کریمی: سهم اعتبارات پژوهشی کل دستگاه‌های کشور کمتر از 4 دهم درصد است
تهران (پانا) - رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش، در جمع اعضای شورای تحقیقات آموزش‌وپرورش استان ایلام و جمعی از پژوهشگران که با حضور مدیرکل آموزش‌وپرورش و اعضای شورای معاونان استان ایلام برگزار شد به تشریح برنامه‌های حوزه پژوهش پرداخت.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، فرهاد کریمی در این جلسه با اشاره به اهمیت پژوهش در آموزش‌وپرورش و نقش پژوهشگر در شناسایی و حل و تبیین مسائل اساسی آموزش‌وپرورش گفت: بخشی از پژوهش‌ها می‌تواند بنیادی باشد به این معنی که ما بتوانیم به حوزه‌های مهم و مسئله‌های اساسی ورود کرده و برای آنان راه‌حل‌های مناسب ارائه دهیم.
کریمی به اتفاقات پیش‌آمده در این حوزه پرداخت و گفت: یکی از این اتفاقات مباحث سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش بود که حدوداً 11 مباحث از این سند به حوزه پژوهش ارتباط پیدا خواهد کرد و بر اساس این راهکار برنامه‌هایی تحت عنوان زیر نظام پژوهش و ارزشیابی در شورای عالی تصویب و ابلاغ گردید و این برنامه‌ها یک برنامه جدی و عملیاتی برای گسترش پژوهش در آموزش‌وپرورش به شمار می‌رود که چیزی در حدود 55 اقدام اساسی و برنامه عملیاتی در این حوزه تعریف‌شده است که از موارد مهم آن‌ها می‌شود به سیاست‌گذاری پژوهشی یا تهیه پیوست پژوهشی اشاره کرد.
رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش افزود: ما بر اساس زیر نظام پژوهش و ارزشیابی، ملزم هستیم تا آموزش‌وپرورش را به سمتی سوق دهیم که همه طرح‌ها و فعالیت‌های آموزش‌وپرورش دارای پیوست پژوهشی باشد.
فرهاد کریمی، تصمیم‌گیری‌های پژوهش محور و پژوهش بنیان، سازمان پژوهنده و مدرسه پژوهش محور را کلیدواژه‌های اصلی و ادبیات زیر نظام پژوهش و ارزشیابی دانست و افزود: ما علاوه بر این محورها مباحث دیگری همچون بحث نظریه‌پردازی، کرسی‌ها، دیپلماسی آموزشی، مدرسه به‌عنوان کانون تربیتی محله را داریم و در کنار این مباحث، شاخص‌های فرهنگی، تربیت تماماً ساحتی و استمداد از پژوهش در راستای پایش کیفیت و تضمین کیفیت مطرح گردیده است به‌طوری‌که در حال حاضر در برنامه‌های سال 1400 ساری و جاری است و 18 مورد از فعالیت‌های اصلی و اساسی زیر نظام پژوهش و ارزشیابی در متن برنامه‌ها آمده است.
عضو شورای معاونان وزارت آموزش پرورش ادامه داد: تا پژوهش‌های ما به کاربست نرسد اساساً راه را بیراهه رفتیم هرچند که ما در حوزه‌های علوم انسانی، فرهنگ، جامعه‌شناسی و روانشناسی با مفاهیمی سروکار داریم که بعد از مدتی فراگیر خواهند شد و با ارائه مفهوم جدید همه مفاهیم پیشین را درنوردیده و تصرف خواهند کرد و با یک گفتمان جدید مواجه خواهیم شد.
رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش، بحث سواد رسانه‌ای و سواد فضای مجازی در خانواده‌ها و توسط دانش آموزان را به‌عنوان یک امر مطلوب دانست و گفت: این‌گونه مباحث دریافته های پژوهشی خود را نشان می‌دهد بنابراین می‌توان این ادعا را داشت که حتی اگر به کاربست هم نرسد اما پژوهشگر وظیفه خود را انجام داده است و آن تولید دانش و تولید اطلاعات و اشاعه آن است و تحقق این امر وظیفه سازمانی مدیران و سازمان پژوهنده ما در آموزش‌وپرورش است و این پژوهش تأثیرات خود را در سیستم ایجاد خواهد کرد اما تأثیرگذاری آن در سیستم نیازمند مداخله سازمانی است.
