در حال بارگذاری ...
    
  • چند تجربه در جذب دانش آموزان به آموزش قرآن کریم

    تا حد امکان سعی می‏کردم، کلاس قرآن در نمازخانه مدرسه برگزار شود.این مسأله سبب می‏ شد که کلاس از حالت یکنواخت درسی خارج شود و شکل مخصوص کلاس قرآن به خود بگیرد.

    در آموزش قرآن کریم، در هر مرحله‏ای، اعم از آموزش روخوانی و روان‏خوانی یا مفاهیم و مانند آن، باید سعی شود که علاقه دانش‏آموزان نسبت به درس و کلاس افزایش یابد و شور و شوقی برای این کار در آن‏ها به وجود آید.این اشتیاق با راه‏هایی که معلم در کلاس پیش می‏گیرد و روش‏هایی که به اجرا درمی‏آورد، باید زیادتر شود و تا پایان درس و کلاس باقی بماند.

     برای این کار، علاوه بر روش‏ها و مهارت‏هایی که در کتاب‏های روش‏ها، فنون و مهارت‏های تدریس نوشته شده است، گاه تجربه‏ های یک معلم هم می‏تواند برای معلمان و دبیران دیگر کارساز و مشکل‏ گشا باشد که در حد امکانات و توان، در کلاس خود آن‏ها را اجرا کنند.

    مواردی که در ذیل می‏ آید، تجربه‏ هایی هستند که در طول سال‏های تدریس درس قرآن به دست آمده و در کلاس درس اجرا شده ‏اند؛آن‏ هم در کلاس‏های بالای 40 نفر دانش ‏آموز، در جنوب و مناطق جنوبی شهر تهران، که انشاء الله برای همکاران عزیز و ارجمند و معلمان قرآن، مفید واقع شود.

     برگزاری کلاس قرآن، خارج از کلاس درس:

    تا حد امکان سعی می‏کردم، کلاس قرآن در نمازخانه مدرسه برگزار شود.این مسأله سبب می‏ شد که کلاس از حالت یکنواخت درسی خارج شود و شکل مخصوص کلاس قرآن به خود بگیرد.البته در یکی دو مدرسه هم که مسجد در کنار مدرسه یا 
    نزدیک مدرسه بود، ضمن هماهنگی با هیأت امنا و امام جماعت مسجد و مدیر مدرسه، بیش‏تر کلاس‏ها را در مسجد برگزار می‏ کردم.

    2.استفاده از رحل برای تلاوت قرآن کریم.سعی می‏کردم که به تعداد دانش ‏آموزان، رحل تهیه شود؛حال به صورت خرید یا در صورت امکان، امانت یا به هر شکل ممکن دیگر.در بعضی از کلاس‏ها هم که رحل به اندازه کافی نبود، از جعبه‏ های یک اندازه که بخشی از آن بریده شده و برای استفاده مناسب شده بود، استفاده می‏کردیم.

    کم‏ کم که تعدادی رحل تهیه می‏شد، آن‏ها را به کسانی می‏دادیم که مرحله‏ای از آموزش قرآن را گذرانده بودند و یا در اثر تمرین و ممارست، موفق به یادگیری روخوانی یا مفاهیم و...شده بودند.این امر سبب تشویق دیگران برای یادگیری می‏ شد.


    3.وضو گرفتن برای حضور در کلاس.دانش ‏آموزان را برای شرکت در کلاس، به وضو گرفتن تشویق می‏کردم.البته داشتن طهارت هنگام دست زدن به کلمات و آیات و غیره توصیه می‏شد، ولی معمولا الزام و اجباری در کار نبود.البته معمولا قریب به اتفاق دانش‏ آموزان با وضو در کلاس قرآن حاضر می‏شدند.

