در حال بارگذاری ...
    
  • جاذبه های طبیعی استان خوزستان

    کوه

    مهمترین ارتفاعات بالای دو هزار و 500 متر استان خوزستان: تاراز، تلگه، تورک، دوتو، کله، مونگشت است که دامنه‌ برخی از این کوه‌ها از جنگل پوشیده شده و در نوع خود جذابیتی خاص ایجاد کرده است.

    کوه تورک ایذه

    کوه تورک جزو دهستان سوسن شهرستان ایذه است. این کوه در فاصله 91 کیلومتری شمال باختری ایذه با ارتفاع 3319 متر واقع شده است. این کوه سرچشمه رودخانه های آب بازفت و لب است. تورک از شمال باختری به کوه لم لی متصل است و جزو کوهستان زاگرس به شمار می رود.

    کوه جنگلی دوتو

    کوه جنگلی دوتو در دهستان هپرو، در 58 کیلومتری جنوب خاوری ایذه واقع شده است. ارتفاع این کوه حدود 3170 متر است. این کوه از جنوب به کوه کله متصل است و از شمال به کوه لیراب می پیوندد. دامنه های خاوری این کوه به دره رودخانه سیراب و دامنه های باختری آن به دره رودخانه صیدون متصل می شود. در دامنه باختری این کوه دریاچه درمیان دو کوه کله و دوتو قرار دارد و آب از زمین و اطراف آن می جوشد. دامنه های این کوه از جنگل پوشیده شده و جزو کوهستان مونگشت از کوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود.

    کوه کله

    کوه کله در دهستان هپرو و در 59 کیلومتری جنوب خاوری ایذه واقع شده است. ارتفاع این کوه حدود 3010 متر است. این کوه از شمال به کوه دوتو متصل است. رودخانه صیدون از باختر، رودخانه اعلاء از جنوب و رودخانه های لیراب و سمه از خاور آن عبور می کنند. در دامنه باختری این کوه چشمه ای است که آب آن در یک دریاچه کوچک جمع می شود. این دریاچه که«دوتو » نام دارد در ارتفاع حدود 1680 متری قرار دارد. کوه کله جزو کوهستان مونگشت از کوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود و دامنه های آن از جنگل پوشیده شده است.

    کوه قلعه نجف

    کوه قلعه نجف به ارتفاع 1765 متر در دهستان اسوار بخش مرکزی شهرستان رامهرمز و در 37 کیلومتری جنوب خاوری شهر رامهرمز واقع است. سرچشمه آب دره نج ، آب ابوالفارس و رودخانه تلخ از این کوه است. رشته ای از مجاور روستای دالون واقع در شمال باختری تا تنگ انارج واقع در جنوب خاوری به طول 26 کیلومتر کشیده شده و رودخانه تلخ، سراسر دامنه خاوری آن را طی می کند. این کوه پوشیده از جنگل و جزو کوهستان بزرگ زاگرس است.

    کوه چادون

    کوه چادون به بلندی 2430 متر در دهستان اسوار بخش مرکزی و در 53 کیلومتری جنوب خاوری شهر رامهرمز و شمال خاوری روستای دره بید واقع است. رودخانه های سندان و تلخ از این کوه سرچشمه می گیرند. از باختر به کوه تنبلان می پیوندد. تنگ سندان که در خاور این کوه قرار دارد آن را از سیاه کوه جدا می کند. این کوه پوشیده از جنگل و جزو رشته کوه سفید کوهستان بزرگ زاگرس است.

    کوه تنبلان

    کوه تنبلان به بلندی 2110 متر در دهستان اسوار (ابوالفارس) از بخش مرکزی و در 43 کیلومتری خاور شهر رامهرمز، جنوب روستای دره بنی قرار دارد. این کوه از شمال باختری به کوه بنار کموتران و کوه گردکی، از جنوب به کوه چتلین، از شمال به کوه سام و از جنوب خاوری به کوه مهره متصل است. جزو رشته کوه سفید از کوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود و پوشیده از جنگل است.

