتری شهر کرمان قرار دارد و الگوی احداث باغ شاهزاده ماهان بوده است از آثار عصر قاجاریه و از یادگارهای فضل علیخان بیگلر بیگی است و به همین دلیل آن را باغ بیگلر بیگی می گویند . عبور آب فتح آباد از میان این باغ به آن صفا و طراوت خاصی می بخشیده است . این باغ توسط سازمان میراث فرهنگی در دست مرمت قرار دارد .

باغ بیرم آباد :

بیرم سرکرده طایفه قاسملو پس از مهاجرت به کرمان به نیابت از محمد خان کارهای حکومت را اداره می کرد . وی دستور داد که باغ بیرم آباد در جنوب شرقی گواشیر بنا شود . در جای دیگر آمده است که گنجعلی خان در کنار کرمان باغ بزرگی معروف به بیرم آباد دارد و اگر ترکیب ترکی نداشته باشد شاید از آبادیهای قدیم و مرکب از کلمه بی ( بغ ) و رام ( رامش ) بوده باشد . ساختمان زیبای در وسط آن با سبک صفوی ساخته شده و کاشیکاری و کتیبه های آن کمابیش باقی است .

باغ بیمند سیرجان :

در باغ بیمید سیرجان امامزاده ای به نام امامزاده احمد وجود دارد و در کنار آن درخت سرو تناوری است که طول محیط تنة آن بالغ بر 5/6 متر است . تصور می رود که قریب هزار سال از عمرش می گذرد و شاید کمتر سروی در کشور ما به این عظمت وجود داشته باشد .

باغ سنگی بلورد سیرجان :

این باغ از شاهکارهای تاریخ است . در نزدیکی دهستان بلورد واقع در روستای میاندوآب و در فاصلة 45 کیلومتری جنوب شرقی سیرجان و به دست فردی ناشنوا به نام "درویش خان گنگ اسفندیار پور" که به کشاورزی اشتغال داشته حدود 30 سال پیش ساخته شده است . این در حقیقت یادگار گلستانی است که وی روزگاری از دست داده و به خیال خودش بوستانی از سنگ و چوب را به این منظور ساخته است . با این اندیشه که دیگر ظالم، باغ سنگی او را نمی گیرد و با چنین امیدی عمر خود را گذرانده است .

باغ ناصریه :

باغ ناصریه را محمد حسن خان سردار بنا کرد و عمارت آن به دستور ناصرالدوله فرمانفرما ساخته شد .

چاله لوت :

واقع در شمال شرقی کوه های کرمان را می توان یکی از آبگیرهای منطقه به شمار آورد که از خشک ترین و کم آب ترین حوزه های آبریز ایران است . این دریاچه در حد فاصل استان های سیستان و بلوچستان و کرمان واقع شده و حوزه آبریز بخش غربی آن ، مناطقی از استان کرمان را مشتمل بر شهرستان بافت ،کهنوج و سبزه واران در برمی گیرد .

دریاچه جازموریان :

دریاچه و تالاب هامون جازموریان که میزان آب و وسعت آن متغیر است و جزو دریاچه های دائمی به شمار نمی رود . رودخانه هلیل رود از طرف غرب و رود بمپور از جانب شرق به این دریاچه می ریزند . این دریاچه در واقع یک حوضچه تبخیری است که محل تخلیه تمامی زهکش منطقه و رودهای هلیل و بمپور ( رود بمپور در حوزه آبریز شرق جازموریان است ) و دیگر انشعابات فرعی رودهای کوچک و فصلی موجود در حوزه است .

کوه هزار :

این کوه در 114 کیلومتری شمال غرب بم در دهستان راین واقع شده و 4465 متر ارتفاع دارد . روستاهای بزرگی چون میرشادی ، زر دود و زارچو در دامنه های شمالی و بابی نی ، زمان آباد ، نروک ، درزنیه، گارچیدان ، گاهو ، در گورو ، بهرسوز ، گیشیگان ، گرو ، در آسیاب در دامنه های شرقی و نمش ، باب کهنوج ، هنزا و زنک در دامنه های جنوبی و گندگاو ، درآلو و باب گنجی در دامنه های غربی آن واقعند که بدلیل ارتفاع زیاد دارای آب و هوای نسبتاً سردی است .

