جاذبه های طبیعی استان کردستان
دریاچه زریوار
دریاچه زریوار مهمترین و کم‌نظیرترین جاذبه آبی در غرب کشور است که در فاصلة سه کیلومتری غرب مریوان قرار گرفته و جاده آسفالته‌ای آن را به شهر مریوان پیوند می‌دهد. این دریاچه در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا واقع شده است و از زیباترین میراث‌های طبیعی استان کردستان به شمار می‌آید. طول آن 5/4 کیلومتر و عرض آن اندکی کمتر از دو تا سه کیلومتر است. مساحتی حدود900-850 هکتار دارد، عمق دریاچه از پنج تا دو متر متغیر است. آب دریاچه شیرین و از جوشش چشمه‌هایی که در کف دریاچه قرار گرفته‌اند، تأمین می‌شود.
چشمه بابا گرگر
در روستای «باباگرگر»، در 18 کیلومتری شمال شرقی شهستان قروه، چشمه‌ای جوشان همیشه می‌خروشد که به آن «دنگز» می‌گویند. این چشمه پر آب دارای آبی است که رنگ آن مایل به سرخ است. ظاهراً این آب برای امراض سودایی و پوستی مناسب است و در درمان سوء هاضمه و دیگر بیماری‌های دستگاه گوارش و نیز راشیتیسم و درمان تورم موثر می‌افتد.
دریاچه پشت سد قشلاق(سد وحدت)
سد مخزنی قشلاق بر روی رودخانه قشلاق در 12 کیلومتری شمال سنندج، روی کوه‌های منطقه "ساتله و تیرگرا" احداث شده است. دریاچه پشت این سد 11 کیلومتر طول دارد و وسعتی معادل 934 هکتار را در بر می‌گیرد و با توجه به سطح دریاچه و حجم آب، زمینه مناسبی برای انواع ورزش‌های آبی به وجود آورده است.
دریاچه سد شهید کاظمی
دریاچه سد شهید کاظمی در حوزه شهرستان سقز قرار دارد(قسمتی از آن) طول آن حدود شش کیلومتر و حجم مخزن آن 48 میلیون متر مکعب است. آب آن از رودخانه‌های زرینه رود، سیمینه رود، خورخوره و سقزچای تأمین می‌شود.
چشمه قم‌چقای
در 17 کیلومتری قم‌چقای در دهستان «سیاه منصور» شهرستان بیجار واقع است.
سد گاوشان
سد گاوشان در 25 کیلومتری جاده کامیاران به سنندج در حال احداث می باشد و از سدهای بزرگ کشور محسوب می گردد. .
چشمه هفت آسیاب
چشمه هفت آسیاب در روستای شریف‌آباد از دهستان سیاه منصور واقع است.
چشمه آب تلخ (پیر صالح)
چشمه آب تلخ در روستای قشلاق از شهرستان بیجار قرار دارد. علت نامگذاری این چشمه به علت تلخ بودن آب آن است.
آبشار بل
در یکی از روستاهای منطقه اورامان و در مرز استان کرمانشاه، آبشاری زیبا وجود دارد که به عقیده کارشناسان دارای آب عالی برای شرب است. این آب در مسیر خود به رودخانه سیروان می‌ریزد.
چشمه کواز
این چشمه در 50 کیلومتری شمال غربی کامیاران و در دامنه کوه واقع شده است. آب این چشمه در استخر کوچکی جمع می‌شود و از آن برای نوشیدن و نیز درمان بیماری‌های مجاری تنفسی، روماتیسمی و بیماری‌های جلدی استفاده می‌شود.
آبشار کویله
یکی از اماکن دیدنی استان کردستان آبشار «کویله» است که در شهرستان مریوان و در مسیر جاده مریوان ـسقز واقع است. این آبشار زیبا در فصل بهار از مکان‌ها دیدنی و زیبای منطقه محسوب می‌شود.
چهل چشمه
چهل چشمه از کوه‌های مرتفع کردستان است. این کوه دارای آبشارها و چشمه‌های بسیار زیبایی است این کوه یکی از سرچشمه های رودخانه های جغاتو «جغتو» و سپیدرود است و دارای چشمه‌سارهای فراوان و دامنه‌های سرسبز و زیبا است.