    کوه گردکی

    کوه گردکی به بلندی 1513 متر در دهستان رستم آباد بخش مرکزی در 32 کیلومتری شمال خاوری شهر رامهرمز، شمال باختری روستای دالون واقع است. این کوه از جنوب خاوری به کوه تنبلان و کوه بنار کموتران متصل می شود و رودخانه اعلا از دامنه شمالی ان می گذرد. قسمت بزرگی از این کوه از جنگل پوشیده شده و جزو کوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود.

    کوه مهره

    کوه مهره به ارتفاع 2849 متر در دهستان اسوار بخش مرکزی و در 54 کیلومتری جنوب خاوری شهر رامهرمز، جنوب روستای ماوی واقع است. این کوه از شمال باختری به کوه تنبلان، از جنوب به کوه چادون و از جنوب خاوری به سیاه کوه متصل است و جزو رشته کوه سفید از کوهستان بزرگ زاگرس به شمار می رود. این کوه پوشیده از جنگل است و در مرز شهرستان های رامهرمز، ایذه و کهکیلویه قرار دارد.

    رود

    خوزستان عظمت خود را به رودخانه های متعددی که در این سرزمین جاری اند، مدیون است. خوزستان علاوه بر دارا بودن زمین های حاصلخیز و رسوبی نظام آبیاری منظمی نیز دارد به طوری که این سرزمین از دیر باز به واسطه ی وجود این رودخانه ها موقعیت مهم و بزرگی داشته است. رودخانه هایی که در دشت خوزستان جریان دارند. نه تنها از نظر اقتصادی بلکه به لحاظ گردشگری نیز دارای اهمیت بسیار اند. این رودخانه ها که منشأ آن ها کوهستان های بختیاری، لرستان و فارس هستند، از شمال و خاور به سوی جنوب باختری سرازیر شده و جلگه خوزستان را به منطقه حاصلخیز و آبادی تبدیل کرده اند.

