حدیث اشکهایی که اول مهر می چکد

درآغازین روزهای مدرسه، برخی مربیان و والدین، مدام در حال آرام کردن دانش آموزان کوچک نالان و گریانی اند که کیف مدرسه را بر دوش می کشند ولی هراس بسیاری برای رفتن به محیط مدرسه دارند.

در روز بازگشایی مدارس، التماس کودکانه و اشکهای معصومانه نوآموزان، والدین را نیز برای جدایی از فرزندان و سپردن آنها به کانون تعلیم و تربیت به هراس می اندازد.

پدیده ˈمدرسه هراسیˈ،همیشه و در همه دورانها برای برخی دانش آموزان وجود داشته است.

در این میان،روانشناسان معتقدند که ˈترس از مدرسهˈ، اصطلاح مناسبی نیست و باید واژه ˈامتناع از رفتن به مدرسهˈ جایگزین آن شود زیرا کودک از مدرسه نمی ترسد بلکه از رفتن به مدرسه امتناع می کند.

یک روانشناس معتقد است: یکی از دلایل امتناع کودک از رفتن به مدرسه، جدایی اش از مادر است زیرا کودک احساس می کند اگر در منزل حضور نداشته باشد برای مادرش اتفاقی خواهد افتاد و همین مساله سبب نگرانی کودک می شود.

ˈمژگان عاقلˈاظهار داشت:بسیاری از کودکانی که دچار این مشکل هستند، وقتی در مدرسه حضور دارند نشانه های اضطراب، دلواپسی و گریه از خود بروز می دهند.

به گفته وی، این اضطراب می تواند از وابستگی مفرط کودک نیز نشات بگیرد زیرا مادرانی که در دوران رشد کودک، بیش از همیشه مواظب فرزندشان هستند و او را در موقعیت های مختلف حمایت می کنند، خواسته یا ناخواسته، یک نوع وابستگی شدید بین کودک و والدین بویژه مادر ایجاد می کنند.

این روانشناس،یکی از دلایل مدرسه هراسی کودکان را ناشی از مواجهه با محیط خارجی یعنی مدرسه دانست و افزود: رفتار معلم با کودک تاثیر بسزایی در سازگاری او با محیط مدرسه دارد.

افسانه برومندˈ دیگر روانشناس اجتماعی معتقد است: ترس از مدرسه، یکی از ترسهای خاص و تقریبا شایع دوران کودکی است.

وی اظهار داشت: شناخت حالات روانی و شخصیتی کودک از نکاتی است که والدین باید به آن توجه خاص داشته باشند.

به گفته وی، در مرحله ورود به دبستان، ترس از بیماری، مردن، پیشامدهای احتمالی یا مسخره شدن بتدریج شکل می گیرد.

برومند تصریح کرد: در دوره دبستان، این گونه ترسها با گذشت زمان افزایش پیدا می کند و در این دوره، تفاوت میان ترسهای دختران و پسران آشکارتر می شود.

وی خاطرنشان کرد: بااینکه امتناع کودک از رفتن به مدرسه در بسیاری موارد به درون و شرایط خانواده بویژه مادر بستگی دارد، شرایط محیطی مثل مدرسه، همکلاسی ها و مشکلات جسمانی، فرایند امتناع کودک برای رفتن به مدرسه را تکمیل می کند.

وی پیشگیری را مهمترین راهکار برای جلوگیری از بروز این حالت در کودکان عنوان کرد و گفت: این در صورتی است که این برداشت را بپذیریم که برخی دانش آموزان دراثر بازماندن از تحصیل وبه حساب آمدن در شمار افراد روگردان از مدرسه، در معرض خطر قرار دارند.

برومند، اقدامات پیشگیرانه در این زمینه را شامل اصلاح نظر دانش آموز نسبت به مدرسه، تعویض روش گروه بندی بر پایه استعداد یکسان آموزش بر مبنای استعدادهای مختلف، نگاه تازه به قوانین مدرسه و روشهای اجرای آنها، تبدیل مدرسه به مکانی مردمی تر و تدارک تسهیلاتی برای دانش آموزان عنوان کرد.

یکی دیگر از روانشناسان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا معتقد است: مهمترین راهکار رفع مدرسه هراسی این است که چون بیشتر اضطراب مدرسه مربوط به جدایی کودک از خانواده است، حتی الامکان باید از بوجود آمدن چنین تجربه ای اجتناب شود.

ˈندا صامتیˈافزود: فراهم کردن ارتباط اجتماعی بیشتر برای کودکانی که از بودن در جمع و محل های غریب احساس ناراحتی می کنند و استفاده از آموزشهای پیش دبستانی بدلیل تنوع فعالیت بدون داشتن آموزش رسمی می تواند از اضطراب حضور در محیط مدرسه پیشگیری کند.

به گفته صامتی، ترک تدریجی فرزندان با رفتار ملایم و مهربانانه برای عادت دادن آنها به تنها ماندن، فراهم کردن تجارب شیرین به یادماندنی در روزهای اول مدرسه ، دادن گل و هدیه و برپا کردن جشن و پخش شیرینی باعث می شود که کودکان تلخی جدایی از کانون خانواده را کمتر احساس کنند.

روانشناسان در عین حال تاکید دارند که برای رفع نگرانی کودک در روزهای آغازین بازگشایی مدارس، هرگز نباید از عنصر تهدید و زور استفاده کرد.