اما و اگرهای نظام ارزشیابی توصیفی دوره ابتدایی

با جایگزین شدن نظام ارزشیابی توصیفی به جای نمره شاید دانش آموزان و خانواده ها این فراغ بال را دارند که چون نمره ای وجود ندارد پس مردودی نیز معنا پیدا نمی کند.

این در شرایطی است که در نظام ارزشیابی توصیفی بر اساس تعاریف و معیارهای مشخص ممکن است دانش آموزی نتواند حد نصاب لازم برای رفتن به پایه های بالاتر را کسب کند که البته این سنجش اندکی دشوار است.

مردودی و بازماندن دانش آموزان از تحصیل مساله جدیدی نیست و از گذشته نیز یکی از ملاک ها برای گذراندن یک پایه تحصیلی گرفتن نمره حد نصاب بوده است اما در شرایط کنونی تنها نوع و شیوه آن تغییر کرده است.

به دلایل مختلف یک دانش آموز شاید نتواند در ارزشیابی توصیفی، به حد قابل قبولی برسد که بنابر اعلام مسوولان وزارت آموزش و پرورش از جمله علل این افت تحصیلی در دوره ابتدایی دیرآموزی و مشکل یادگیری این دسته افراد باشد.

در سال تحصیلی 94 - 93 بالغ بر 12 میلیون و 700 هزار دانش آموز در مدارس کشور ثبت نام کردند که از این میزان هفت میلیون و 200 هزار نفر در دوره ابتدایی و حدود یک میلیون و 300 هزار آنان در مقطع اول ابتدایی مشغول به تحصیل هستند.

در حالی به روزهای پایان سال تحصیلی 94-93 نزدیک می شویم که ارایه آمار47 هزار دانش آموز مردودی در پایه نخست ابتدایی جای تامل دارد، چرا که چند سالی است به مدارس تاکید شده قبل از ثبت نام دانش آموزان پایه اول دبستان، خانواده ها ملزم به مراجعه به مراکز سنجش هستند تا در صورت تایید ضریب هوشی و فیزیکی ، در مدارس عادی ثبت نام کنند و در صورت عدم تایید، دانش آموزان به مراکز آموزشی استثنایی ارجاع داده می شوند.

معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش نیز در تایید آمار 47 هزار دانش آموز مردودی در پایه اول ابتدایی، دیرآموز بودن تعدادی از این دانش آموزان را علت افت تحصیلی آنان عنوان داشت و برای رفع این مشکل خواستار مشارکت جمعی دست اندرکاران شده بود.

 

**ارزشیابی توصیفی

پس از اینکه ارزشیابی توصیفی پا جای نمره درسی در سیستم آموزش دوره دبستان گذاشت، نظام مردودی حذف شد و رفته رفته فرآیند این روش با عدم موافقت معلمان و در مقطعی با اعتراض آنان مواجه شد.

ضعف در پایه درسی دانش آموزان پایه اول دوره ابتدایی بویژه درس فارسی و ریاضی ازعمده مشکلات معلمان در پیاده کردن سیستم ارزشیابی توصیفی بود چراکه در ادامه این روند دانش آموز ضعیف روانه کلاس بالاتر شده و مشکلات بعدی برای خود دانش آموز ایجاد می کرد.

 

**بازگشت نظام مردودی

با اعمال اصلاحاتی در روش ارزشیابی توصیفی از سال تحصیلی 93- 92 نظام مردودی با اعمال تغییراتی دوباره به مدارس بازگشت. نظامی که منتقدان خود را دارد و خیلی از دست اندرکاران آموزش و پرورش معتقد هستند اثرات غیرقابل جبرانی بر ساختار روانی و تربیتی کودک دارد و از طرفی وجود 47 هزار مردودی در آمار امسال نشان از بکارگیری نظام مردودی در مدارس است.

دانش آموزی که درمناطق مرزی زندگی می کند و نسبت به زبان فارسی ضعف دارد و یا آن دسته از دانش آموزانی که در حاشیه کلانشهرها کاشانه دارند و در مدارس شلوغ و با شرایط فرهنگی خاصی رشد می کنند، بیشترین آسیب ها را از عدم توجه به سیستم آموزشی خواهند دید.

 

**آموزش و پرورش استثنایی*

رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: مشخصات این دانش آموزان دریافت شده و در حال بررسی است تا متوجه شویم چند درصد آن متعلق به دانش آموزان دیرآموز است.

مجید قدمی افزود: افت تحصیلی دانش آموزان تنها پایین بودن ضریب هوش آنان نیست بلکه مسایل اقتصادی ، هوشی ، نگرشی و توانایی معلم و تراکم بالای کلاس های درسی نیز در این فرآیند نقش دارد.

رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی یادآور شد: باید معلم مجرب برای پایه ابتدایی انتخاب شود و بهترین معلم ها در پایه اول ابتدایی تدریس کنند چرا که تحقیقات نشان داده اگر در این دوره معلمی توانایی لازم برای تدریس نداشته باشد، دانش آموزان دچار اختلال یادگیری می شوند.

 

**پایگاه طرح سنجش

وی در پاسخ به این سوال که علل دیگر افت تحصیلی دانش آموزان در دوره ابتدایی اشکال در پایگاه های سنجش و آمادگی جسمانی است، بیان داشت: ضریب تشخیص سنجش بالاست و با توجه به اینکه این طرح در دو مرحله انجام می شود چنانچه دانش آموزی وضعیت مشکوکی داشته باشد به مرحله سنجش تخصصی ارجاع داده می شود.

رییس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه سالانه حدود 40 هزار دیرآموز به مدارس عادی فرستاده می شوند، افزود: با این روش نمره هوشی دانش آموزان دیرآموز تا 10 نمره افزایش می یابد.

 

**مشکل زبان ، جسم و هوش

مشکل ناشی از مسلط نبودن به زبان رسمی کشور، مشکلات فیزیکی و هوشی کودک و حتی ضعف در روابط اجتماعی از عمده مسایلی است که سبب می شود دانش آموزان دوره ابتدایی به ویژه در پایان پایه اول دبستان با افت تحصیلی و گاهی مردود شدن و بازماندن از تحصیل مواجه شوند.

گرچه 47 هزار دانش آموز مردودی با تبصره هایی که خود آموزش و پرورش در نظر می گیرد به کلاس بالاتر خواهند رفت ، اما نادیده گرفتن ضعف دانش آموزان ، دردی از سیستم آموزشی دوا نمی کند.