جاذبه های طبیعی استان فارس
منطقه حفاظت شده هرمود لار :
این منطقه که در شرق لارستان و در مرکز مشترک استان فارس و هرمزگان قرار گرفته در حدود 151284 هکتار وسعت دارد .
منطقه شکار ممنوع توت سیاه :
منطقه توت سیاه که از مناطق تحت حفاظت محیط زیست استان است در انتهای منطقه بوانات واقع شده و وسعتی نزدیک به 20 هکتار دارد . این محل زیستگاه گونه های مختلف گیاهی و جانوری است، اما متاسفانه در حال حاضر از قابلیت ها و امکانات گردشگاهی و پژوهشی این شکارگاه استفاده چندانی نمی شود .
منطقه شکار ممنوع بصیران :
این منطقه در چهار کیلومتری جنوب آباده قرار دارد و منطقه ای گسترده است که به خاطر گونه های نادر گیاهی و جانوری مورد حفاظت قرار گرفته است. این منطقه یکی از ارزشمندترین زیستگاه های حیات وحش کشور و استان است.
پارک ملی بمو :
پارک ملی بمو با وسعت 48075 هکتار در شمال شهر شیراز و در منتهی الیه شرق اقلیم مدیترانه ای گرم و خشک قرار گرفته است. جانوران پارک شامل کل، بز، قوچ، میش، آهو، پلنگ، روباه، کفتار، گربه وحشی، کبک و تیهو و ... هستند و از نظر پوشش گیاهی نیز تاکنون 280 گونه گیاهی در آن شناسایی و نمونه برداری شده است.
روستای کتک
روستای کتک از توابع لامرد دارای مساحتی به وسعت 200هکتار می باشد که شمال آن به روستای چهارطاق وجنوب آن کوه یا جبل اعلا و غرب آن صحرایی به نام دروا حیدری وشرق آن روستای مهرآباد وجود دارد.
روستای کتک دارای امامزاده به نام حاجی زندون ویک شهیدوالا مقام به نام بهرام حسینی است.
صحرای این روستا که به نام صحرای حیدری معروف است دارای 2عدد چاه کشاورزی است که یکی از آنها مطعلق به آقای جعفرصفری ودیگری مطعلق به آقای اردشیر قاسمی میباشد.
کتک
قریه اى هست جهار فرسخ میان شمال و مغرب بیرم از قصبات لارستان. اخریت روستا در شرق علامرودشت به طرف بخش مرکزى لامرد مى باشد.
فاصله این روستا که در جنوب شرق علامرودشت مابین دو روستا جهار طاق و مهر ابا قرار دارد تا مرکز بخش حدود 30 کیلومتر مى باشد.
روستای پل نو
مرودشت
پل نو به چهار مکان مشخص بطور تقریبی نزدیک به هم در منطقه رامجرد گفته می شود.اولین مکان نام پلی معروف به پل نو است. این پل بر روی رودخانه کر نزدیک کوه استخر یا میان قلعه قرار دارد.قدمت این پل به زمان های دور بر می گردد تا جایی که ساخت آن را به زمان هخامنشیان و یا ساسانیان مربوط می دانند. در دوره های تاریخی بعدی بنابه نیاز آن را مرمت و یا در صورت تخریب دوباره می ساختند.آخرین بار با خراب شدن پل قدیمی در پایین آن پلی جدید ساختند و معروف به پل نو شد.
دو مکان دیگر روستاهایی به نام پل نو بالایی و پل نو پایینی بوده که قدمت آنها بنابه گفته افراد قدیمی به دهه اول سال های 1300 شمسی باز می گردد و در سال های 56 و 57 به دلیل مهاجرت روستائیان خالی از سکنه و به مرور زمان بطور کامل تخریب شدند.
پل نو پایینی تقریبا در وسط زمین های پل نو قرار داشت و پل نو بالایی در سمت شمال غربی آن به فاصله تقریبی 2 الی 3 کلیومتری قرار داشت.. البته در محاورات روستائیان پل نو پایینی به روستای بالا ٬ساختمان بالایی گفته می شد و فقط لفظ پل نو به روستای پایینی اطلاق می شده است.
روستای قلات :
شهرستان شیراز بخش مرکزی، دارای جاذبه های طبیعی – تاریخی.
روستای مارگون :
شهرستان سپیدان، بخش مرکزی، دارای جاذبه های طبیعی.
روستای دشتک :
شهرستان مرودشت بخش درودزن، دارای جاذبه های طبیعی ، بافت با ارزش.
روستای جیزرزار :
شهرستان مرودشت، بخش کام فیروز، دارای جاذبه های طبیعی ، بافت با ارزش.
روستای هرمود مهرخویی
روستای هرمود مهر خویی در هفتاد کیلومتری شهر لار قرار دارد.هرمود مشتق از اهورامزداست. اهورا مزدا به معنای پروردگار می باشد که یک واژه زرتشتی است. اولین روز فروردین به نام اهورمزد به معنای اهورامزدا (اولین روز خدا) نام دارد.واژه مهر خویی نیز به دو معنای می باشد یکی برگرفته از مهر و محبت و دیگری عهد و پیمان که از میترا پرستی گرفته شده است که یک کلمه آریایی است.
موقعیت جغرافیایی روستای هرمود مهرخوی
روستای هرمود مهرخوی در 75 کیلومتری شهر لار در استان پهناور فارس و در کنار راه لارستان – بندر عباس قرار دارد و از لحاظ تقسیمات سیاسی – اداری وابسته به شهرستان لارستان می باشد .
وضعیت طبیعی و اقلیمی روستای هرمود مهرخوی
از نظر وضعیت طبیعی و اقلیمی دارای آب و هوای خشک و گرمسیری می باشد.