    رودخانه کارون

    کارون بزرگ، رودی که درسنگ نوشته های باستانی کرن، کرنک وکوهرنگ نامیده شده و اولین تمدن های بشری درکنار آن شکل گرفته است، با طول حدود 850کیلومتر و عرضی متفاوت، از دره های تنگ وعمیق سرچشمه خود در ارتفاعات زاگرس میانی تا بستر پهن و گسترده در مصب، جریان یافته و بزرگترین و طویل ترین رود ایران و خاورمیانه است. رودخانه ابتدا در جهت عمومی شمال غرب و سپس در جهت جنوبی از میان بلندی و پستی های زاگرس به سمت جلگه خوزستان حرکت کرده و پس از خروج از کوهستان و اتصال تعداد زیادی رود به آن، در شمال شوشتر به دو شعبه تقسیم می شود. شعبه خاوری گرگر یا دودانگه و شعبه باختری که بزرگ تراست شطیط یا چهاردانگه نامیده می شود. دو رود منشعب شطیط و گرگر و رودخانه دز که بزرگترین ریزآب های کارونند در حوالی محلی به نام بند قیر در نزدیکی شوشتر بهم متصل می شوند و کارون بزرگ و حیات بخش را می سازند. پس از آن رودخانه وارد اهواز می شود و با مشروب ساختن نواحی حاشیه ای شهر، از وسط آن عبور کرده و از سمت جنوب شهرستان به سمت خرمشهر جریان می یابد. در شرق شهر خرمشهر به دوشاخه تقسیم می شود. شاخه غربی به نام بهمنشیر به جنوب غربی جریان یافته و از طریق خورموسی به خلیج فارس راه می یابد و شاخه شرقی از جنوب خرمشهر گذشته و به اروند رود می ریزد. داستان حیات، قصه ای جدانشدنی از نام کارون است. براساس مطالعات انجام شده، در رودکارون 32 گونه ماهی زندگی می کند که تقریباً شامل18% گونه های آب شیرین ایران است. شیربت، توینی، لوتک، حمری، برزم، نازک، اتره، شلج، کپور، گاراء نا، بنی، کتان، سلیمانی، بیاح، مارماهی، اسیله، چمو شماری از ماهیان ساکن در رودخانه اند. از گیاهان غوطه ور و برآمده از آب کارون می توان به نی، گرز، هفت بند، آب تره(بولاغ اوتی)، سازو (تنجدصوف)، اویارسلام، نخل مردابی و تیزک اشاره کرد که ضمن تامین اکسیژن آب به عنوان منبع سرشار از مواد غذایی مورد استفاده آبزیان قرار می گیرند. قورباغه هایی با خصوصیات ظاهری و جثه های متفاوت و انواع لاک پشت از دیگر جانداران رود به شمار می روند که معمولاً در کانال ها وشبکه های آبیاری قابل مشاهده اند. بیشه زارهای پوشیده ازپده ، گز و جاز، در دوسوی کارون که تا زمانی نه چندان دور جولانگاه گوزن زرد، یوزپلنگ و گربه وحشی خوزستان بود و ساحل زیبای کارون امروزه زیستگاه ده ها نوع پرنده بومی مانند حواصیل، گاوچرانک، اردک مرمری، دال، کبک، تیهو، دراج، یلوه، فاخته، سبز قبا، ماهی خورک، هدهد چکاوک، دم جنبانک، چلچله، سار، توکا، گنجشک است. این بیشه زارها همه ساله در فصول سرد پذیرای صدها هزار مرغ مهاجر مانند کشیم، پلیکان، بالکان، بوتیمار، حواصیل، کفچه، لک لک، فلامینگو، غاز، آنقوت، تنجه، کله سبز، اردک، بلدرچین، درنا، هوبره، صدف خوار، پرستو، سینه سرخ، بلبل وحتی عقاب وشاهین و کرکس است که با توجه به اقلیم خاص استان و به امید هوایی مطبوع و غذای کافی در قالب دسته های بزرگ به مهمانی زمستانه دشت بخشنده خوزستان و رود پرآب کارون می آیند. عرض زیاد و بستر نسبتاً عمیق رودخانه، امکان کشتیرانی درآن را مهیا نموده است به طوری که تا اوایل قرن جاری این رودخانه تا اهواز، بخشی از مسیر آبی حمل کالا به شمار می رفت. اما امروزه در محدوده شهر اهواز به دلیل عدم لایروبی بستر رود و احداث پلهای متعدد امکان کشتیرانی وجود ندارد.

    روستا مال آقا

    مال آقا روستایی در 32 کیلومتری شهرستان باغملک با بافت سنتی که کاملا بافت قدیمی خود را حفظ کرده است. مال آقا درمنطقه ای کوهستانی از رشته کوههای زاگرس جای گرفته که رودخانه ای مواج و سرد از کنار آن می گذرد و مسیر فرح بخش و زیبایی را ایجاد کرده است، همه ساله، به ویژه در دو فصل بهار و تابستان گردشگران بسیاری از جای جای خوزستان برای گذراندن اوقات فراغت و گردش به این مکان خوش آب و هوا سفر می کنند. علاقمه مندان دیدار این روستای زیبا از شهر باغملک که به سمت مال آقا حرکت می کنند با پشت سر گذاشتن شهر قلعه تل و طی حدود چهار کیلومتر راه با دیدن تپه ها و کوه ها و نسیم خنک کوهستان و جنگلهای انبوه بلوط، گویی وارد دنیایی دیگر شده اند. کمی جلوتر، روستای تمبی با قدمتی چند هزار ساله و بافتی زیبا در دل کوهستان در مقابل دیدگان گردشگران قد علم می کند و آنان را به یاد صفا و صمیمیت روستا می اندازد مکانی که روستایی باستانی را با همین نام مدفون شده در زیر پا دارد. گفته می شود چندی پیش تعدادی از اهالی روستا در پی حفاری خانگی بطور اتفاقی با بخش هایی ازمنطقه مدفون شده با آثار باستانی گران قیمت و ارزشمندی مواجه شدند.