    4.شرح ضرب‏ المثل‏های قرآنی.آیات یا قسمت‏هایی از آن‏ها را که به صورت مثال یا ضرب‏ المثل در صحبت‏های روزمره به کار می ‏روند، در کلاس می‏گفتم و به دانش‏ آموزان توصیه می‏کردم که این آیات را در دفتری یادداشت کنند، مفهوم و موارد استفاده آن‏ها را نیز بنویسند؛

    مانند:انما المؤمنون اخوه، لیس للانسان الا ما سعی، ان مع العسر یسری، ان النفس الاماره بالسوء الا ما رحم ربّیو موارد دیگر.

    5.حفظ و ترجمه دعاهای قرآنی، برای خواندن و تکرار دعاها و همچنین تلاوت آن‏ها در قنوت نماز و غیره.توصیه به آموزش و یادگیری دعاهایی که خداوند به بندگان خود برای درخواست نیازشان دستور فرموده است، علاوه بر اثر مثبت و سازنده در فرد، سبب تشویق به یادگیری می‏شود.

    6.بهره گرفتن از داستان‏های انبیا.نمونه‏ های جالب توجه از داستان‏های انبیای الهی و مثال‏های مربوط به آن‏ها، زمانی که به صورت مناسب و درخور بحث و مسائل مطرح شده در کلاس بیان می‏شوند، برای دانش‏ آموزان زیبایی و جذابیت خاص دارند.این امر سبب ایجاد و افزایش اشتیاق آنان خواهد شد؛مانند داستان بنی اسرائیل، ایرادهای بنی اسرائیل، قصه عزیر، قصه حضرت موسی(ع)و خضر، مؤمن آل فرعون، آسیه و موارد فراوان دیگری از این دست.

    7.برگزاری مسابقه از آثار قلمی دانش‏ آموزان در مورد یک مسأله قرآنی در یک متن کوتاه.اعم از مسائلی که برای خود دانش‏آموزان جالب است و مایلند در آن مورد مطلبی بنویسند، یا از مطالبی که به وسیله معلم در کلاس مطرح و توضیح بیش‏تر درباره آن‏ها به دانش ‏آموزان واگذار شده است. معلم باید در موارد کار دانش ‏آموزان اظهار نظر کند و در صورت لزوم، دیدگاه و نظر آن‏ها را اصلاح نماید.حول محورهای زیر، کارهای ارزشمندی به وسیله دانش‏آموزان انجام گرفت و گاه پیشنهادات جالبی ارائه شد:

    الف)پیشنهاد اجرایی برای انجام دستورات الهی، در صورتی که به آن‏ها عمل نمی‏شود.

    ب)پیشنهاد اجرایی برای نهی‏ها، در صورتی که مورد توجه نیستند.

    و مواردی از این قبیل:

    8.تهیه احادیثی در فضیلت تلاوت و فهم و تدبر در آیات قرآن و خوشنویسی و نصب آن‏ها در نمازخانه و مکان‏های مناسب دیگر.

    9.تهیه پوسترهایی در مورد قرآن کریم و نصب آن‏ها در نمازخانه.

    10.برگزاری مسابقه نقاشی در مورد قرآن، آیات و مفاهیم آن‏ها.

    11.خوشنویسی آیات، کلمات و جملات، مانند: بسم الله و آیات کوتاه یا بخشی از آیات قرآنی یا ترجمه آن‏ها).

    12.بهره گرفتن از حضور علما و استادان قرآنی در کلاس.در مواردی که کلاس در مسجد نزدیک مدرسه برگزار می‏شد، یا در بعضی از ساعت‏هایی که مقدور بود، از روحانی و امام جماعت مسجد یایکی از علما و استادان قرآنی خواسته می‏شد که ده دقیقه در آغاز کلاس در مورد اهمیت یادگیری قرآن یا یکی از مسائل و مطالب قرآنی برای دانش‏آموزان صحبت کند.این کار با به وجود آوردن تنوع در شکل و محتوای کلاس، می‏تواند بر علاقه شاگردان بیفزاید.