جمعیت روستای هرمود مهرخوی
بر اساس نتایج سرشماری سال 1385 تعداد خانوار 335 خانوار است و کل جمعیت روستای هرمود مهرخوی 1567 نفر که ازاین 1567 نفر 796 نفرمرد و 771 نفر زن است.
مناظر طبیعی و گردشگری روستای هرمود مهرخوی
مناطق حفاظت شده هرمودعباسی که شامل منطقه بنو هرمودکه چندینچش آب شیرین در آنجا وجود دارد و منطقه برکه انجیر و … دراین مناطق گونه جانوری نظیر قوچ – شکار- بز کوهی- خرگوش -گربه وحشی- روباه- شغال و… وپرندگانی
روستای دم افشان
دم افشان یکی از روستاهای دهستان رامجرد یک از بخش مرکزی شهر مرودشت فارس است که بر پایه آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال ١٣٨۵ خورشیدی جمعیتی بالغ بر ۴۵۶ نفر داشته است.این روستا در ٢۵ کیلومتری شهر مرودشت در دامنه کوه ایوب واقع شده و دارای مناظر دیدنی و زیبا در اطراف خود می باشد.درآمد بیشتر مردم این روستا از راه کشاورزی حاصل می شود.
نام روستا بر گرفته از گیاه آویشن (اوشن) می باشد که از قدیم این گیاه در اطراف آن به صورت خودرو می روید و مردم از آن استفاده می کنند.در کنار روستا تپه ایی واقع شده که کنار یا دم آن گیاه اوشن سبز می شده و به همین دلیل به این ناحیه دم اوشن گفته می شود ولی به اشتباه دم افشان لقب گرفته است(مردم قدیمی تر همان لفظ دم اوشن را بیشتر بکار می برند)
روستای پا قلعه :
شهرستان ممسنی، بخش دشمن زیاری، دارای جاذبه های طبیعی - تاریخی.
روستای تنگ براق :
شهرستان اقلید، بخش سده، دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی.
روستای بندر امیر :
شهرستان مرودشت، بخش مرکزی، دارای جاذبه های طبیعی – تاریخی بندر امیر.
روستای سرمشهد :
شهرستان کازرون، بخش بالاده، دارای جاذبه های تاریخی.
روستای کمالی
روستای کمالی از بین حدود 49روستا وآبادی بخش علامرودشت بزرگترین روستا می باشد. از نظر تقسیمات کشوری جزء بخش علامرودشت توابع شهرستان لامرداستان فارس می باشد در غرب این روستا روستاهای اندر وچاه کور ودرشرق آن روستای روگیر تاج امیری واقع گردیده فاصله این روستا تامرکز بخش حدود 15کیلومترتامرکز شهرستان 55کیلومتر وتامرکز استان شهر شیراز370کیلومترفاصله دارد که جهت شیراز میبایست از شهرهای خنج. قیروکارزین. فیروزآباد طی طریق کرد.واحدهای مسکونی این روستا درامتدادجاده اصلی لامرد –علامرودشت دردامنه کوه بلندی باارتفاع1694مترقراردارد.جمعیت روستا1290نفر در قالب 274خانوارمیباشد.تابستانی بسیار گرم وزمستانی معتدل دارد.مردم این روستا عموماً نسبت فامیلی نزدیک .مهماننواز، آگاه، خونگرم، زود آشنا و در دوستی دیرپا هستند. در غریب نوازی شهرهاند و کمتر زیر بار زور میروند و اگر از لحاظ مادی ضعیف باشند، کمتر از آن حرف میزنند و نسبت به حفظ غرور و شخصیت خویش بسیار حساس هستند. شغل اکثریت اهال کار در کشورهای حوزه خلیج فارس ومابقی مشغول کشاورزی .دامداری. کارهای خدماتی وتعدادی نیز کارمند می باشند
روستای کمالی در جنوب شرقی علامرودشت از توابع شهرستان لامرداستان فارس ما بین اندر و روگیرتاج امیری واقع است وبزرگترین روستای بخش محسوب میشود .تا مرکز بخش ۱۲ کیلو متر فاصله دارد جمعیتی بالغ بر ۱۳۰۰نفرتشکیل میدهد و دارای امکاناتی همچون ۴واحد اموزشی دبستان و راهنمایی ومرکزمخابرات.پست بانک.نانوایی.خانه بهداشت وتعداد زیادی مغازه درهمه صنفها میباشد و همچنین۶مسجد وحسینه میباشد.
روستای بیزجان علیا
بیزجان علیا نام روستایی است از توابع مرودشت فارس ودر سه کیلومتری سد درودزن در کنار رود کر ودامنه کوههایی که ادامه کوهای زاگرس میباشند واقع شده است.
جمعیت:حدود یکصد خانوار
شغل: شغل اکثر مردم کشاورزی میباشد وبهترین محصول آن برنج است که دارای مرغوبیت خاصی میباشد و به جرات میتوان گفت ازمرغوبترین برنج منطقه وحتی کشور است.ولی متاًسفانه در سالهای اخیر بعلت خشکسالی کشاورزی این منطقه بطور چشمگیری کاهش یافته.علاوه بر برنج د راین روستا گندم ،جو ،ذرت ،غیره کاشت میشود.
آیین:مردم بیزجان شدیداً به دین مبین اسلام و ائمه معصومین(ع) پایبندند بطوریکه در ایام ماههای محرم وصفرکمتر روزی یافت میشود که سفره نذری گسترده نباشد.ودر ماه مبارک رمضان حتی کودکان نابالغ نیز روزه دارند.
گویش:مردم بیزجان معمولاً با لهجه عامیانه صحبت میکنند بجزبرخی اصطلاحات بقیه بصورت لهجه شیرازی میباشد.
