فضای سبز
| معرفی رشته |
| افزایش جمعیت شهرها باعث بالا رفتن ارزش زمین و در نتیجه استفاده حداکثر از
زمین جهت ساختمان سازی شده است. این مسأله متأسفانه نمای شهرها را به
مجموعه ای از سنگ و بتن تبدیل کرده است. تراکم جمعیت به همراه ایجاد
آلودگیهای مختلف منجر به پیدایش و افزایش بیماریهای قلبی و تنفسی می شود.
علاوه بر اینها، ابتلا به بیماری روحی و روانی هزینه ای است که انسان در
ازای دور شدن از طبیعت می پردازد. در این شرایط فضای سبز شهری می تواند
عاملی راهگشا در تعدیل آلودگی هوا (از طریق جذب آلاینده های هوا)، بالا
بردن رطوبت نسبی هوا، کاهش آلودگی صوتی (به عنوان لایه اکوستیک) و ایجاد
زیبایی بصری نقش داشته، محیط دلنشینی را در کنار محیطهای کار و زندگی برای
شهروندان فراهم آورد. فضای سبز فراشهری نیز با ایجاد پارکها و شکل دادن مناطق گردشگری و منظره سازی محوطه های ویژه می تواند نقش موثری در جاذبه های گردشگری و اقتصاد شهرها داشته باشد. در ذیل به ذکر خلاصه ای از اقدامهای انجام شده در راستای تأسیس این رشته و اهمیت آن می پردازیم: تعریف و هدف بر اساس نیاز کشور به تربیت نیروی متخصص فضای سبز جهت برنامه ریزی، طراحی، احداث، نگهداری و مدیریت فضای سبز شهری و فراشهری (نظیر کمربند سبز و پارکهای جنگلی) شورای عالی برنامه ریزی در سال 72 در دویست و شصت و یکمین جلسه خود تأسیس رشته مهندسی فضای سبز را تصویب نمود. این رشته ابتدا در دانشگاه تبریز و سپس در دانشگاه تهران (در سال 1379) دانشجو پذیرفت. مواد درسی این رشته شامل دروس عمومی، کشاورزی، معماری و عمران می باشد که دانشجویان در طی یک دوره چهار ساله با تلفیق هنر، فن و علم کارآیی لازم برای حرفه خود را می یابند. اهمیت و جایگاه در جامعه امر طراحی و اجرای فضای سبز و همچنین نگهداری و مدیریت آن تاکنون به دست افراد غیر متخصص بوده است. افراد نیمه متخصص نیز با دیدگاه تک بعدی معماری یا باغبانی قادر به حل مشکل فضای سبز و ارتقای آن از نظر کیفی نمی باشند. اهمیت و برتری فارغ التحصیلان مهندسی فضای سبز در این نکته است که توانایی تلفیق علم، فن و هنر را دارند. به عبارت روشن تر، قسمت عمده ای از علوم و فنون کشاورزی نظیر باغبانی، خاک شناسی و آبیاری، علوم پایه نظیر اکولوژی و گیاه شناسی را با هنر طراحی در هم می آمیزند و همین دخالت دادن علوم مختلف در احداث فضای سبز، دانش آموختگان این رشته را منحصر به فرد می کند. ضعف محاسبات مهندسی در فضاهای سبز تاکنون باعث وارد آمدن زیانهای بی شماری نظیر ضربات ناشی از سرما، گرما، و خشکسالی شده که این مسائل با انتخاب نوع گیاه (که می تواند علاوه بر سازگاری اکولوژیکی دارای جنبه های زیبایی شناسی منحصر به فرد باشد) سیستم آبیاری مناسب، نوع خاک و... قابل پیشگیری است. مهندسی فضای سبز همچنین از نظر هنری نظیر شعر و موسیقی حایز اهمیت است. یک مهندس فضای سبز باید رنگها را به خوبی بشناسد و با دنیای مرموز رنگها آشنا باشد. همچنین با شکلها و بافتها که در بخش فضای سبز بسیار متنوع می باشند (نظیر شکل درختان و درختچه ها، بوته ها و گلها) آشنایی داشته و همان طور که یک موسیقیدان با ترکیب نتها موسیقی دلنشینی می سازد، در مهندسی فضای سبز نیز با ترکیب شکلها، رنگها و بافتها و با در نظر گرفتن اصولی مثل سادگی، تنوع، تکرار، تأکید، تسلسل و مقیاس، وحدتی به وجود آورده می شود که می تواند بی نظیر باشد. |