    تالاب

    تالاب ها از پدیده های جالب طبیعی هستند، در خوزستان تالاب، «هور» می گویند. تالاب چاله هایی هستند که از آبهای سطحی یا زیرزمینی اشباع شده است. تالاب ها به دلیل ذخیره آبی و آرامش موجود در آنها، همواره زیستگاه های مناسبی برای حیات وحش اند. تالاب ها از نظر کنترل سیلاب، تغذیه آبهای زیرزمینی، امکانات تفریحگاهی، زمینه های تحقیقاتی و صید پرندگان از اهمیت ویژه ای برخوردارند.

    مهمترین تالاب های خوزستان عبارتند از

    تالاب هورالعظیم، شادگان، بامدژ، شاهور، بندون، تمبی و برمه شور. دریاچه های معروف و متعددی نیز در این منطقه وجود دارد. دریاچه سد دز، دریاچه پشت سد نیز امکانات فراوانی برای بهره برداری های گردشگری فراهم خواهد آورد. دریاچه سد کرخه نیز از دیگر جاذبه های آبی این منطقه است که امکانات زیادی برای بهره برداری های جهانگردی فراهم آورده است. سد کارون یا سد شهید عباس پور نیز دارای دریاچه بزرگی است که از قابلیت های جهانگردی برخوردار است.

    تالاب شادگان

    تالاب دیدنی شادگان با مساحتی بالغ بر 400 هزار هکتار دارد و از رودخانه‌های جراحی و کارون همچنین جزر و مد خلیج فارس تغذیه می‌کند. این تالاب از شمال به شادگان و خور دورق و از جنوب به رودخانه بهمن شیر آبادان و از غرب به داخوبن و از شرق به آبهای خورموسی محدود می‌شود. نقش این تالاب در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی منطقه بسیار مهم است. این تالاب به عنوان پناهگاه بین‌المللی حیات وحش شادگان منطقه حفاظت شده محسوب می‌شود. پوشش گیاهی درون تالاب چراگاه و منبع تأمین علوفه دام 132 روستای اطراف است. دو گونه از دوزیستان و پنج گونه از خزندگان و حدود 154 گونه پرنده در این تالاب زندگی می‌کنند. از مهمترین پرندگان می‌توان به پلیکان زرد، فلامینگو و سبز قبای هندی اشاره کرد. 36 گونه نیز در این تالاب زندگی می‌کنند. تالاب شادگان 38 درصد تالابهای بین‌المللی ایران و 66 درصد تالابهای جهان را تشکیل می‌دهد. تالاب شادگان از لحاظ رتبه‌های ثبت شده در یونسکو در گذشته در رتبه پنجم جهانی قرار داشتن ولی متأسفانه به علت ورود آلاینده‌های صنعتی به این تالاب و دخل و تصرفات مصنوعی در اکوسیستم آن، مرتبه بین‌المللی آن تا رده بیست ‌و دوم نزول کرد.

    غار

    غارها، فضاهای خالی ای هستند که با گذشت میلیون ها سال در کوه ها پدید می آیند. غارها چه در ایران و یا دیگر جاهای جهان در زمین هایی که آهکی یا دولومیتی هستند به وجود می آیند و بیشتر آنها مربوط به دوران دوم زمین شناسی هستند. تشکیل آنها به به این صورت بوده که گاز کربنیک موجود در هوا هنگام بارندگی و حل شدن در آب و نفوذ به رگه ها و سنگ های آهکی در میلیون ها سال، سبب انحلال تدریجی سنگ های اصلی شده و حفره ها و مجاری بزرگ زیر زمینی را ساخته است. گاهی این سوراخ ها محل گرد آمدن آب و ایجاد مخازن و رگه های آب زیر زمینی می شوند. استان خوزستان از جمله جاهایی است دارای زمین آهکی و دولومیتی می باشد، بنابراین برخی غارها در آن کشف شده که از جاذبه های طبیعی زیبا و شگفت آوری برخوردارند و منابع ارزشمند گردشگری به حساب می آیند.