روستای میرملکی
این روستا در جنوب استان فارس شهرستان لامرد و در یک کیلو متری جنوب شرقی وراوی قرار دارد.کهنسال ترین روستا در استان فارس با جمعیتی بالغ بر هزار و پانصد نفر و دویست خانوار می باشد.
روستای میرحسنی
در تقسیمات وزارت کشوردر سالهای اخیر روستای میرحسنی از توابع بخش مرکزی شهرستان لامرد در آمده است.
محصولات کشاورزی روستای میرحسنی عمدتا کشت گندم بوده که بصورت وسیع کشت می شده است. باغات خرما و کشت گندم از محصولات اصلی این روستا بوده که کشت آنها همچنان در اطراف این روستا ادامه دارد.میرحسنی از نظر آب و هوایی جزء مناطق گرم و خشک محسوب می شود.
پیشینه ی تاریخی روستای میرحسنی تنها منبع مورد اعتماد که نشانگر وجود اقوامی از یهود در این روستا بوده است، آثار تاریخی مکشوفه ای است که بر اثر حفاری اتفاقی در دامنه کوه نزدیک به روستا کشف گردید.
روستای کشکو
روستای کشکو ازتوابع بخش اشکنان شهرستان لامرددرقسمت شمال غربی اشکنان قراردارد.فاصله ان تا مرکزبخش22کیلومتروتاشهرستان لامرد45کیلومتراست.
طول جغرافیایی:53درجه27دقیقه شرقی وعرض جغرافیایی:27درجه19دقیقه شمالی
ارتفاع ازسطح دریا:410متر بیش از36هکتاریا362140مترمربع مساحت دارد.
تاچندسال پیش اغلب مردم برای امرارمعاش به کشورهای حوزه خلیج فارس مسافرت میکردند وهم اکنون بکارکشاورزی ودامداری وباپروژه کارخانه سیمان درکنارروستاعده ای هم جذب کارخانه سیمان شدند.
روستای هود
روستای هود در جنوب استان فارس در بهترین موقیعت استراتژیکی از حیث نظامی و امنیتی جهت در امان ماندن از دستبرد چبا ولگران و سارقین در دامنه کوهای نسبتا مرتفع و نیمه جنگلی (کوه سیاه) گبرها بالغ بر ۲۰۰۰ سال بیش بنا نهاده اند بدین خاطر میشود تخمین زد این روستا کهن قدیمی ترین و با سابقه ترین روستا از نظر کشاورزی و کار و تلاش مردم ان زمان حکایت می کند اثبات ان وجود اثار شکافهایی در دامنه کوههای معروف به کوه قلات و دره جهنو است و چندین حلقه چاه که عمدتا از بالا تا عمق ان سنگ چینی یا ساروجی شده که این مصالح مورد استفاده شده خود گواه تاریخی است این روستا حد فاصل شهر اوز و از ظرفی جاده منتهی به جهرم و سایر شهرستانها متصل است فاصله تقریبی از اوز تا هود ۴۰ کیلومتر از لار حدود ۸۵ کیلومتر فاصله ان تا جهرم حدود ۹۲ کیلومتر می باشد در همجواری روستا روستا های بیدشهر- کوره تقریبا با کوهای بلند محصور شده که هر ۳ روستا در جوار یا دامنه کوها قرار دارند حد فاصل انها دشت هایی وسیع و بعلت وجود دریاچه های فصلی قابل کشت نیستند این سه روستا بوسیله تنگه کوره به گلار و قلات و کهنه که همچون هود و کوره و بید شهر با کوهای مرتفع محصور شده اند تنها اسلام اباد جدید ترین روستای منطقه است که دهه ۶۰ بایه گذاری شده تقریبا همه روستا های منطقه با گویش محلی یا (اچمی) که امیزه ای از زبانهای مختلف است از قبیل فارسی دری- کردی- عربی-بعضی کلمات انگلیسی امریکایی هم در ان دیده میشود سخن می گویند بیشتر امرار معاش مردم منطقه در گذشته طبیعتا کشاورزی و دامداری بوده با این طریق روزگار می گذراندند.
روستای هرم
روستای هرم از زیباترین روستاهای لارستان ودر۷۰کیلومتری شهر جهرم قراردارد.دریاچه فصلی آن سرشاراززیبایی ها است.
آتشکده آذرفرنبغ یکی از سه آتشکده مهم درزمان ساسانیان درکنار روستای هرم واقع گردیده است.درزمان حمله عمر به ایران به این آتشکده نیز حمله می شودکه وجود قبرهای بیشمار گواه نبردی خونین است.
محدوده دهستان هرم
محدوده استحفاظی و حوزه نفوذ دهستان هرم ازشمال: امام زاده قاسم ، و احمدمحمودی ، از شمال غربی به خرابههای روستای خرده دره ، از جنوب: به زیارت و دو راهی کاریان ، بلغان و دشت موش ، از مغرب به کوه جبل یاسین ، واز سمت مشرق به دشت هرم و روستای جلال آباد محدود میگردد.
جمعیت
این روستا با جمعیتی قریب به3۰۰۰ نفر مشتمل بر ۵۰۰ خانوار است.وضعیت جغرافیایی آن بگونه ایست که از سه طرف در محاصره کوههای نیمه مرتفع شاه نشین و کوه گِرد قرار گرفته وفقط از طرف غربی به دشت راه دارد.
گذران زندگی
گذران زندگی مردم از طریق کشاورزی ، دامداری و کار در کشورهای عربی حوزة خلیج فارس تأمین میشود.محصولات کشاورزی عمدتاً شامل مرکبات ، تمرات نخل ، گندم ،جو ،کنجد ،ذرت و پنبه میباشد.باغهای مرکبات کاریان نظیر لیمو ترش ، لیمو شیرین و پرتقال در سطح شهرستان لار معروف است .