کوه بی سوخته :

این کوه در 45 کیلومتری شمال غربی شهربابک در قسمت شمال روستای آبدار واقع شده و 2750 متر ارتفاع دارد .

کوه بید شیرین :

این کوه با ارتفاع 2973 متر در 58 کیلومتری شرق سیرجان واقع شده است و سرچشمه رودخانه حسین آباد سوج می باشد .

کوه بیدویه :

ارتفاع این کوه 3230 متر است و در 41 کیلومتری جنوب غرب شهداد واقع شده است .

کوه پلوار :

کوهستان پلوار که همانند دیواری ناحیه جنوبی کویر لوت را از بخش های درونی کشور جدا می سازد ، به صورت رشته ای به طول 147 کیلومتر از سوی شمال غربی به طرف جنوب شرقی کشیده شده و پهنه ای به وسعت 1450 کیلومتر را زیر پوشش قرار داده است .مهم ترین کوه های این کوهستان از سوی شمال به جنوب به ترتیب عبارتند از : تیغه سیاه ، تل زرد ، تل شورد ، دینر ، میانکوه ، سیاه کوه گورک ، ده مانی روز ، خر خسرو و گودرچاه .

کوه پورکان :

این کوهستان در شمال شرقی شهر بابک و غرب شهرستان رفسنجان واقع شده و از کوه هایی چون نجیب ، اسپزار ، محمد آباد ، توران ، کلاته ، تنه کوه ، زوج ، بی سوخته ، ده حاجی ، نر کوه ، کمر مدوار ، کمر سفید ، سنگ آواز که اغلب آنها بیش از 2500 متر ارتفاع دارند ، تشکیل یافته است . بلندترین قله آن ، کوه پورکان یا پاری کوه نام دارد که ارتفاع آن 3443 متر است و در 32 کیلومتری شمال شرقی شهر بابک قرار دارد .

کوه جوپار :

این کوه در 43 کیلومتری جنوب شرقی کرمان با ارتفاع 4135 متر واقع شده است . مرتفع ترین قله آن به نام سه ساخ بزرگ به ارتفاع 4200 متر و قله بلوچی با 4000 متر در جنوب غربی ماهان قرار دارند .

کوه باغ بالا :

این کوه در 30 کیلومتری شمال شرق کرمان واقع شده و 3775 متر ارتفاع دارد . این کوه سرچشمه رودهایی چون چتررود است و جزو ارتفاعات پلوار محسوب می شود .

کوه قدمگاه :

این کوه در 38 کیلومتری جنوب غربی بم و در مجاورت دهستان آب گرم قرار دارد که موقعیت دقیق استقرار آن شرق روستای در رود می باشد .

کوه سرمشک :

این کوه با ارتفاع 4048 متر و در 105 کیلومتری شمال غربی جیرفت قرار دارد و دومین قله از کوه های هزار است که سرچشمه رودهای رودرو و هلیل رود می باشد . این کوه در شرق روستای سرمشک از توابع دهستان دهتازیان شهرستان سیرجان و شمال روستای سرمشک از شهرستان جیرفت واقع شده است . از ارتفاعات مهم این کوه قله "دندانه هنزا" است که در غرب روستای هنزا قرار دارد و حدود 3650 متر ارتفاع دارد .

چشمه حسین آباد در راین :

این چشمه در 33 کیلومتری شمال غربی راین- کرمان واقع شده است . این نوع آب ها در دستگاه گوارش باعث قلیایی شدن محیط معده و سپس تحریکات ترشحات آن می گردد و در سیستم کبدی و لوزالمعده به سبب تحریک لوزالمعده و بزاق اثر بهبود بخشی دارند .

چشمه قلعه عسکرا :

این چشمه در 11 کیلومتری روستای سلطان آباد در جنوب کرمان واقع شده است . این دسته آب ها بیشتر مصرف خارجی دارد و در رفع بیماری های لنفاتیسم ، راشیستیسم ، برخی از بیماری های پوستی ، رماتیسمی و نیز بیماری های زنانه مؤثر است.