سراب وینسار
یکی از چشمه‌های قدیمی شهرستان قروه، چشمه سراب است که با آب بسیار گوارا و عالی در داخل روستای «وینسار» از دل زمین بیرون می‌آید. اطراف چشمه اصلی سنگ چین شده و قدمت سنگ‌چین آن حدود دو تا سه قرن برآورد شده است.
سراب قروه
در بخش جنوبی شهر قروه سرابی طبیعی وجود دارد که یکی از تفرجگاه‌های مردم منطقه محسوب می‌شود. این سراب دارای آبی خوب و گوارا است.
چشمه خاورآباد
این چشمه در جنوب شرقی چشمه سراب بیجار واقع است.
جنگل
استان کردستان از طبیعتی زیبا برخوردار است و جنگل بخشی از زیبایی‌های استان را شکل بخشیده است. جنگل‌های استان در اطراف شهرهای بانه و مریوان واقع شده و بعد از جنگل‌های شمال کشور در درجه دوم اهمیت قرار دارد. در حال حاضر جنگل‌های استان به صورت درختچه و بوته‌های پراکنده درآمده است. معروف‌ترین درختان جنگلی این جنگل‌ها بلوط، مازو یا دار مازو، گلابی، زبان گنجشک (ون)، گردو، سیب وحشی، پسته وحشی(بنه)، زالزالک، آلبالوی جنگلی، بادام تلخ، ازگیل، داغداغان، نارون، افرا و درخت‌هایی مانند گز و بید وحشی در کنار رودخانه است.
پارک جنگلی آبیدر
این پارک در ضلع غربی شهر سنندج در دامنه کوه آبیدر قرار دارد. آبیدر در فرهنگ منطقه جایگاه خاصی دارد و به دلیل پرآب بودن چشمه‌سارها، قنات‌ها و وجود باغ‌های متعدد مانند امانیه، امیریه و ... چنین نامیده می‌شود. از زمانی که شهر سنندج بنیان نهاده شد، آب چشمه‌های آبیدر به وسیله تنبوشه‌های سفالی به شهر منتقل شد. هنوز هم قنات عمارت خسروآباد، آصف، وکیل، مشیر و تعدادی از بناها، به نوعی از این کوه سرچشمه می‌گیرند.
منطقه اورامان
یکی از مناطق زیبای استان کردستان، منطقه اورامان است که در شرق مریوان قرار دارد و دارای کوهستان‌های زیبا با پوشش جنگلی است. رودخانه بزرگ سیروان از این منطقه و دره اورامان عبور می‌کند و به رودخانه دیاله در عراق می‌پیوندد
حیات وحش و مناطق حفاظت شده
استان کردستان گونه های مختلفی از حیات وحش را در خود جای داده است. این گونه ها شامل انواع پستانداران، پرندگان و آبزیان می شوند. از حیوانات وحشی که در جلگه ها و دشت ها پرورش می یابند خرس، بز کوهی، آهو، گراز، خرگوش، کفتار، شغال، گرگ و روباه را می توان نام برد که به تعداد زیاد درهمه جای آن یافت می شوند.
غار باستانی کرفتو
غار کرفتو در شهرستان دیواندره، در 72 کیلومتری شرق شهرستان سقز قرار دارد. با توجه به تحقیقات به عمل آمده، در دوران «مزوزوییک» کرفتو در زیر آب بود و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شد. غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت انسان تغییر حالت داده و با معماری صخره ای در چهار طبقه، در دل کوه حفر شده است. .
غار و محوطه باستانی کله کان
منطقه آرندان وکله کان در شمال غربی سنندج واقع شده است. این منطقه درون دره ای بسته قرار گرفته و سرچشمه رود آرندان–از سرشاخه های رودخانه قشلاق–در آن جاری است.
غار شووی بانه
این غار در نزدیکی مرز ایران و عراق در 12 کیلومتری بانه قرار دارد. درازای این غار 267 متر است و با شیب تندی رو به پایین می رود. درون غار، آبرفتی، ریزشی و بسیار خطرناک است و چاه های عمیق زیادی در گوشه کنار دالان ها و تالارهای آن وجود دارد.