روستای پاقلات
روستای پاقلات از توابع استان فارس واقع در ۷۰ کیلومتری شهرستان لامرد و در ۱۵ کلیلومتری شهر اشکنان واقع شده است .این روستا در امتداد رشته کوه زاگرس و قمت جنوبی گوه گاوبست واقع شده است.
روستای خشت
استان فارس لامرد
آثار تاریخی روستاهای خشت و رکن آباد :
1.اتشکده دوره ساسانی 2.قبرستان قدیمی 3.اسیاب وابرهای قدیمی 4.مسجد قدیمی خشت 4پل قدیمیخشت
آثار تفریحی:
1.منطقه تنکه خور 2.نخلستان های بستنی گردنگرازیوخشت قدیم
مکان های مذهبی:
1.بی بی حاجی 2.میر موسیا 3.قدمگاه علی
روستای رکن آباد
روستای رکن آباد از تاریخی ترین روستاه ها در شهرستان لامرد
روستای رکن آباد واقع در غرب بخش اشکنان از تاریخی ترین روستاه های شهرستان لامرد محسوب و به عنوان قطب گردشگری منطقه به حساب می آید.هم اکنون آثاری از قلعه های ساسانی معروف به سه قلعه در دشت رکن آباد به چشم می آید که متاسفانه دوتا از این قلعه ها بر اثر مرور زمان از بین رفته و به صورت یک تنب درآمده اند.این دو تنب(تنب گبری)که مربوط به سکونت گبریان در رکن آباد هست،یکی به تنب کنار که از دید مورخان تاریخ 4000 ساله ی آن دور از انتظار نیست و دیگری به تنب میان(تنبیون)معروف است.اما از معروف ترین آن میتوان به قلعه گوری(قلعه گبری) اشاره کرد.این قلعه که تاریخی فراتر از1300 سال دارد در سال 1382 با شمار ثبت 9216 به عنوان یک اثر ملی در میراث فرهنگی به ثبت رسیده است،امید است مسئولین با نگاه دلسوزانه در حفظ و مرمت این اثر که هنوز آثار قابل توجهی از آن باقیمانده است اقدام کنند.
روستای سه تنبک
سه تنبک، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان لامرد در استان فارس ایران است.
این روستا در دهستان سیگار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۴۹ نفر (۷۹خانوار) بودهاست.
روستای کال
کال روستایی از توابع بخش اشکنان شهرستان لامرد در جنوب استان فارس در جنوب ایران واقع شده است. روستای کال در ناحیهٔ بیخه فال لارستان واقع شده، و دوران گذشته از توابع بستک هرمزگان بوده است. روستای کال زادگاه اصلی شاعر سیدمحیا ومرقد سید کامل پیر نیز در این روستا واقع میباشد. همچنین آرامگاه سید محیا نیز در ضلع جنوبی زیارتگاه سید کامل پیر قرار دارد. که تکامل اجتماعی را روشن می کند. افکار و اندیشه ها را جهت می دهد و سرانجام از این رهگذر است که زمینه ی گسترش حرکت فکری فراهم می گردد.
روستای محمدقاسمی
روستای محمد قاسمی واقع در شرق بخش بیرم که امروزه به عنوان طلای سبز لارستان زبانزد عام و خاص است.
این سبزینه لارستان سالانه با داشتن 10 چاه کشاورزی که دور تا دور روستا را با نیروهای سبز خود محاصره کرده اند حال و هوای به این روستا بخشیده است . و کشاورزان اعتقاد دارند میانگین برداشت گندم سالانه از این روستا 500 تن است.در این روستا، همانطور که مستحضر می باشید شغل اکثر روستای ها در اکثر نقاط کشور دامداری و کشاورزی است.
روستای محلچه
روستای محلچه از توابع بخش اوز در شهرستان لارستان در جنوب استان فارس در ایران است. این روستا در۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر اوز واقع شدهاست.
از شمال روستای فیشور، از جنوب کوه، از مغرب شهر خنج و از مشرق به شهر اوز محدود میگردد. روستای محلچه قدمتش به پیش از اسلام میرسد و دارای آثار تاریخی زیادی است که معروفترین آن چهارطاقی محلچه که آتشکده زرتشتیان بودهاست است
جمعیت روستای محلچه در حدود ۱۰۰۰ نفر است که اهل سنت و پیرو مکتب شافعی هستند. مردم محلچه به لهجه اوزی لارستانی صحبت میکنند..محلچه مهد خیرین بزرگواری است که اثار خیرشان در جاجای لارستان نمایان است.مردم روستای محلچه به مهمان نوازی در منطقه معروفند.و اکثریت انها جهت امرار معاش به کشورهای حاشیه خلیج فارس می روند.
روستای مارمه
مارمه یکی از روستاهای شهرستان لار می باشدو معنی ان دروازه میباشد البته بعضیها هم می گویند به دلیل وجود مار ان را مارمه نامیدند.
روستای لاغران
روستای لاغران در عرض جغرافیایی 27درجه و طول جغرافیایی 54 درجه در استان فارس و 45 چهل و پنج کیلومتری جنوب غرب بخشهای جویم و بنارویه واقع شده است.
از شرق با جلال آباد و دهفیش ،از غرب با بلغان ،از شمال به چغان و از جنوب واقع شده در دامنه رشته کوههای زاگرس
لاغران با جمعیت 1700 هزارو هفتصد نفر تا سال 1381 هجری شمسی زیر نظر بخشداری جویم اداره می شد اما بعد از منفک شدن بنارویه از جویم به عنوان یک بخش جداگانه در سال 1381 لاغران به همراه روستاهای جلال آباد ،دهفیش، دامچه، مارمه، حسن آباد مرگماری ،بختیارویه و شرفویه به بخش بنارویه ملحق شد.