چشمه آب معدنی قاسم آباد :

این چشمه به فاصله شش کیلومتری شرق رفسنجان در روستای قاسم آباد واقع شده است و در اصل قنات قدیمی است که آب آن از سال های گذشته مورد استفاده درمانی اهالی منطقه بوده است . خواص درمانی این نوع آب ها در درمان بیماری های رماتیسمی ، گوش و حلق و بینی می باشد . همچنین اثر نیرو بخش نیز دارد .

چشمه معدنی ته خاتون :

چشمه معدنی ته خاتون در شرق کرمان به فاصله 13 کیلومتری روستای جوشان واقع شده است . آب این چشمه دارای اثر آرام بخش برای دردهای مفصلی و عصبی است .

چشمه معدنی قرقره (باب ترش) :

این چشمه در فاصله 40 کیلومتری راین کرمان واقع شده است . این نوع آب در درمان خارجی بیماریهای لنفاتسم ، راشیتیسم و بیماری های پوستی ، رمانیسمی و همچنین بیماری های زنانه مصرف است .

چشمه آب معدنی ابارق :

این چشمه در جنوب شرقی کرمان در فاصله 11 کیلومتری شمال دهکده ابارق واقع شده است . آب چشمه برای دستگاه هاضمه بدن مفید است . مصرف این دسته آب ها در درمان بیماری های مفصلی نیز توصیه می شود . از آب چشمه برای استحمام استفاده می کند.

منطقه پاسیب :

منطقه پاسیب در نزدیکی چترود ( حد فاصل کرمان – زرند ) با کوه های زیبا و پوشش گیاهی متنوع است

لوت زنگی آباد :

لوت زنگی آباد واقع در جنوب شهرستان بم که تنها زیستگا ه نوعی آهو است به نام چینکارا که برای گردشگران خارجی به خصوص زیست شناسان و متخصصان بسیار جالب توجه خواهد بود .

منطقه حفاظت شده بیدوییه بردسیر :

منطقه حفاظت شده بیدوییه بردسیر شامل 1200 راس آهو و تپه ماهورهای بسیار زیبا است .

دشت های بلورد سیرجان :

زیستگاه تابستانی پرنده ای به نام هوبره است که تعداد آن در دنیا کاهش یافته اما خوشبختانه در استان کرمان به تعداد زیاد دیده می شود .

تالاب جازموریان :

تالاب جازموریان که در فصل زمستان زیستگاه مناسبی برای هزاران پرنده مهاجر از جمله فلامینکو ، انواع غاز ، اردک و مرغابی وحشی و به ویژه محل مناسبی برای زمستان گذرانی هوبره است.

سایر مناطق حفاظت شده :

پناهگاه حیات وحش مهرییه ، پناهگاه حیات وحش مهرییه که جنگل های منحصر به فرد کهور دارد ، منطقه شکار ممنوع شهر بابک (گودچاه) ، منطقه شکار ممنوع انجرک رابر ، منطقه شکار ممنوع کوه شیر بم ، منطقه شکار ممنوع کوه نو درهنگ ، جنگل های بنه و بادام چاه زار سیرجان ، مناطق دیدنی زرند و کوهبنان از دیگر مناطق حفاظت شده استان کرمان است .

غار آهکی طرنگ :

غار آهکی طرنگ به عنوان مهمترین و طولانی ترین غار استان کرمان که در نوع خود بی نظیر و دارای مناظر وجلوه های طبیعی بسیار زیبا و پدیده های شگفت انگیز است که خود از جاذبه های طبیعی گردشگری استان کرمان محسوب می گردد و می تواند به عنوان یک قطب گردشگری در جنوب غربی استان کرمان ایفای نقش نماید . این غار از جمله غارهای متعدد مناطق کوهستانی استان کرمان می باشد که در فاصله 230 کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان واقع شده است .

غار میرزا :

غار میرزا در ارتفاع2342 متری از سطح دریا قرار دارد و از نقطه نظر فنی از درجه سختی بالایی برخوردار است . غار میرزا دارای هشت تالار اصلی و چهار تالار فرعی است که هرکدام ویژگیهای خاصی را دارند ودربخش میانی غار 90 متر فرود در فضای معلق، غار نورد را به دنیای اسرار آمیزی می رساند و وسعت غار مذکور در این قسمت به 150 متر مربع می رسد که این خصوصیت این غار را در بین غارهای کشور کم نظیر و در میان غارهای استان بی همتا کرده است.