کریمی محدودیت اعتبارات در حوزه پژوهشی خصوصاً حوزه آموزش‌وپرورش را بسیار پایین برشمرد و یادآور شد: علیرغم قرار گرفتن کشور در ردیف کشورهای حوزه رشد و تولید علم و دانش، مجموعه اعتبارات پژوهشی کل دستگاه‌های کشور کمتر از 4 دهم درصد است که می‌بایست موردتوجه و بازنگری قرار گیرد تا زمینه تحول در این حوزه ایجاد شود.
رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش ادامه داد: اگر ما بخواهیم در آموزش‌وپرورش به تحول و تحرک و برنامه‌ریزی بهتر برسیم حتماً نیازمند پژوهش‌های جدی‌تر و اساسی‌تر هستیم که ازجمله آن‌ها می‌توان به پژوهش‌های ملی، پژوهش‌های بین‌المللی و از جنس پایش های منطقه‌ای می‌توان اشاره کرد چراکه قطعاً می‌توانند زمینه‌های تحول را فراهم کنند.
فرهاد کریمی ابراز امیدواری کرد اگر زمینه‌های اجرای زیر نظام فراهم گردد و اعتبارات و برنامه‌ریزی به لحاظ اعمال فرایند تغییر صورت بگیرد قطعاً از ظرفیت لازم به‌عنوان یک برنامه عملیاتی مناسب برخوردار بوده به ثمر خواهد نشست.
رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش ادامه داد: با توجه به اینکه ما در زیر نظام پژوهش برنامه جدی برای تحول و توسعه تحقیقات در نظر داریم اگر زمینه‌های اجرایی آن به لحاظ اعتبارات فراهم شود و برنامه‌ریزی‌های لازم در خصوص اعمال فرایند تحقیق صورت گیرد قطعاً این ظرفیت را دارد که به‌عنوان یک برنامه عملیاتی مناسب به ثمر بنشیند و ما را از بهره‌مند کند.
کریمی افزود: ما در قالب راهکارها و اقدامات اساسی، فعالیت‌های بسیار خوبی را برای معلمان و دانش آموزان پیش‌بینی کردیم که باید به ثمر بنشیند که از آن جمله می‌توان به آیین‌نامه فرصت معلمان، حمایت جدی از پژوهش‌های ابتکاری، پژوهش‌های حوزه روند پژوهی و آینده‌پژوهی، تشکیل و بهینه‌سازی سامانه ملی پژوهش اشاره کرد، مضافاً اینکه ما در آموزش‌وپرورش، آیین‌نامه شورای تحقیقات وزارت آموزش‌وپرورش را اصلاح‌کرده و به تصویب مقام عالی وزارت رسیده هم شده و ابلاغ گردیده است که می‌تواند زمینه تحرک بسیار جدی در حوزه تحقیقات و مدیریت امور پژوهشی را فراهم کند.
وی روند فرایند حوزه پژوهشی را منطقی و بسیار روشن دانست و گفت: گاهی به دلیل برخی نابرنامه ریزی‌ها و ادغام معاونت پژوهشی و برنامه‌ریزی منابع انسانی با معاونت پشتیبانی و توسعه و منابع مالی دچار وقفه‌هایی در اجرای مناسب طرح و برنامه‌ها شدیم اما قاعدتاً ما این کار را ادامه خواهیم داد و با تأکید بر اجرای برنامه تا پژوهش بتواند تأثیرات خود را به‌طورجدی تر اعمال کرد و طبیعتاً در این فرایند بخش قابل‌توجهی از زحمات بر عهده شورای تحقیقات استان است که این توقع می‌رود تا با حداقل یک‌دوم ظرفیت اجرایی، این معاونت در اختیار حوزه پژوهش قرار بگیرد.
رئیس پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش‌وپرورش برنامه معلم پژوهنده را مجرای ورود ایده‌های تحولی و ایده‌های تابناک سند تحول عنوان کرد و افزود: این به معنی متحول کردن کلاس‌های درس با استفاده از دیدگاه‌های معلمان پژوهنده است و درواقع معلمان پژوهنده، سفیران معنوی و سفیران اجرایی سند تحول در کلاس‌های درس هستند تا بتوانند مفاهیم سند تحول همانند گسترش تفکر، گسترش اندیشمندی، هوشمندی و عقلانیت را پیاده کنند و ازنظر ما معلم پژوهنده همان اندیشمند فکور است که زمینه اجرای سند تحول را بیش از سایر ارکان می‌تواند فراهم کند.