| سطوح رشته |
| نام دانشگاه | کاردانی | کارشناسی | ارشد | دکترا |
|---|---|---|---|---|
| آزاد- میانه |  |
|||
| آزاد- نوشهر و چالوس | |
|||
| آزاد-ابهر | |
|||
| تهران | |
| درس های رشته |
|
آبیاری عمومی |
آشنایی با هنر در تاریخ ایران |
آفات و بیماریهای مهم گیاهان |
|
آلودگی های محیط زیست |
آمار و احتمالات |
اصول باغبانی |
|
اصول طراحی |
انسان و محیط زیست |
اکولوژی |
|
اکولوژی گیاهی |
بیان تصویری |
پروژه |
|
تاریخ معماری و مهندسی فضای سبز |
جامعه شناسی عمومی |
جنگل کاری و نهالستانهای جنگلی |
|
چمن کاری |
حاصلخیزی خاک و کودها |
حجم سازی |
|
خاک شناسی عمومی |
درختان و درختچه های زینتی |
رسم فنی 1 |
|
ریاضیات عمومی |
سازه ها در فضای سبز |
سمینار |
|
شیمی عمومی |
طراحی پارک های ویژه |
طراحی پارک و پارک سازی |
|
طراحی سیستمهای آبیاری |
طراحی فضاهای سبز |
طراحی کاشت گیاهان تزئینی |
|
عکسهای هوایی |
فیزیک عمومی |
گرافیک |
|
گل آرائی |
گلکاری |
گیاهشناسی 1(فیزیولوژی و تشریح) |
|
گیاه شناسی 2 (سیستماتیک و مرفولوژی) |
گیاهان آپارتمانی |
گیاهان زینتی و درختان مهم |
|
مدیریت فضای سبز |
مساحی و نقشه برداری |
مصالح و روشهای ساختمانی |
|
نقشه برداری خاکها |
هوا و اقلیم شناسی |
کارآموزی |
|
کاربرد کامپیوتر در فضای سبز |
کارگاه عکاسی |
کارگاه نقاشی |
| صنعت و بازار کار |
|
تواناییهای لازم برای داوطلبان این رشته و ادامه تحصیل در آن همان طور که اشاره شد، این رشته یک رشته بینابینی است. لذا داوطلب لازم است از طرفی دارای ذوق خلاقیت و ابتکار در طراحی با توجه به کاربرد محوطه مورد نظر باشد و از سوی دیگر به دروس کشاورزی علاقه مند باشد و برای موفقیت بیشتر در دوران تحصیل باید به علوم روان شناسی و اطلاعات جدید در خصوص منظره سازی و فن آوریهای زیباسازی منظره نظیر سیستمهای آب نما و نورپردازیهای ویژه توجه نماید. تواناییهای فارغ التحصیلان فارغ التحصیلان با توجه به دروس متنوعی که در دوره تحصیل می گذرانند قادر خواهند بود تا: - در زمینه پرورش گیاهان زینتی (درختان و درختچه ها، گیاهان آپارتمانی، گلهای شاخه بریده و...) فعالیت و تحقیق نموده و حتی گونه های وحشی بومی ایران را به مجموعه گیاهان زینتی اضافه نمایند. - با توجه به شناخت عوامل اقلیمی و اکولوژیکی هر منطقه، طرح کاشت گیاهان مناسب محل را ارائه دهند و به انتخاب گیاهان با راندمان اکولوژیکی بالا که در امر پالایش هوا موثر باشند، بپردازند. - معابر، سازه ها و سیستمهای آبیاری فضاهای سبز مختلف نظیر پارکها، مجتمعهای مسکونی، محوطه های توریستی و... را طراحی نمایند. - چمن کاری استادیومها و سایر محوطه های ورزشی را اجرا و نظارت کنند. |