رودهای حوزه آبریز جازموریان :

مساحت این حوزه در حدود8300 کیلومتر مربع است و شامل رودخانه هایی است که به دریاچه هامون جازموریان می ریزند . مهم ترین رودخانه این حوزه هلیل رود است که شاخه های مهمی مانند زردشت از گوفر ، بافت از لاله زار ، رابر از الفتح (شاه کوه) ، طیل از کوهراز و اسفندقه از ارتفاعات اسفندقه به آن می پیوندند و پس از مشروب نمودن اراضی جیرفت و شهرستان کهنوج وارد هامون جازموریان می شود . این حوزه آبریز ، فاقد پوشش گیاهی قابل توجه است و به علت وجود دائمی برف کوه های نامبرده ، آب دائم دارد .

آبریز نمک زارهای مرکزی :

از رودخانه های این حوزه می توان قهرج رود و تهرود را نام برد . شاخه های دیگر از رودخانه های این حوزه عبارتند از: لاله زار رود ، رود شور ، رفسنجان کوسک ، چاری ، ماهونگ و کسک .

سایر رودخانه ها :

آب بخشا در برد سیر ، راور در منطقه راور ، خبر در منطقه خبر بافت و رودخانه تنگوئیه ( پلنگی ) در سیرجان از دیگر رودخانه های استان کرمان به شمار می روند .

روستای سیرچ :

شهرستان کرمان ، بخش شهداد ، دارای طبیعت زیبای کوهستانی و آب و هوای مناسب.

روستای کوهپایه :

شهرستان کرمان ، بخش مرکزی ، دارای طبیعت زیبای کوهستانی و آب و هوای مناسب.

روستای بید خوان :

شهرستان بردسیر ، بخش مرکزی ، منطقه خوش آب و هوای کوهستانی با درختان کهنسال.

روستای دلفارد :

شهرستان جیرفت ، بخش مرکزی ، دارای دره خوش آب و هوا.

روستای خبر :

شهرستان بافت ، بخش مرکزی ، دارای طبیعت زیبای کوهستانی و منطقه حفاظت شده حیات وحش و زیارتگاه شاه ولایت.

روستای طرز :

شهرستان راور ، بخش مرکزی ، دارای آب و هوای مناسب در حاشیه کویر و سروهای بسیار قدیمی.

روستای هنزا :

شهرستان بافت ، بخش رابر ، دارای دره کوهستانی و درختان کهنسال گردو.

روستای لاله زار :

شهرستان بردسیر ، بخش مرکزی ، دارای منطقه گردشگری خوش آب و هوا.

روستای دوساری :

این روستای زیبا در فاصله پنج کیلومتری ضلع شرقی جاده جیرفت به کهنوج واقع شده است .

روستای بروات :

بروات یکی از آبادی های حومه شهرستان بم است که در پنج کیلومتری آن قرار دارد و مرکز بخش مرکزی شهرستان مذکور است . بهترین خرما (مضافتی) و مرکبات شهرستان بم در این روستا تولید می شود .

روستای باغ دشت :

این روستا در جنوب غربی شهرستان بم در مجاورت جاده کمربندی کرمان به زاهدان واقع شده و با قنات های متعدد و سرسبزی درختان مسیر نهرهایش به تفریحگاه و استراحتگاه عمومی مردم و مسافرین تبدیل شده است

روستای شهداد :

شهداد یکی از بخش های شهرستان کرمان است و در پست ترین نقطه کویر که حداکثر 300 متر از سطح دریا ارتفاع دارد ، قرار گرفته است و قنات های متعدد دارد . از محصولات این روستا خرما ، مرکبات و حنا است و مرکبات آن از جهت شیرینی و لطافت کم نظیر است . خرابه های شهر قدیمی شهداد که به 4000 سال قبل از میلاد تعلق دارد ، در دشت لوت شهداد در جوار شهر جدید کشف شده است .