    13.شرکت در مجالس و برنامه‏های مسجد محل، در ماه‏های محرم و صفر و ماه مبارک رمضان،

    14.سعی در ایجاد خاطره خوش و تجربه مثبت در کلاس قرآن از راه‏های مختلف، از جمله:

    الف)تنبیه نکردن و تشویق کسی که کارش را خوب انجام نداده، بر اساس ازجر المسئ بثواب المحسن.

    ب)تشکیل هیأت مدرسه‏ای و مجلس عزاداری و مداحی در شهادت‏ها.

    ج)تقسیم شکلات و شیرینی هنگام مناسبت‏ها.

    د)تسلیت، فاتحه و تقسیم خرما هنگام فوت اقوام نزدیک یکی از شاگردان.

    ه)دیدار در منزل و گفتن تسلیت هنگام فوت اقوام درجه یک دانش ‏آموز.

    و)خرید و هدیه‏ای از لوازم مورد نیاز دانش‏آموز برای تشویق او.

    ز)استفاده از نوار صوتی و تصویری تلاوت استادان برای چند دقیقه قبل از تدریس.

    ح)ضبط صوتی و تصویری(ویدیویی)از کلاس و تلاوت افراد به دلخواه خودشان، هرگاه که امکان این کار فراهم شود (حداقل سه بار در سال).

    15.توصیه به تمرین اخلاق قرآنی در کلاس قرآن.تهیه فهرست رفتارهایی که دانش‏ آموزان آن‏ها را از نظر شرعی و عقلی مناسب نمی‏ دانند.
    دبیران محترم قرآن کریم، البته خود دارای تجربیات فراوان و مفیدی هستند که تبادل آن‏ها می‏تواند به دیگر معلمان نیز کمک کند.موارد فوق که به همه آن‏ها عمل شده و نتیجه آن‏ها مشاهده شده، تا حدود زیادی توانسته است، در جذب و افزایش علاقه و شوق دانش‏آموزان در مقاطع و پایه‏های مختلف تحصیلی مفید واقع شود؛هرچند تدریس این حقیر بیش‏تر در دوره دبیرستان و پایه‏های مختلف آن بوده است.
    «اللهم اشرح بالقرآن صدری و استعمل بالقرآن بدنی و نور بالقرآن بصری و اطلق بالقرآن لسانی و اعنی علیه ما ابقیتنی فانه لا حول و لا قوه الا بک.»
     چند تجربه در جذب دانش‏آموزان به آموزش قرآن کریم

     

    اسدالله وطنی‏




    مطالب مرتبط

    آموزش همراه با تولید در محیط واقعی کار برای تحقق تربیت نیروی انسانی ماه

    آموزش همراه با تولید در محیط واقعی کار برای تحقق تربیت نیروی انسانی ماه

    تهران (پانا) - معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه آموزش همراه با تولید در محیط واقعی کار برای تحقق تربیت نیروی انسانی ماهر ضروری است، تاکید کرد در این مسیر از ظرفیت صنایع و کارخانجات در تاسیس هنرستان‌های جوار کارخانجات باید بهره‌برداری کرد.

    |

    ضرورت آموزش حداقل یک مهارت در دوره اول و دوم متوسطه

    ضرورت آموزش حداقل یک مهارت در دوره اول و دوم متوسطه

    تهران (پانا) - معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفت مهارت‌آموزی در دوره متوسطه به‌ویژه آموزش حداقل یک مهارت در دوره اول و دوم متوسطه نظری از برنامه‌های مدنظر و با اولویت این معاونت‌ است.

    |

    مدرسه مهم‌ترین پایگاه برای آموزش مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان است

    مدرسه مهم‌ترین پایگاه برای آموزش مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان است

    تهران (پانا) - معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش، مدرسه را مهم‌ترین پایگاه برای آموزش مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان دانست و از اجرای طرح دادرس به‌زودی و به‌صورت فراگیر در همه مدارس کشور خبر داد.

    |

    نظرات کاربران