روستای لاورستان
روستای لاورستان از روستاهای بخش بیرم شهرستان لارستان در استان پهناور فارس می باشد. این روستا دارای قدمتی دویست ساله بوده ودر غربی ترین نقطه بخش بیرم ودر مجاورت شهرستان لامرد فارس واقع شده است . این روستا قدیمی ترین وپرجمعیت ترین روستای غرب بخش بیرم است . نام روستا از کلمه (لاور) که به معنای دشت،رهبر ویا پناهگاه است و(ستان) که پسوند مکان است تشکیل شده است . مردم این دیار مردمی ساده وسختکوش می باشند که به کشاورزی ودامداری مشغول می باشند. بعضی از اهالی نیز برای امرار معاش به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج همیشه فارس مسافرت می نمایند .
خوشبختانه هرساله شاهد راهیابی جوانان روستا به دانشگاهها ومراکز آموزش عالی کشور می باشیم . هم اکنون دانشجویان این روستا در رشته های مهندسی مکانیک بینائی سنجی مهندسی عمران مامایی علوم تربیتی ودر مراکز تربیت معلم به تحصیل دانش مشغولند .
مردم این دیار مردمی مومن ومیهن دوست بوده ودر سالهای دفاع مقدس در جبهه های نبرد با دشمن متجاوز حضور چشمگیری داشته و تعدادی شهید نیز به اسلام وایران تقدیم نموده اند.
جوانان روستا عزم خود را جزم نموده اند که به یاری خداوند متعال با تلاش وجدیت به آبادانی وسازندگی روستای خود پرداخته ودر این راه دشوار با توکل به خدای بزرگ از پای نخواهند نشست .
روستای کاریان کهن
روستای باستانی کاریان کهن از توابع بخش جویم لارستان درمسیر لار به جهرم درمحدوده دهستان هر م قراردارد۰ این روستادر۱۱۵ کیلومتری شمال غربی مرکز شهرستان لارستان ودر۸۲کیلومتری جنوب شرقی شهرستان جهرم ودر۸۰ کیلومتری شمال شهراوزودر۱۰۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان قیرو ۶۰ کیلومتری غرب مرکز بخش (جویم) واقع است.
شهرباستانی کاریان از سه طرف به کوههای نیمه مرتفع شاه نشین – کوه گرددریک کیلومتری جنوب خاوری- کوه سیاه در۲ کیلومتری جنوب باختری احاطه شده وفقط از طرف غرب به دشت راه داردودره معروف به (اشتردون)درجنوب شرقی کاریان واقع است.
محدوده جغرافیائی کاریان کهن ازسمت شمال اراضی زراعی روستای احمد محمودی ( معروف به کفه هرم وکاریان)ازناحیه جنوب محدود به کوهپایه ودشت های حاصل خیز و مرتعی دشت گور(معروف به دشت گبر )ودشت حشم وازطرف شرق اراضی مزروعی روستای بلغان ودشت بلغان واز جانب غرب وشمال غرب کوهپایه(موسوم به زیارت)وزمینهای زراعی هرم واقع است.
بزرگترین دریاچه فصلی استان فارس با ۱۳۰ کیلومتر مربع مساحت در ۲کیلومتری شمال کاریان (معروف به دریاچه کفه هرم وکاریان)واقع است. این دریاچه هم اکنون حدود۲۸ کیلومترطول و۱۱کیلومترعرض داردو ارتفاع سطح آب آن نسبت به سطح آب خلیج فارس ۷۵۰ متر محاسبه شده است .روستاهای سرگاه،خرده دره ،هرم، کاریان، احمدمحمودی،بلغان، لاغران،چغان،جلال آباد پیرامون طول وعرض این دریاچه قرار گرفته اند.دریاچه هرم وکاریان درفصل زمستان درسالهای پربارندگی به حداکثر میزان آبگیری میرسد.
روستای کرمستج
کرمستج نام روستایی است واقع در جنوب استان فارس و در 30 کیلومتری جنوب شرقی لار و محصور در میان کوها به طوری که چهار طرف آن را کوهای بلند احاطه کرده است.پیشینه کرمستج به زمانهایی بسیار دور باز میگردد و آثاری نیز از آن دوران به جا مانده است. کرمستج دارای تابستانهای گرم وزمستانهای معتدل است و اگر بارندگی خوب باشد دارای بهاری دل انگیز و بسیار زیبا است. کرمستج از لحاظ تفریحی نیز مکان مناسبی میباشد ودر ایام تعطیلات به خصوص عید نوروز میزبان مهمانان زیادی است.از مکانهای تفریحی میتوان به چاه آب شیرین.پارک جنگلی و معدن نمک و صحرای کرمستج اشاره نمود. گونه های فراوان پوشش گیاهی شامل:گز.نخل وکنار میباشد. کوه های اطراف کرمستج عبارتند از: کوه بر. کوه لمی. کوه گچ. کوه:اسپی.کوه زیره دان.کوه سوراخ.کوه لوخور.کوه کلدرون و کوه سور از مهمترین محصولات این کوها میتوان به: آویشن.پونه.شیرین بیان.مروخوش .مرو تلخ. انغوزه.بنه.بادام کوهی.استاقدوس.کیون.انجیر کوهی اشاره کرد.
روستای کورده
روستای کورده از نظر تقسیمات کشوری تابع بخش مرکزی شهرستان لارستان واقع در جنوب ایران و در فاصله 18 کیلومتری شمال شهر لار و 320 کیلومتری مرکز استان ،شیراز قرار دارد.
روستای کورده در محدودای پایکوهی استقرار یافته و بافت مسکونی متراکمی دارد ارتفاع متوسط کورده از سطح دریا 1000(هزار) متر است قله رشته کوه کورده (کوه کور) با 2171 متر ارتفاع بلند ترین نقطه منطقه لارستان می باشد.