روستای سه کنج :

سه کنج یکی از آبادی های بزرگ و مرکز دهستان سه کنج است که در شرق ماهان و شمال جاده بم- کرمان (شش کیلومتری راه فرعی بعد از پلیس راه) قرار دارد . سه کنج تا شهر کرمان 50 و تا ماهان 15کیلومتر فاصله دارد . این نقطه از معروف ترین گردشگاه های کرمان است . مزار شیخ علی بابا از مریدان معروف شاه نعمت الله ولی نیز در سه کنج است .

روستای میمند :

میمند مرکز دهستان میمند از شهرستان شهربابک و یکی از روستاهای شگفت انگیز ایران می باشد . مسجد میمند از دیدنی های این روستاست. خانه های قدیمی این روستا مانند مناره هایی در دل کوه کنده شده اند.

روستای پاریز :

پاریز از توابع شهرستان سیرجان است که در فاصله 64 کیلومتری شمال سیرجان قرار دارد ، از معدود روستاهای بزرگ فعلی این شهرستان است .

یخچال حاج آقا علی :

یخچال حاج آقاعلی در روستای عباس آبادحاجی در شش کیلومتری شمال رفسنجان واقع شده است . بنا در دوره قاجار ساخته شده است و مصالح ساختمانی بکار برده شده در آن شامل خشت ، اندود کاهگل ، آجر و قلوه سنگ (در چاله یخ) می باشد .

یخچال کبوتر خان :

یخچال کبوتر خان رفسنجان در روستای کبوترخان در 23 کیلومتری شرق رفسنجان واقع شده است . ساختمان آن مربوط به دوره ساسانی است و مصالح به کار رفته در آن خشت و اندودکاه گل می باشد . این یخچال در حال حاضر دچار فرسایش شدید گشته و رو به ویرانی می رود.

یخچال لنگر ماهان :

خچال لنگرماهان در خارج روستای لنگر در پنج کیلومتری شمال شرقی ماهان قرار دارد . بنای آن مربوط به دوره قاجار است . برای ساخت این یخچال از خشت با اندود کاه گل و همچنین قلوه سنگ (در پی)استفاده شده است . این بنا به علت بارش برف و باران آسیب دیده است و در حال حاضر متروک می باشد .

یخچال مؤیدی :

یخچال مؤیدی کرمان در خیابان ابوحامد شهر کرمان قرار دارد . قدمت آن احتمالاً به دوره صفوی می رسد و مصالح استفاده شده در ساخت آن شامل خشت خام و ملات گل و اندود کاه گل می باشد . در حال حاضر این بنا از طرف سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفته است .

یخدان مویدی ( خارج از کرمان ) :

این اثر تاریخی که در گذشته خارج از شهر کرمان قرار داشت ، اکنون به علت توسعه و گسترش شهر در جوار خیابان ابوحامد واقع است . عناصر تشکیل‌دهنده یخدان شامل مخزن ، حصار ، استخر و چاله‌یخدان است . پلان مخزن دایره شکل است که گنبدی از نوع بستو بر روی آن احداث شده است . حصار آن نسبتاً بلند و ‪ ۱۲متر ارتفاع دارد . مصالح بنا خشت خام و ملات گل است . کاربری یخدان در گذشته نگهداری یخ برای ایام تابستان مردم بوده است . این بنا در اواخر دوره صفوی بنا شده و نام مویدی از آن نظر است که قنات مشهور به مویدی آب آن را تامین می‌کرده است

یخچال محمود آب :

یخچال محمود آباد سیرجان در ابتدای روستای محمود آباد سید در20 کیلومتری سیرجان قرار دارد . قدمت آن احتمالاً به اوایل دوره قاجار می رسد و مصالح به کار رفته در آن خشت خام و اندود کاهگل می باشد . در حال حاضر گنبد بنا دچار فرسایش شدیدی شده است و کاربردی ندارد .

یخچالهای حاج رشید :

یخچالهای حاج رشید سیرجان (دو یخچال) در نزدیکی بلوار شیخ فضل الله نوری شهر سیرجان واقع شده اند . تاریخ ساخت آنها سال 1271 هجری قمری است و مصالح به کار رفته در ساختمان آنها شامل لاشه سنگ ، قلوه سنگ و خشت می باشد . این دو یخچال و دیوار آنها توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شده و فعلاً کاربردی ندارد .