تعاریف و علائم حیاتی

کمک های اولیه

اقداماتی که هنگام وقوع حوادث برای جلوگیری از مرگ ، پیشگیری از صدمات و عوارض بعدی و کاهش درد پیش از رسیدن پزشک و یا انتقال وی به مرکز درمانی به عمل آید .

 

تعریف علایم حیاتی

علایمی هستند که میزان سلامتی و یا نشانه های حیات شخص را نشان می دهند و شامل نبض ، تنفس ، فشار خون ، هوشیاری ، واکنش مردمک و رنگ پوست است .

 

تعریف نبض

عبور خون از داخل سرخرگ ها باعث ضربه ای به دیواره سرخرگ می شود که به آن نبض گویند . با شمارش تعداد نبض می توان به تعداد ضربان قلب پی برد ، نبض در تمامی سرخرگ های بدن وجود دارد اما ما فقط قادر به لمس ضربان سرخرگ هایی که سطحی بوده و از روی استخوان و یا عضله رد می شوند می باشیم .

 

مهمترین نقاط گرفتن نبض

1- سرخرگ زند زبرین    2- سرخرگ گردنی   3- سرخرگ رانی

تعداد نبض با توجه به سن ، جنس و جثه افراد متغیر است . در افراد بالغ و سالم 60 تا 80 بار در دقیقه و در اطفال 80 تا 100 بار در دقیقه می باشد .

 

تنفس

تنفس باید منظم ، طبیعی و با تعداد معین باشد . تعداد طبیعی تنفس در بزرگسالان 12 تا 20 بار در دقیقه و در کودکان تا 30 بار در دقیقه متغیر است . تنفس سطحی و یا عمیق غیر عادی بوده و بایستی فرد را به مراکز درمانی رساند .

 

فشار خون

فشاری که هنگام عبور خون به سرخرگ وارد می کند و دارای یک میزان حداکثر و یک میزان حداقل است . فشار خون حداکثر باید در حدود 90 تا 140 میلیمتر جیوه و فشار خون حداقل 65 تا 85 میلیمتر جیوه باشد .

 

درجه ی حرارت بدن

درجه حرارت طبیعی بدن همواره در حد معینی بین 3/37 تا 8/36 است . کاهش درجه ی حرارت بدن در مواردی مثل سوتغذیه ،سرمازدگی و شوک به وجود می آید و افزایش آن نیز در مواردی مانند بیماری های عفونی و گرمازدگی دیده می شود .

 

درجه هوشیاری

1- هوشیاری کامل

2- حواس پرتی مختصر

3- خواب آلودگی

4- اغما ( بیهوشی )

 

معاینه مردمک ها

ارزیابی عصبی بوده که بنا به اندازه ، یکسان بودن و پاسخ به نور صحت آن مشخص می شود .

 

رنگ پوست

به مقدار خونی که از آن می گذرد و رنگ دانه هایی که در آن قرار دارند بستگی دارد . پوست سفید و یا رنگ پریده در جریان شوک ، غش ، حمله ی قلبی ، ترس و پوست کبود در موارد خفگی و یا بعضی از مسمومیت ها و کمبود اکسیژن دیده می شود .

 

نجات زندگی ( CPR  )

اگر قلب مصدوم کار نکند ایست قلبی و اگر ریه های فرد کار نکرده و تنفس نداشته باشد ایست تنفسی اتفاق افتاده و زمان طلایی 5 دقیقه از لحظه ایست قلبی و یا تنفسی جهت عملیات احیای مصدوم بیشتر فرصت نخواهیم داشت . ایست قلبی و تنفسی بنا به علل مختلفی رخ می دهد که معمولا اگر زمان طلایی به پایان برسد احتمال فرصت نجات مصدوم به پایان می رسد .