روستای کریشکی
کریشکی از توابع بخش بیـرم و یکی از روستاهای جنوب شهرستان لارستان استان فارس از نظر جغرافیایی کریشکی بخش ٢۵ فارس پلاک متعدد منطقه قطعه ۶ موسوم به بیرم که در فاصله ١٢٠ کیلومتری شمال شهرستان لارستان واقع گردیده و مساحت آن برابر با ١٢ هکتار که محدود اربعه اراضی به شرح ذیل بوده و منطقه مورد نظر بین طولهای جغرافیایی٠٠٠/٠٠٠ /٥٣ تا ٥٣/٣٠ وعرضهای جغرافیایی ٣٠/٢٧ و ١٥/١٠/٢٨ واقع است.کریشکی یکی از روستاهای هفت گانه نعمه جات است . طایفۀ نعمه ای در اواخر دوران صفویهاز منطقه دشتستان بوشهر کوچ کرده و در جنوب لارستان سکنی گزیده اند . در سده های گذشته مهمترین مشغولیت و کار مردمان طایفۀ کشاورزی و دامپروری بوده است ، امّا از سالهای بعد از جنگ جهانی دوم بسیاری از مردان این طایفۀ جهت امرار معاش به کشورهای حوزه خلیج فارس مسافرت می کردند ، مجموعه روستاهای نعمه جات در فاصله 25 تا 30 کیلومتر در جوار هم دیگر واقع شده اند که از 140 سال قبل یعنی دوران ناصرالدین شاه قاجار مرکزیت در روستای کریشکی و قلعه حاجی علی مسیح (دلیــر) بوده است . چندین قلعه و چاه های عمیق کشاورزی از مهمترین آثار باقی مانده از آن سالهاست که تعدادی از آنها در سلامت کامل است .
روستای کوره
کوره دهستانی است به معنای لغوی (شهر) که درحدود300کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع وتا شهر لار(مرکز لارستان)که در مشرق کوره واقع شده 70کیلومتر فاصله دارد این دهستان در بخش اوز که یکی از بخش های مهم لارستان است واقع می باشد از لحاظ آب و هوایی همانند سایر قسمت های جنوبی فارس دارای آب و هوایی گرم در تابستان و زمستانی سرد و خشک است.مردم دهستان جهت امرارمعاش بیشتر به کشورهای حومه خلیج فارس مسافرت کرده و بعضی از آنها در آن کشورها مقیم شده اند.اما این عده هیچ وقت رابطه خود را با زادگاه خویش قطع نکرده وبرای دیدار از خویشان و هموطنان خود گاهگاهی به دهستان کوره آمده و در کارهای خیر،از جمله احداث مساجد و مدرسه و موسسات فرهنگی وبهداشتی با کمک مادی خویش شرکت نموده اند.
روستای زروان
این روستا در 54و12 طول و 27و31 درجه عرض نصف النهار مبدا با ارتفاع متوسط 670 متر از سطح دریا در 52 کیلومتر شهر لار در دامنه کوه شمال که معروف است به «کوه ملک تیر» واقع شدهاست.
جمعیت این روستا 1200 نفر میباشد بقایای آثار باستانی از قبیل قنات گبری، قلعه قدیمی،آب انبار، مسجد و شبستان قدیمی که قدمتی نزدیک به 140 سال دارد نشان از قدمت دیرینه این روستا دارد.
این روستا همچنین دارای قلعه مستحکمی به نام مشاه است که در زمان رضاخانی دو طبقه از طبقات آن تخریب گردیده و در حال حاظر یک طبقه از آن باقی مانده است.
این روستا ا ز شمال به «کوه زروان وگراش» ، از جنوب «پل پاسخند» ، از مغرب «برکه گِرد» ، واز سمت مشرق به دامنهٔ تاخِر گاوبست محدود می باشد.
روستای زروان منابع آب زیر زمینی بسیاری دارد، آب زیرزمینی زروان شیرین و آشامیدنی است. آب سفرههای زیر زمینی مناطقی که آب شیرین دارند در عمق محدود شیرین است. زمانی که تهزنی شد و پائین رفت، شور میشود. دوطرف روستا کوههای بلند احاطه کردهاست. کلاً حدود روستای زروان ۱۰ کیلومتر در ۸ کیلومتر مربع میرسد. درزمان قدیم زروان دارای دو چشمه بزرگ بوده بنامهای «تنب فاریاب» و «چاهستان» در کنار این چشمهها زرتشتیان سکونت داشته بودند، در حال حاضر این چشمهها خشک شدهاست فقط آثار آنها باقی ماندهاست.پیشنهٔ تاریخی این روستا به دوران پیش از اسلام برمی گردد.