    غار اشکفت سلمان ایذه

    غار سلمان در فاصله سه کیلومتری جنوب باختری شهر ایذه کنونی، در انتهای دره‌ای واقع شده است. اشکفت سلمان محوطه ای وسیع است که در درون صخره طبیعی کوه به صورت سرپناهی با آثار آبرفتی و یک چشمه آب شیرین گوارا که از درون غاری کوچک و باریک بیرون می‌آید تشکیل می‌شود. روبه روی مجموعه اشکفت سلیمان در سمت راست و در منتهی الیه کوهی که روبه روی آن است دو نقش نیم رخ برجسته که در درون دو چهارگوش معقر حجاری شده‌اند،‌ وجود دارد. در خاور این دو لوحه اشکفت بزرگ یعنی سایه بان خمیده‌ کوه قرار دارد که در زیر آن بر روی بدنه کوه یک کتیبه مستطیل شکل میخی و چند نقش حجاری شده و در زیر این کتیبه که در ارتفاع قرار دارد، محل نشستن و تختگاه و یا انجام مراسمی دیده می‌شود.

    غار پبده

    یکی از مهمترین غارهای استان خوزستان، غار پبده در شمال شهرستان لالی است که آثار زندگی از 17 هزار سال پیش در آن به دست آمده است.

    دره شوی دزفول

    دره زیبای شوی در حاشیه خاوری رودخانه سزار در باختر کوه سالن قرار گرفته و یکی از مناطق تاریخی استان به شمار می رود. آبشار شوی که زیباترین آبشار ایران محسوب می شود در این دره جاری است. این دره غار تاریخی، زیارتگاه محلی، قلعه و دیگر آثار تاریخی را همراه با روستای تاریخی شوی در خود جای داده است.

    جنگل

    بر اثر تنوع آب و هوا نوع خاک، برخی از مناطق خوزستان را جنگل‌های تنگ و بوته‌زار، درختچه‌ و درختان پوشانیده است. خوزستان در ادوار گذشته پوشش جنگلی انبوه‌تری داشته است. برخی سیاحان نوشته‌اند که کرانه‌های کارون ما بین خرمشهر و اهواز با درختان تبریزی، گز و انواع دیگر کاملاً مشجر بوده است. در دامنه‌ کوه سولک و کوه دزگه جنگل بزرگی از درختان بلوط، بادام جنگلی، بن و غیره وجود دارد. در کرانه رودخانه‌ی کرخه جنگل وجود دارد و در دو طرف رودخانه دز درختان بزرگ و درهمی به چشم می‌خورد. مسیر اکثر رودخانه‌ها سراسر از درختان جنگلی گز پوشیده شده است. درخت سدر یا کنار از گیاهان خاص این منطقه است که از میوه، برگ و چوب آن استفاده فراوان می‌شود. درختان کهور،‌ بده، خرزهره ، استبرق و انواع اکالیپتوس نیز در خوزستان یافت می‌شود. جنس درختان جنگلی بیشتر بلوط است. مراتع خوزستان از نوع مراتع قشلاقی نامرغوب است که در مناطق کوهستانی پوشش گیاهی غنی تری دارد. در فصل بارندگی که از نیمه آبان شروع می شود و تا اواخر فروردین ماه ادامه می‌یابد، کم کم بر روی تپه‌ها و زمین‌هایی که از خاک مناسب برخوردارند ، گیاهان خودرو می‌رویند. در نواحی مرطوب جنس گیاهان از نوع گلسنگ، قارچ و خزه است. در نواحی غیر مرطوب انواع گیاهان بومی می‌روید. پوشش گیاهی در ارتفاعات شمال شرقی موجب گردیده که عشایر این منطقه به پرورش دام بپردازند. این منطقه به عنوان مراتع گرمسیری ایل بختیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. پوشش گیاهی شمال و شمال شرقی به صورت استپ کوهی و کوهپایه‌ای است و درختانی از قبیل بلوط، بن، ‌انجیر، بادام کوهی، کنار،‌ سدر و بوته‌هایی از گون دارد.




    مطالب مرتبط

    نظرات کاربران