ورزش دانش آموزان در سرما
مادر با نگرانی از پسرش که از مدرسه تازه
برگشته می پرسد: "دوباره سرما خوردی؟!" و قیافه اش را در هم می کشد. فرزند کنار
بخاری دراز می کشد و بی حال می گوید: "هوا خیلی سرد بود و ما هم ورزش داشتیم و مجبور
بودیم توی حیاط ورزش کنیم."
مادر با شنیدن این جمله سرخ می شود و می گوید: "می دانم فردا چه کار کنم".
فردا که می شود مادر برای شکایت از معلم ورزش راهی مدرسه می شود، اتفاقی که شاید برای شما هم در این روزها افتاده باشد.
لرزیدن معمولا اولین نشانه قرار گرفتن در معرض سرما است ، چون بدن تلاش می کند گرمای خود را از طریق انقباض غیر ارادی ماهیچه ها تولید کند.
اما واقعا کار درست در زنگ ورزش، آن هم در فصول سرد سال چیست؟
قبل از هر چیز باید بدانید تحرک بدنی یکی از عواملی است که در حفظ سلامتی افراد تاثیرات فراوانی دارد و افراد باید روزانه در برنامه زندگی خود ساعاتی را به این امر اختصاص دهند.
دانش آموزان هم از این قضیه مستثنی نیستند، زیرا ورزش هم در سلامت جسمی و روانی و هم در پیشرفت تحصیلی آنها نقش به سزایی دارد. بر این اساس زنگ ورزش در بین ساعاتی که دانش آموز در مدرسه به سر میبرد قرار داده شده است و اعتقاد بر این است که باید به شکل اصولی، آموزشهای لازم در این خصوص صورت گیرد. یکی از این اصول، زمان و نحوه ورزش در هوای سرد میباشد که به لحاظ علمی، مستلزم توجه فراوانی است.
تغییرات بدن در فصل سرد
در ابتدا باید بدانیم که فیزیک بدن در اثر سرما چه تغییراتی می کند و ورزش تا چه حدی در رفع این حالات موثر است؟
در هنگام سرما، عضلات بدن معمولا منقبض می شوند و فشار خون به دلیل انقباض رگها کاهش مییابد، در نتیجه اکسیژن رسانی به بافت های بدن کم می شود و فرد احساس سرما می کند.
لذا در فصل سرما توصیه می شود که دانش آموزان به آرامی بدن خود را گرم کنند تا عضلات طول اولیه خود را پیدا کرده، فشار خون افزایش یابد و با افزایش جریان خون، درجه حرارت بدن نیز بالا برود.
همان گونه که ذکر شد این امر باید به آرامی صورت بگیرد، زیرا حرکات شدید ورزشی باعث ایجاد خستگی زودرس در دانش آموز می شود و در نتیجه بهره ی کافی را از ساعات ورزش نمی برد. همچنین این گونه حرکات، باعث گرفتگی عضلات و یا وارد آمدن آسیب های جدی تری به عضلات می شود. در نتیجه توجه به اصول گرم کردن آهسته ی بدن قبل از انجام حرکات ورزشی شدید، باعث پیشگیری از ایجاد این گونه آسیب ها می گردد.
ورزش در هوای سرد چه فایده ای دارد؟
محققان معتقدند که در صورت رعایت نکات مطرح شده درباره ی ورزش و فعالیت بدنی در هوای سرد، مقاومت بدن در سایر فصول نسبت به انجام حرکات ورزشی حتی از نوع سنگین بالاتر می رود و بدن بهتر می تواند خود را با شرایط موجود تطبیق دهد. همچنین علاوه بر بالا رفتن استقامت، قدرت بدنی فرد نیز افزایش می یابد.
اما در این میان نباید فراموش کرد پوشش مناسب هم بسیار مهم و تاثیر گذار است و داشتن یک پوشش مناسب جهت حفظ گرمای تولید شده توصیه می شود.
این پوشش باید طوری باشد که مانع اجرای حرکات ورزشی نشود و دانش آموز را حین انجام فعالیت به دردسر نیندازد.
پوشش هایی مانند کلاه، هدبند، دستکش و همچنین پوشیدن بادگیر در مواقعی که شدت باد زیاد است، مواردی هستند که می توانند تا حد زیادی گرمای ایجاد شده در حین حرکات ورزشی را حفظ نمایند.
البته دانش آموز باید از توقف های طولانی مدت خودداری نماید و به طور مدام تحرک داشته باشد.
پس از انجام ورزش چه باید کرد؟
فرض کنیم تمام موارد بالا مورد توجه قرار گرفت، اما نکته مهم تری هم باقی می ماند و آن این است که پس از اتمام فعالیت ورزشی، به دلیل عرق کردن و وجود هوای سرد،دانش آموز بیشتر در معرض سرماخوردگی قرار می گیرد و باید سریعا به یک مکان گرم تر هدایت شود تا به راحتی بتواند لباس های خود را عوض کند و در اینجا به اولیا و دانش آموزان توصیه می شود که بعد از ورزش نه تنها تا یک ربع پوشش خود را کم نکنند، بلکه به جای گرمی مانند کلاس درس بروند تا به دمای میانگین هوا برسند.
غذاهای گرم برای ورزش
غیر از پوشش مناسب باید بدانید از آن جایی که انجام حرکات ورزشی نیاز به انرژی بیشتری دارد و در هوای سرد این نیاز بیشتر می شود، دانش آموزان باید حتما در این روزها که مسابقات ورزشی دارند و یا زنگ اول مدرسه را با ورزش شروع می*کنند، مصرف صبحانه ی کامل و استفاده از چربی ها و کربوهیدرات ها را فراموش نکنند. صبحانه ای متشکل از نان و تخم مرغ و یا نان و کره عسل به همراه میوه و آجیل که می تواند انرژی موردنیاز بدن را به شکل بهتری تامین نماید.
دانش آموزانی که ورزش برایشان خط قرمز دارد
دانش آموزان مبتلا به آسم در کلیه فصول، مخصوصا در فصل سرما باید در زمینه ورزش کردن مورد توجه قرار بگیرند، زیرا همان گونه که گفته شد در هوای سرد به دلیل کاهش جریان خون، اکسیژن در دسترس اندام ها کاهش می یابد و در دانش آموزان مریض می تواند به ایجاد حملات آسم منجر گردد.
لذا دانش آموزن آسمی در این زمینه باید مورد مراقبت قرار بگیرند و حتما با پزشک معالجشان در این زمینه صحبت شود و دستورالعمل لازم هم به دانش آموز و هم به مربی ورزش داده شود.