روستای کهنه اوز
روستای کهنه اوز در ۱۶ کیلومتری شهر اوز فارس دارای بیش از ۷۸۰ خانوار و ۳۵۰۰ نفر جمعیت یکی از بزرگترین روستاهای استان فارس می باشد. نام آن تا کنون به یقین مشخص نشده که به چه علت نامگذاری شده است ولی در روایاتی می گ.یند که : زنی با شخصیتی عرفانی هنگامی که شترش می خواسته به سمت کوه کهنه بیاید – که در آن زمان به این اسم نبوده است – ایشان به شترش می گوید کوه نه که بعدها از واژگان کوه نه به کهنه تبدیل شده است که البته این در حد یک افسانه است که به این علت روستای کهنه به این اسم نامگذاری شده باشد.اما آنچه مسلم است واژه ی کهنه در زبان پهلوی به معنی قلعه است و این خود می توانند سندی تاریخی بر نامگذاری روستای کهنه باشد چون اطراف روستای کهنه بافت قدیمی قلعه ( برج) وجود دارد. این روستا در منطقه گرم و خشک در جنوب استان فارس واقع شده است که میزان بارنگی در آن بسیار کم است و تابستان و زمستانی خشک و طاقت فرسا دارد.راه ارتباطی این روستا آسفالته می باشد که در خرداد ۱۳۸۷ با هزینه بیش از ۱۶۰ میلیون تومان اعتبار دولتی مجدداً این جاده از دو راهی کهنه تا خود روستا آسفالت شده است. این روستا دارای امکاناتی دارای خانه بهداشت با پزشک روستا , دفتر مخابراتی با خدمات پست بانک و دارای دستگاه GSM که در اردیبهشت ۱۳۸۷ با هزینه بیش از ۲۰۰میلیون تومان به بهره برداری رسیده است و دارای سیستم ICT و …
روستای زاهدمحمود
زاهدمحمود روستایی زیبا در دل کویر و در کنار کوه شب (یکی از بلندترین کوههای جنوب کشور) ، و متبرک است نام این روستا به نام امامزاده سلطان نجم الدین محمود که از تبار امام موسی کاظم (ع) است ، با مردمی مهربان ، مهمان نواز که همه از یک نسل اند و دارای اصالتی چندصد ساله می باشند.
زاهدمحمود در قدیم به نام باشتو یا باشدو بود که بعدها به این نام تغییر یافت ، زمان های گذشته زاهدمحمود بزرگترین و مهمترین روستا در منظقه ی لارستان بود که در حمله ی گروهی مهاجم (که قطعا مشخص نیست) ویران شده و هم اکنون نیز این ویرانه ها باقی مانده است.
مردم روستا ارادت خاصی به امامزاده سلطان نجم الدین دارند و مرید آنند ، اجداد آنها که شخصی بنام زادزین بوده در جایی به نام بنو ساردین (ساردو) سکونت داشته که بعدها فرزندانش از نسل زادشعیب به زاهدمحمود و زادبیژن به روستای بناب(بنو) مهاجرت می کنند.
روستای دهکویه
دهستان دهکویه با ۸۷۵ کیلومتر مربع مساحت در جنوب ایران و در فاصله ۲۷ کیلومتری شمال شرقی شهرستان لار و ۱۲۵ کیلومتری جنوب شرقی جهرم و ۳۲۰ کیلومتری شیراز قرار دارد.
دهستان دهکویه از جهات شمال و شمال شرقی و شمال غربی به شهرستان زرین دشت و بخش بنارویه، از غرب و جنوب به دهستان حومه و شهر گراش و از سمت غرب و جنوب غربی با دهستان بیدشهر و شهر اوز در ارتباط است.
منطقه دهکویه از نظر تقسیمات کشوری تابع بخش مرکزی لار بوده و شامل روستاهای دهکویه – کورده – بریز و دنگز است. ارتفاع متوسط دهکویه از سطح دریا ۱۰۱۰ متر است و در ۲۷ کیلومتری شمال شرق شهر لار در کنار جاده لار به جهرم قرار دارد.
قله رشته کوه کورده با ۲۱۷۱ متر ارتفاع بلندترین نقطه و نقطهای واقع در شمال غربی دشت دنگز با ۷۸۵ متر ارتفاع از سطح دریا پستترین نقطه منطقه دهکویه میباشند. جمعیت دهستان دهکویه ۱۲ هزار نفر میباشد که ۵ هزار نفر آن در دهکویه ساکنند.
روستای دهفیش
ده فیش تا کنون 3دوره را طی کرده است که به شکل کنونی در امده است.دهفیش اول در قلعه ای که هم اکنون خانه مهر علی برومند است واقع شده بوده:قلعه 3طبقه بوده است و حدود 120خانواده در ان زندگی میکردند.برای جلوگیری از ورود بیگانگان به درون قلعه دور تا دور انرا خندقی به عرض 15متر وعمق نامعلومی زده بودند که هیچ اسبی نتواند از روی ان بپرد و برای ورود و خروج خودشان تخته ای داشتند که از درب ورودی با بند و منجنیق روی ان میگذاشتند “که یاداور فیلم های رابین هود میباشد .
اقتصادشان بر پایه کشاورزی و کشت انها ذرت؛پنبه؛گندم؛جو و تنباکو بوده است وهمچنین در دامنه کوه ازگوی انجیر و انار بوده که انجیر های ان پرثمر میشده ونیز نخلستانهای فراوان که حدود 12000نخل خرما داشته اند؛حدود 20چاه در انجا بوده که از اب ان برای ابیاری درختانشان استفاده میکردند.این دوره اول دهفیش بود که به ده فیش الیاء معروف است.
روستای دیده بان
دیده بان نام یکی از روستاهای جنوب استان فارس است که دربخش صحرای باغ از توابع شهرستان لارستان واقع شده است.
وجودآثاربجا مانده ار سدهای قدیمی دراطراف روستا خود نشانه این است که در گذشته های دور فراوانی وآبادانی طبیعی بسیار زیادی در این ناحیه وجود داشته است. در اطراف روستا دشتی پهناور قرار دارد که پر از درختان کنار و بوته های گیاهی خوردنی وطبی است. همچنین در نزدیکی روستا نخلستان بزرگی بنام( مغدان دیده بان) وجود دارد. این نخلستان تاحدود بیست سال پیش نیزسرپا وسرسبزبوده واهالی روستا ازثمره آنها امرارمعاش می نموده اند.قلعه دلو(dolow) نام قلعه قدیمی در روستای دیده بان میباشد.
کشاورزی ، دامداری پیشهٔ اکثر اهالی است. کمآبی و هوای نامساعد و شوری اراضی، کشاورزی را با محدودیتهایی روبرو کردهاست به طوری که تعداد زیادی از اهالی روستا در شهرهای دیگر کشور از جمله بندرعباس,شیراز و اصفهان ساکن هستند. بهترین فصل از چهار فصل برای تمامی دیده بانیها فصل بهار است که بسیاری ازسبزیهای خوردنی و دارویی که از باران رحمت الهی به دست میآید در دشتهای سرسبز دیده بان به وفور یافت میشود. قارچهای خوراکی غیرسمی، با نامهای محلی (اکال akal – خیرkheyr- دل dol)که در این فصل از سال در اطراف روستا میروید باعث خوشحالی و مسرت دیده بانیها می شود. به خاطر فراوانی این نعمت خدادادی از شهرهای اطراف بخصوص شهر های گراش -اوز و دهستان فداغ به این روستا مراجعه و از آن لذت میبرند. دراین فصل در دشتهای اطراف روستا عموما انبوه جمعیتی که در پی یافتن قارچ هستند به چشم میخورد.
روستای عمادده
جاده شهرستان لار- بندر عباس را که پی گیری، از دو راهی روستای کرمستج عبور می کنی و روستای هرمود صحرای باغ نیز، به یک دوراهی می رسی سویی به بستک و بندر عباس و دیگر سو بخش صحرای باغ. آن را پی گیری از روستاهای زروان، دشتی، خلور، دهمیان، باغ و کارگاه از توابع دهستان صحرای باغ و چند آبادی دیگر می گذری در فاصله تقریبا” یکصد کیلومتری شهرستان لار، آبادیی را می بینی چونان طفلی که در دامان دایه خود سربر زانوان او دارد در دامان کوهی عظیم و ستبر آرام گرفته، آن کوه عظیم را گاوبست می خوانند با ارتفاعی در حدود 2165 متر، یکی از مرتفع ترین قلل زاگرس جنوبی با گنجینه ای از مواد معدنی، گیاهان دارویی و جنگلی بکر از انواع درختان کوهی منطقه زاگرس جنوبی. به آن آبادی که رسیدی احساس می کنی همه چیز طعم خاک دارد و بوی خاک می دهد که رنگ خاک هم دارد و آفتاب نیز، سهم خاک و آفتاب در این آبادی نادیده نیانگاشتنی است حتی در چهره مردمانش، مردمانی چونان خاک، خاکی و افتاده وچونان آفتاب بلند همت و خونگرم و صمیمی. این آبادی با جمعیتی در حدود 5000 نفر در دشتی وسیع در پای کوه گاوبست نهاده با زمستانی تقریبا” معتدل و گاهی سرد که سرمایش هراز چندگاهی تا مغز استخوانت نفوذ می کند با بادی موسوم به سوم و تابستانی گرم و سوزان ، تابستان این جا را با هوای گرم و تش بادش می شناسند و گاهگاهی اگر بخت یاری کند بارشی پراکنده و سیل آسا موسوم به چل پسینی. این جا همه چیز خاکی است، آفتابی است و تش باد نیز حاصل تعامل خاک، آفتاب و باد است.
روستای دشتی
روستای دشتی، سومین روستا از روستاهای صحرای باغ در لارستان استان فارس است که بعلت واقع شدن در دشت گستردهای روستا ” دشتی ” نامیده شده است این روستا در فاصله 63 کیلومتری جنوب غربی شهر لار و در ارتفاع 658 متری از سطح دریا قرار دارد جمعیت این روستا 2100 نفر می باشد.
بعضیها میگویند که مردمان دشتی در واقع بخشی از دشتی بزرگ بوده که از بوکات فارس قدیم بوده است که اکنون در شهرستانی به همین نام(شهرستان دشتی با مرکزیت خورموج در استان بوشهر قرار دارد) مهمترین دلیل این است که مردم آبادی دشتی به گویش اصیل دشتی که یکی از اصیلترین گویشهای ایرانی است صحبت میکنند، بنا براین این منطقه دشتی نامیده شده است.اما بعضی دیگر میگویند چون در دشتی واقع شده است، نامش دشتی گذاشته اند. دشتی در ۴ کیلومتری غرب روستای زروان قرار گرفته است. امروز روستای دشتی بعد از عماده ده بزرگترین روستای صحرای باغ به شمار میآید.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی استان فارس را درختان جنگلی و گیاهان دارویی و صنعتی تشکیل می دهد، مهم ترین گونه های درختی این استان عبارتند از : بادام کوهی، بنه و بلوط و برخی از گیاهان دارویی و صنعتی که شیرین بیان، گل گاوزبان، کتیرا، آنغوزه و گون برخی از این گونه ها هستند . مناطق حفاظت شده استان فارس رویشگاه بسیاری از گونه های گیاهی منطقه می باشند. پارک ملی بمو واقع در شمال شهر شیراز از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی و قابل اهمیت است و تا کنون بالغ بر 280 گونه گیاهی در آن شناسایی و نمونه برداری شده است.
غار تنگ چوگان کازرون
غار تنگ چوگان یکی دیگر از زیبایی های شهرستان کازرون است. در درون این غار که در تنگ چوگان قرار گرفته، مجسمه عظیم شاپور اول حجاری شده است . ارتفاع این مجسمه در حدود هفت متر و پهنای شانه های آن نزدیک به دو متر می باشد . به احتمال نزدیک به یقین، علاوه بر مجسمه بزرگ شاپور اول، آرامگاه ابدی او هم در این غار است.
غار کان گوهر بوانات
غار کان گوهر بوانات در پنج کیلومتری جنوب سوریان غار بزرگ و زیبای کان گوهر قرار گرفته است . این غار یکی از بزرگ ترین و جالب ترین غارهای ایران به شمار می رود .